د وحې پيل څه ډول و؟ سیرت النبي
د وحې پيل څرنګوالی:
محمدصلی الله عليه وسلم د عمر څلوېښت کاله، شپږ مياشتې او دولس ورځې چې تېرې شوې دروژې په یویشتمه چې د۶۱۰ ع کال داگست میاشتې لسمې سره سمون خوري، له خپل عادت سره سم “حراء” سمڅه کې د الله په عبادت بوخت و چې د الله جل جلاله له لورې جبرائيل عليه السلام ورته راغی ويې ويل: ولوله! محمدصلی الله عليه وسلم ځواب ورکړ: زه لوستونکی نه يم، هغه په غېږ کې ټينگ او بيا يې پرېښود ورته يې وويل: ولوله! محمدصلی الله عليه وسلم ورته وویل چې زه لوستونکی نه یم او له دريم ځل ټينگولو وروسته جبرائيل عليه السلام ورته وویل اقراء باسم ربک الذي خلق، خلق الانسان من علق، اقراء وربک الاکرم، الذي علم بالقلم،علم الانسان مالم یعلم.[سورة العلق۱-ه]
[irp][irp][irp]
ژباړه:(ای رسوله) دخپل رب په نامه ولوله، هغه چې (ټول کائنات) یې پیدا کړي دي،انسان یې له کلکه شوې وینې پیدا کړی دی،ولوله او ستا رب ډېر پتمن دی، هغه چې انسان ته یې په قلم پوهه ښودلې.
محمدصلی الله عليه وسلم په دې پېښه ډېر ووېرېد او کورته راغی لړځېدی خديجې رضي الله عنها ته يې وويل چې ما پټ کړه هغې پت کړ تردې چې له هغه څخه هغه ویره ولاړه او بیا یې خدیجه ته وویل چې په ما څه وشول او ټوله کيسه يې ورته وکړه، او ویې ویل چې زه په خپل ځان وېرېږم،هغې ډاډ ورکړاوورته يې وويل چې تا به الله جل جلاله يوازې نه پرېږدي؛ ځکه چې ته خپلوي پالې، د بېوزلو لاس نيوی کوې، د مېلمنو درناوی کوې، او په هره حقه پېښه کې مرسته کوې.
تردې وروسته یې محمد صلی الله عليه وسلم خپل دتره زوی ورقة بن نوفل ته بوت کوم چې یو سپین گیری سړی واودجاهلیت په زمانه کې عیسایي شوی و، انجیل یې په عبراني ژبه لیکه؛ خدیجه رضی الله عنها ورته وویل چې دتره زوی خبره دې واوره، ورقة بن نوفل محمد صلی الله عليه وسلم ته یې وویل چې ته څه وینې؟ محمد صلی الله عليه وسلم ورته ټوله کیسه بیان کړه.
له کیسې اورېدلو نه وروسته ورقة بن نوفل محمد صلی الله عليه وسلم ته وویل چې دا هماغه پرښته ده چې موسی علیه السلام ته راغلې وه او بیایې هلیه څرگنده کړه چې ای کاش زه په هغه وخت ځواکمن واوسم ای کاش چې هغه وخت ژوندی واوسم کله چې ستا قوم تا له خپل کلي وباسي!
محمد صلی الله عليه وسلم وفرمایل: ایا هغوی به ما وباسي؟
ورقة بن نوفل ورته وویل: هو! ځکه چې هر هغه تن چې قوم ته یې داسې پیغام راوړی وي کوم چې تا راوړی دی، دښمني ورسره شوې ده او که زه هغه ورځ ووینم نو ستا به کلکه مرسته کوم خو دورقة بن نوفل عمر یې وفا ونه کړه او مړشو.
له دې وروسته یو څه موده وحي ځکه ټال شوه چې محمد صلی الله عليه وسلم څخه هغه وېره ولاړه شي کومه چې یې دوحي په لومړي پړاو کې لیدلې وه.
