طروق کنترول همه جانبه مگس خربوزه
طروق کنترول همه جانبه مگس خربوزه :
چون حشره کامل بعدازخروج از کیسه شفیره ازمایعات شیرین تغذیه میکند . لهذا بهترین وقت مبارزه با این آفت هنگامیست که جنساً به بلوغ نرسیده باشد.یعنی قبل از جفت گیری وتخم گذاری.(3)
دراین موقع میتوان از طریقهای مختلف کنترول استفاده نمود .مانند کنترول میخانیکی،کنترول بیالوژیکی از حشرات مفیده پرنده ها و نبات طلسی. تلک های فیرمونی، تلک نوری، استفاده از محلول زهری و در مرحله اخیر استعمال مواد کیمیاوی انتخابی (Selective) که تاثیرات آن بعد ازاندک زمان از بین رفته وبه حشرات مفیده ومحیط صدمه وارد نکند .(2)
1: کنترول بیولوژیکی مگس خربوزه: Biological control
دشمنان مگس خربوزه مثل سایر آفات دیگر در طبیعت وجود دارد که نفوس این آفت را کنترول نماید . خوشبختانه پرند ه های کوچکی درکشور ما پیدا می شود که افت مذکور را از مرحله تخم، لاروا یا کرم .شفیره ومگس کامل را مورد تغذیه قرار می دهد که با نامهای محلی قرچه ،چتک.،گنجشک ،سایره ،گل سر……وغیره یاد می شوند ممکن حشرات مفیده در اینجا موجود باشد و باید در ساحه متوجه آن بود.(1-7)
خداوند متعال( ج ) درطبیعت هیچ موجودی را بی حکمت پیدا نکرده . یک تعداد زنبور ها wasps درسواحل بحیره مدیترانه پیدا میشود . 16 نوع آنها شناسا یی شدند که در کنترول مگس خربوزه موثر تمام شده وخوشبختانه که این نوع زنبورها در کشور ما نیز وجود دارد . زنبور های مذکور دارای نیش طویل بوده وتوانایی سوراخ نمودن میوه را نداشته در سوراخهایی که توسط مگس خربوزه به وجود امده نیش زده کرمهای مگس را از بین برده تخم گذاری می کنند . تخم های زنبور بعد از اندک زمان تبدیل به کرم یا لاروا شده تخم های آفت را مورد تغذیه خویش قرارداده و به سرعت از میوه به زمین میرود مرحله پیوپا یا شفیره رادرخاک سپری نموده دوران حیات خوش را تکمیل می نماید .(8)
2: کنترول با استفاده ازعملیات زراعتی .
عملیات زراعتی شامل فعلیت های ذیل است :
تناوب زراعتی رابه مدت سه سال در نظربگرید .یعنی وقتیکه در مزارع خویش خربوزه کشت کردید در سال های آینده دیگر نباتات کشت کنید مثل غله جات…وهمچنان حداقل 500 متردور از فالیزسال گذشته.(3)
جهت از بین بردن شفیره ها یا Pupa در خاک. قبل از کشت خربوزه باید زمین به عمق 15-20سانتی مترقلبه شود تا شفیره ها روی خاک آمده و از اثر فشار محیط از بین برود.(4)
زمین های را که برای سال آئینده پلان کشت فالیز خربوزه دارید درفصل زمستان یخ آب بدهید تا از اثریخ بندان شفیره ها از بین برود.(4)
وقت بذر را تغیر بدهید یعنی نسبت به سال گذشته چند روزقبل یا چندروزبعدخربوزه راکشت کنید.(8-4)
وقتیکه میوه های جوان به اندازه شینکی می شود درداخل برگهای همجوار پیچیده وبالای ایشان یک مقدار خاک بریزید. تاپوست میوه خربوزه ضخیم و سخت شود.(4)
3: کنترول میخانیکی وفزیکی :
وقتیکه میوه های جوان به اندازه شینکی گردد ميتوان ازاخبار باطله پاکت ساخته ومیوه های جوان را بپوشانید تا پوست میوه ضخیم شده واز خساره آفت در امان بماند .(7)
میوهای آسیب دیده(زده وزخمی) از ساحه دور در زمین دفن شود به عمق یک متروبعداً بلای سطه زمین گرد پاشی یک حصه پودرسوین باده حصه خاک صورت گیرد ویا هم قبل ازانتقال به مارکیت از بین برده شود و برای حیوانات جهت تغذیه استعمال شود.(6-5)
استفاده ازتلک نوری.
