قرآن حاضر قرآن اصلی و یا نسخه حضرت عثمان (رضی الله عنه)؟
سوال:
در ابتدا قرآنکریم در چندین مجلد موجود بود که بعدها حضرت عثمان (رض الله عنه) در دوره خلافت خود به جز یکی، متباقی همه را به آتش کشید. پس آیا قرآن موجوده وحی اصیل خداوند (جل جلاله) است و یا همان نسخه ایست که توسط حضرت عثمان (رض الله عنه) جمع آوری گردیده ؟
جواب:
یکی از اسطوره های عام در باره ی قرآنکریم این است که خلیفه سوم اسلام ،حضرت عثمان (رضی الله عنه)، نسخه فعلی قرآن را از میان چندین نسخه مختلف و ناقص گرد آورده و تصحیح کرده است. قرآنکریم را که به عنوان کلام خداوند (جل جلاله) تمام مسلمانان جهان به دیده احترام می نگرند، درست همان قرآنی است که بر پیغمبر ما، حضرت محمد مصطفی (صلی الله علِه وسلم)، 1400 سال قبل از امروز نازل گردیده بود. قرآنکریم در زمان حیات و تحت نظارت شخصی حضرت محمد (صلی الله علیه وسلم) تحریر و تصدیق گردیده است.
حالا جا دارد که ما ریشه ی اصلی این اسطوره را که حضرت عثمان (رضی الله عنه) قرآنکریم را تصحیح کرده ردیابی کنیم:
محمد (صلی الله علِه وسلم) متن نوشته شده قرآن را نظارت و تصدیق می نمود
هنگامی که بر پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) وحی نازل می گردید، نخست خود ایشان آنرا حفظ می کردند و بعد آنرا به صحابه (رضی الله عنه) تعلیم می دادند که آنها نیز به نوبه خود آنرا آموخته و به حافظه می سپردند. سپس بی درنگ به کاتبان دستور می دادند که وحی نازل شده را کتابت نمایند و پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) آنرا دوباره ارزیابی و تایید می کردند. پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) امی بود، یعنی نه خوانده می توانست و نه هم می توانست بنویسد؛ بنابراین ، بعد از نزول وحی، بلافاصله آنرا به یاران خود (رضی الله عنه) تکرار می نمودند و آنها موضوع را می نوشتند و آنحضرت (صلی الله علیه وسلم) نسخه های مکتوب شده را با قرائت دوباره توسط خود کاتبان بازخوانی می نمودند که اگر کاتبان در امر تحریر دچاراشتباه شده باشند، دوباره تصحیح شود و متن اصلاح شده را دوباره ارزیابی می نمودند. همین اصل ارزیابی برای حافظان قرآنکریم نیز در نظر گرفته شده بود طوری که آنحضرت (صلی الله علیه وسلم)، آیت هایی را که صحابه (رضی الله عنه) در حفظ آن دچار اشتباه و نقصان گردیده بودند، تصحیح و سپس تصدیق می نمودند و طبق این سیاست تمام قرآنکریم زیر نظر شخص پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) به رشته ی تحریر درآمد.
ترتیب و ترادف قرآن از جانب الله (جل جلاله) الهام گردیده
قرآنکریم در مدت 2/1 22 سال قطعه قطعه و نظر به ضرورت زمان و مردم نازل گردید اما پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) قرآنکریم را به ترتیب تاریخ نزول وحی گردآوری نکرده بلکه ترتیب و سلسله آیت ها و سوره های قرآنکریم از جانب الله متعال توسط فرشته مقرب، حضرت جبرئیل (ع)، برای پیغمبر (صلی الله علیه وسلم)دستور داده شده چنانچه پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) هنگام انتقال وحی به صحابه (رضی الله عنه) هدایت می دادند که آیت جدید در کدام سوره و بعد از کدام آیت گنجانیده شود.
در هر ماه رمضان تمام بخش های قرآنکریم که قبلا نازل گردیده بود، به ترتیب سلسله کتابت با مشارکت پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) و جبرئیل (ع) بازنگری و تایید می گردید و در آخرین ماه رمضان حیات مبارک حضرت محمد (صلی الله علیه وسلم) قرآنکریم دوبار مرور و تایید گردید.
ازینجاست که می دانیم قرآنکریم در قید حیات مبارک، توسط شخص پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) در هر دوشکل یعنی هم بصورت کتبی و هم در حافظه تعداد کثیر صحابه (رضی الله عنه) گنجانیده شده و مهر تایید بر آن وارد آمده است.
قرآن در روی یک ماده نقل گردید
قرآنکریم بصورت مکمل با سلسله ترتیب درست آیت ها چنانچه قبلا متذکر شدیم، در زمان حیات آنحضرت (صلی الله علیه وسلم) موجود بود اما آیت ها بالای قطعات مختلف از قبیل پوست حیوانات، تخته سنگ ها، برگ و پوست درخت های خرما، استخوان شانه حیوانات وغیره درج گردیده بود. بعد از رحلت پیغمبر (صلی الله علیه وسلم)، حضرت ابوبکر صدیق (رضی الله عنه)، خلیفه اول اسلام، دستور دادند تا قرآنکریم از اشیا و قطعات مختلف بروی یک ماده که به شکل ورقه های کاغذ امروزی بود نقل و همه با هم در یک محل نگهداری گردد؛ ورق های مذکور با تسمه ها بهم بسته شده بودند تا از تلف شدن و نابود شدن آنها جلوگیری صورت گیرد.
