
کوم کسان بايد کیله ونه خوري!؟
کیله یو مغذي او ګټور مېوه ده، خو ځینې کسان باید د کیلې له خوړلو څخه ډډه وکړي یا یې په احتیاط سره وخوري. لاندې هغه کسان دي چې باید کیله ونه خوري یا یې لږ وخوري:
که څه هم کېله ځيني ګڼې ګټې لري خو دغه ميوه ځينې عورايض او تاووانونه هم لري.چې په لاندي ډول ورته اشاره کوو.
دغه خوږ ميوه د خپل ځانګړي خوند، او نرموالي له امله په ټوله نړۍ کې مشهوره ده.
کېله کوم ډول زيانونه لري:
د وزن زياتوالی :
د ځينو نورو خوړو په څير کېله هم پريمانه کالوري لري چې د وزن د زياتوالي لامل کيږي په هره متوسطه کېله کې ۱۰۵ ګرامه کالوري شتون لري چې په هندوانه کې ۴۵ او په انګورو کې ۶۲ ګرامه کالوري شتون لري.
خو که وزن مو زيات وي او له دې ويره لرئ چې وزن مو نور زيات نشي نو د کېلې له زيات خوراک څخه ډډه وکړئ.
۱. د شکر ناروغان
کیله طبیعي شکر (فروکتوز) لري، چې کولی شي د وینې د قند کچه لوړه کړي. که تاسو د شکر ناروغي لرئ، نو باید د کیلې مصرف محدود کړئ او د خپل ډاکټر مشوره واخلئ.
۲. هغه کسان چې د وزن کمولو رژیم لري
که څه هم کیله ګټوره ده، خو دا نسبتاً زیاتې کالورۍ او کاربوهایډریټونه لري. که څوک د وزن کمولو هڅه کوي، باید کیله په محدود مقدار کې وخوري.
۳. هغه کسان چې د پښتورګو ناروغي لري
کیله زیاته اندازه پوتاشیم لري، چې د پښتورګو د ناروغانو لپاره زیانمن کېدای شي. که د پښتورګو ستونزه لرئ، نو باید د کیلې خوړل محدود کړئ، ځکه چې د بدن نه د زیات پوتاشیم ایستل ستونزمن کېږي.
۴. هغه کسان چې د معدې تېزابیت یا ګیسټریټ لري
که څه هم کیله د معدې لپاره ښه ګڼل کېږي، خو ځینې خلک چې معدې ته تېزابیت لري، کیله یې ستونزې زیاتولی شي. که تاسو احساس کړئ چې کیله مو معدې ته زیان رسوي، نو باید د سهار پر ځای ماسپښین یا ماښام وخورئ.
۵. هغه کسان چې د سر درد مشکل لري
کیله د ټایرامین (Tyramine) په نوم ماده لري، چې کولی شي د ځینو کسانو لپاره د سر درد یا میګرین (Migraine) ستونزه رامنځته کړي. که تاسو د دوامداره سر درد مشکل لرئ، کیله په احتیاط سره وخورئ.
۶. هغه کسان چې د الرجۍ یا حساسیت مشکل لري
ځینې خلک د کیلې په مقابل کې حساسیت لري، چې د دې نښې نښانې عبارت دي له:
د خولې یا ستوني خارښت
د پوستکي خارښت
د معدې درد یا اسهال
که تاسو دا نښې نښانې تجربه کړئ، نو غوره ده چې کیله ونه خورئ.
۷. هغه کسان چې د خوب ډېرښت لري
کیله د ټریپټوفان (Tryptophan) او مګنیزیم لوړ مقدار لري، چې د عضلاتو آرامتیا او خوب ته وده ورکوي. که تاسو د ورځني فعالیتونو لپاره انرژي ته اړتیا لرئ او د خوب ډېرښت نه غواړئ، نو د کیلې خوړلو څخه باید ډډه وکړئ، په ځانګړي ډول د سهار لخوا.
د کیلې خوړلو لپاره مناسب وختونه:
د سهار له خوا: د سهار لخوا کیله خوړل کولی شي بدن ته انرژي ورکړي، خو دا غوره ده چې له نورو پروټین لرونکو خوړو سره وخوړل شي، لکه مستې یا مغز لرونکي مواد (بادام، چهارمغز).
د ماسپښین لخوا: که د کیلې خوړلو ته اړتیا لرئ، نو ماسپښین یې ښه وخت دی، ځکه چې د طبیعي شکر له امله د بدن د انرژۍ سطحه متوازنه ساتي.
د شپې لخوا: د شپې کیله خوړل د ځینو خلکو لپاره د معدې ستونزې یا د خوب ډېرښت رامنځته کولی شي، نو که تاسو حساس معده لرئ، د شپې له کیلې څخه ډډه وکړئ.
۱. د کیلې له خوړلو سره د اوبو څښل:
د کیلې له خوړلو سره سمدلاسه سړه اوبه څښل نه دي سپارل شوي، ځکه چې دا د هاضمې ستونزې، د ټوخي یا زکام لامل کېدای شي.
که اړتیا لرئ، نو لږ تر لږه ۱۵-۳۰ دقیقې وروسته اوبه وڅښئ.
۲. د کیلې له شیدو سره خوړل:
کیله د شیدو سره د وزن زیاتولو لپاره یو مشهور ترکیب دی. که څوک غواړي وزن زیات کړي، نو کولی شي د شیدو او کیلې شیک وڅښي.
خو که تاسو د معدې حساسیت لرئ، نو دا ترکیب تاسو ته دروند تمامېږي او باید ترې ډډه وکړئ.
۳. د شکر ناروغانو لپاره د کیلې مناسب استعمال:
که څوک د شکر ناروغي لري، نو غوره ده چې نیمه کیله وخوري او له پروټین لرونکو خوړو سره یې ګډه کړي، لکه مستې یا مغز لرونکي مواد.
خورا پخې شوې کیلې د شکر ناروغانو لپاره خطرناکې دي، ځکه چې د دې ګلیسیمیک شاخص (GI) لوړ وي او وینه کې قند ژر لوړه کوي.
۴. د بدن لپاره د کیلې ګټې:
د هاضمې لپاره ښه دی: کیله فایبر لري چې د هاضمې نظام ښه کوي او قبضیت ختموي.
د زړه روغتیا ته ګټه لري: د پوتاشیم له امله، کیله د وینې فشار کنټرول کې مرسته کوي.
د انرژۍ لپاره ګټوره: ورزشکاران د کیلې څخه د طبیعي انرژۍ لپاره استفاده کوي، ځکه چې دا ګړندۍ انرژی ورکوي.
د پوستکي او ویښتانو لپاره: د ویټامین B6، ویټامین C او انټياکسیدنټونو له امله، کیله د پوستکي ځوان ساتلو او ویښتانو روغ ساتلو کې مرسته کوي.