در نقاطیکه خطر باد های شدید نباشد میتوانیم از تلک های نوری در هنگام شب استفاده نموده و زیر چراغ نوری یک تشت را به اندازه محدود پر از آب نموده و بعداً چند قطره تیل خاک را علاوه نمایید. این کار سبب میشود تا یک تعداد از مگس ها و همچنان شبپرک ها که تماماً مضر هستند توسط نور چراغ جذب و در آب از بین میرود که این طریقه در باغات ومزارع نتیجه خوب داده است.(6)
کنترول مگس میوه(شفتالو) با استفاده از تلک فیرمونی:
میتایل ایجینول مواد کیمیاوی است که صرف جهت کنترول مگس شفتالواستفاده میشود ونتایج عالی بدست امده است.(6)
آماده ساختن Traps « تلک فیرمونی » :
قطی پلاستیکی شفاف که ظرفیت1.5-2.5کیلوگرام وزن را داشته باشد. و یا هم پایپ P.V.C نیم اینچ .
10 سانتی متر سیم نیم اینچ جهت ساختن Hook یا چنگک
توته پرس شده پخته.
مکسچر و یا یک ظرف برای حل نمودن مواد.
میتایل ایجینولMethyl Eugenol ¸85 سی سی.
پودر بوره¸ده گرام .
دیپترکس¸پنج گرام.(3)
معرفی میتایل ایجینول:
میتایل ایجینول یکی از غذاهای مورد پسند وعلاقه برای مگس هامیباشد.و جنس مذکر این حشره مواد مذکور را خیلی می پسندد . (3) شکل 7تلک فیرمونی
اگرمیتایل ایجینول همرای ماده کیمیاوی بالای سیستم هاضمه تاثیر داشته باشد مخلوط استعمال شود مثل دپترکس 80% مگس های جذب شده توسط میتایل ایجینول در موجودیت دپترکس به طور کلی از بین رفته وجنس های مونث مگس بیوه یا بی جوره ((widow مانده وهمچنان مگس های مونث قدرت تخم گذار را دارا نمیباشند و به همین ترتیب نفوس( population ) و خساره این آفت کنترول می شود.(3)
میتایل ایجینول یک ماده با ارزش بوده که در جاپان بنام انجی ساید(Engecides ) یاد میشود.(3)
طرز استعمال میتایل ایجینول :
میتایل ایجنول همرای دپترکس چنین استفاده میشود. نخست85 سی سی میتایل ایجینول را با (10) گرام پودر شکر حل نموده و بعداً (5) گرام دیپترکس را بالای آنها علاوه می کنیم مخلوط بدســت آمده را به مقدار 2 الی 5 سی سی بالای توته پخته پرس شده درداخل چنگک Traps (قطی ) می چکانیم.(9)
هر قطی را به اندازه 500 متر مربع از هم دور و به ارتفاع 80 الی 1.30 سانتی متر آویزان می کنیم ناگفته نماند که بالای هر یک از قطی های محلول باید یک سایبان ساخته شود تا تحت شعاع مستقیم نور آفتاب قرار نگیرد. و هم چنان بعد از هر پانزده روز توته های پخته را توسط آب مرطوب ساخته که در مجموع یک تلک فیرمونی برای دو ماه قابل استفاده می باشد و این پروسه را از شروع گل آغاز می کنیم تا وقتی که پوست میوه خربوزه ضخیم و سخت گردد.)7)
تدابیر محافظوی محلول مذکور:
در وقت تهیه و استعمال محلول لباس تحفظی را باید به تن داشته باشید که عبارت از کلاه ضد آب، عینک ،ماسک دست کش ، موزه وخرسک میباشد .