عثمان (رضی الله عنه) قرآن را از نسخه ی اصلی رونویس کرد
تعداد زیاد صحابه (رضی الله عنه) هر زمانیکه آیت ها را از زبان پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) می شنیدند نزد خود شخصی می نوشتند، از این سبب آیت هایی را که آنها می نوشتند از جانب آنحضرت (صلی الله علیه وسلم) ارزیابی نمیشد و امکان وجود اشتباهات در آن نسخه ها می رفت؛ از طرف دیگر تمام آیت هایی که به پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) نازل می گردید به سمع فرد فرد صحابه نمی رسید زیرا در موقع نزول وحی همه ی صحابه بنابر موقعیت و شرایط زمان ومکان حضور نمی داشتند؛ از اینرو امکان زیاد وجود داشت که قسمت های مختلف قرآنکریم توسط صحابه متعدد ناشنیده باقی مانده و بیم آن می رفت که در نهایت زایل گردند. این امر سبب بروز اختلافات و نزاع میان مسلمانان در رابطه به محتویات و مندرجات قرآنکریم در زمان خلافت حضرت عثمان (رضی الله عنه)، خلیفه سوم اسلام، گردید. حضرت عثمان (رضی الله عنه) نسخه اصلی قرآنکریم راکه توسط پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) تصحیح و تایید گردیده بود و نزد ام المومنین حفصه (رضی الله عنه) نگهداری می شد به امانت گرفت و به 4 تن از صحابه که در زمان حیات پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) در کتابت اولین نسخه های قرآنکریم مامور بودند فرمان داد تا به رهبری زید بن ثابت (رضی الله عنه) به تکثیر قرآنکریم به نقل از نسخه اصلی و کامل آغاز نمایند که بعد از تکمیل پروسه تحریر نسخه های جدید به مراکز عمده مسلمانان آنزمان فرستاده شد.
در آن روزگار کتیبه های شخصی و نا مکمل سوره های مختلف قرآنکریم نزد مردم وجود داشت که خالی از کاستی ها و اشتباهات نبود. حضرت عثمان (رضی الله عنه) دستور داد تا تمام نسخه های قرآن که با نسخه اصلی یکسان نیستند محو شوند تا متن اصلی قرآنکریم محفوظ بماند. دو نقل از نسخه اصلی قرآنکریم که توسط خود پیغمبر (صلی الله علیه وسلم) تصدیق گردیده بود امروز هم وجود دارند که یکی در موزیم تاشکند و دیگری در موزیم توپکپی شهر استانبول ترکیه نگهداری می شود.
نشانه های زیر و زبر برای عجم افزود گردید
نسخه اصلی قرآنکریم فاقد اشارات، که نشان دهنده واکه های زبان عربی هستند، می باشد. این واکه ها به نام زبر، زیر و پیش در زبان فارسی دری و به نام فتحه، کسره و ضمه در زبان عربی یاد می شوند. چون قرآنکریم به زبان عربی است، عرب ها برای ادای درست کلمات به اشارات نیاز نداشتند اما عجم ها بدون اشارات در تلفظ و ادای درست کلمات دچار مشکل بودند. این اشاره ها و علامه ها به روی متن قرآنکریم در زمان خلافت پنجمین خلیفه اموی، ملک بن مروان (66-68هـ)، و عصر ولایت الحجاج در عراق، معرفی گردید.
بعضی ها می گویند که نسخه موجوده ی قرآنکریم که حاوی اشاره ها و واکه ها است، کاملا عین قرآنی که در زمان حیات آنحضرت (صلی الله علیه وسلم) موجود بود نیست؛ اما آنها فراموش نموده اند که کلمه ی “قرآن”به معنای “از بر خوانی، ذکر و بیان” است؛ بنابراین حراست تلفظ و ادای درست کلمات آن مطلوب است بدون در نظرداشت اینکه شیوه نگارش متن فعلی از متن اولی متفاوت است و یا متن فعلی دارای واکه ها است. از آنجا که معیار تلفظ در زبان عربی از آنزمان تا حال یکسان باقی است، پس واضح است که معنا نیز یکسان باقی مانده است.
الله (جل جلاله) از قرآن حفاظت می کند
خداوند متعال در قرآنکریم فرموده:
إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ
ترجمه: ما خود قرآن را فرو فرستاده‌ایم و خود ما پاسدار آن می‌باشیم{قرآنکریم 9:15}
زمانیکه خداوند (جل جلاله) خود وعده کرده است که از کتاب بزرگ خود نگهبانی می کند برای ما کافیست و با استناد به آن با جرات می توان گفت هیچ شبهه وجود ندارد که قرآن فعلی همان قرآنی نباشد که بر پیغمبر بزرگوار اسلام، محمد مصطفی (صلی الله علیه وسلم)، 14 قرن قبل از امروز نازل گردیده بود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
از کتاب: کـــــافــران چــه می پـــرســند؟