محلول را دور از منازل رهاشی مخلوط ،آماده واستعمال نماید.
محلول دور از نور مستقیم آفتاب و در جای خشک و خنک نگهداری گردد.
قبل از استعمال محلول باید خوب شورداده شود.
در هنگام استعمال ازاسفاده نمودن نصوارودود کردن سگرت خود داری نمائید.
مگس های مرده را از تلک فیرمونی دور نموده آن را حساب کنید تا نفوس حد اعظمی و اصغری آن معلوم شود.
برای قطی به ارتفاع 1.50 سانتی متر سایه بان ساخته شود تا از نور مستقیم آفتاب در امان بماند
قطی را به ارتفاع 80 – 1.30 سانتی متراز زمین بلندآویزان کنید
محلول را از دسترس اطفال و اشخاصی که در رابطه معلومات ندارند دور نگهدارید
تلک های فیرمونی را حفاظت کنید تا کسی آن را به سرقت نبرد وهمچنان درامورات منزل از آن استفاده نشود.(6)
کنترول کیمیاوی مگس :
کنترول کیمیاوی آخرین طریق مبارزه با این آفت می باشد که می توان از ادویه های Selective یا انتخابی استفاده کرد (که تاثیرات آنها بعد از اندک زمان از بین برود) تا برای دیگر حشرات مفیده و محیط زیست متضرر تمام نشود .(3)
کنترول مگس خربوزه بااستفاده ازمحلول زهری:
کنترول مگس خربوزه بااستفاده ازمحلول زهری یکی از طریقهای بسیار ساده وعام فهم می باشد.(5)
مواد ضروری .
10 لیتر آب .
400 گرام بوره
« شکر».
20 گرام پودردپترکس.
طرز تهیه : نخست چهارصدگرام شکر را در ده لیتر آب حل نموده و بعداً بیست گرام پودر دپترکس را بالای محلول آب و شکر علاوه میکنیم و محلول را خوب شور میدهیم . محلول بدست آمده را خالص بدون اینکه چیز دیگررا در آن علاوه کنیم استعمال می شود.(6)
طرز استعمال:
از ابتدا وقتـــــــــی که خربوزه بعد از آنکه گلهای شان القاح می شود و میوه های جــــــوان به اندازه شینکی می باشد استعمال محلول زهری را در پنج مرحله تطبیق نمائید که هفت روز بعد سه مرتبه و بیست روز بعد دو مرتبه استعمال می شود که جمله 61 روز را دربر خواهد گرفت محلول زهری را طور معمول از طرف صبح و یا بعد از ظهر توسط محلول پاش خالص استعمال کنید. وقتی که در این مدت میوه های خربوزه حفظ شود بعداً پوست خربوزه ضخیم شده و از حمله این آفت نجات می یابد که این طریقه در مزارع فالیزی نتایج خوب داده است .(6)
کنترول مگس بااستفاده از گرد پاشی :
این طریقه کنترول مگس در فالیز ها نتایج قناعت بخش داده است بل خصوص در فالیزهای خربوزه که یکی از طریقه های مهم کنترول مگس خربوزه میباشد . استفاده از روش چنین است که از ابتدا وقتیکه پلک های خربوزه (بته ها) به گل اندازی آغاز میکند یک مقدار خاک را خوبتر از تکه ململ کشیده تا شکل پودر را بخود اختیار نماید بعداً از آن مقدار ده حصه خاک را همرای یک حصه پودر سوین (کاربورایل) مخلوط نموده درهفته یک بار توسط تکه ململ بالای پلکهای خربوزه گرد می شود.