د هندوانو خدایان
د هندوانو آیین درې خدایان لري.
د هندوانو آیین درې خدایان لري. برهما(د موجوداتو خالق)، ویشنو(د موجوداتو دساتنې خداي) او شیوا(دموجوداتو دلمنځه وړو خداي)
شیوا(دموجوداتو دلمنځه وړو خداي) ویشنو(د موجوداتو دساتنې خداي) برهما(د موجوداتو خالق)
- برهما د موجوداتو خالق دی او دنړۍ ټولو مخلوقاتو ته حکم کوي.
- وشنو نړۍ ساتي،انسانان قسمت کنترولوي.
- شیوا ویجاړونکی دی.د ښې او بدې سرچینه ده.دموجوداتو دلمنځه وړو خداي دی خو د بیاژوندی کول لامل هم دی.
د هندوییزم ډلې:
- هندوئیزم په څو برخو ویشل شوی دی،چې اکثرا په شیوایزم، ویشنویزم او شاکتیزم باورلری.
- شیوایزم (٪ 28 )
- ویشنویزم ( ٪70 )
- شاکتیزم ( ٪2 )
ویشنو:
- د هند اکثریت خلک د ویشنو او شیوا د لارويانو څخه دي.
- دویشنو لارويانواو یا د هغه لارښودونکې خدایانو ، راما او کریشنا ته عبادت کوی.ویشنو پاس په آسمانونو کې ده او د ټولو خلکو لپاره د مینې ډک دی.
شیوا:
- هغه څوک چې د شییوا لارويان دي د شیوایانو په نامه یاديږي او شیویزم تعقیبوي.
- شیوایزم د هندویزم ترټولو ستره څانګه ګڼل کیږي. په شیوایزم کې، شیوا هم د موجوداتو خالق هم د موجوداتو دساتنې خداي اوهم دموجوداتو دلمنځه وړو خداي دی.
- د شیوا ښځه پروټی د خورا پیاوړی دیوی په توګه جوړشوی دی.
شیوا و پروټی (شکتی):
شاکتیزم د شاکټي (پاروټي) په مختلفو څرګندونو باندې تمرکز کوي.
په هندوئیزم کې خدایان
په هندوئیزم کې ډیر خدایان دي. په ناروې کې ډیری هندوان شیوا خدای ته ، د هغه مېرمن پروټي او دوه زامنو، ګانش او موروګان ته عبادت کوي.
لکشمی، ګنېش، سراسوتی:
لکشمی د مال، رڼا او خوشحالی الهه ده او د ویشنو ښځه ده. سراسوتی د پوهی/عقل الهه ده.
فلسفه – د ژوند څلور پړاونه
- دهارما – د نړۍ نړیوال نظم: “هندوان پدې باور دي چې یو ډول قانون شتون لري چې په ټوله نړۍ کې د انسانانو په شمول په هر څه تطبیق کیږي. هرڅه یو بل سره اړیکې لري! که څوک د دې مقدس قانون په اساس ژوند نه کوي، هغه شخص له نورو شیانو څخه بېبرخه کیږي.
- سامساره: له مړینې وروسته بیا ژوندي کېدل سلله : هندوان پدې باور دي چې ټول ژوندی موجودات ،نباتات، حیوانات او انسانان له مړینې وروسته بیا ژوندي کیږي .څرنګه چې دوی باور لري چې انسان د مړینې وروسته بیا ژوندی کیږي، له همدې امله د هندوانو لپاره هیڅ قبرستان شتون نه لري.
- کارما – د هغه څه قانون چې مونږ تدبیق ا مراعات کوو: “هندوان باور لري چې کله انسان یا حیوان پیدا کیږي، د هغه نوي ژوند د هغوی پخوانی ژوند پورې تړاو لرې. د ژوند په دوران کې د خلک عمل دهغوې راتلونکي ژوندتعینوې چې څنګه به وي. له همدې کبله، هرڅوک باید په ژوند کې د ښه کارونو او ښه اخلاقولپاره هڅه وکړي.
- موکشا – له مړینې وروسته بیا ژوندي کیدل څخه خلاصون: “ډیری هندوان غواړي چې له مړینې وروسته بیا زیږیدلو څخه مخنیوی وکړي. د هندوانو لپاره، نجات د بیا ژوندی کیدل د سلسلو څخه د تیښتې معنی لري. دا د موکشا په نامه یادېږي. ډیری هندوان په دې باور دي چې دخلاصون او د ښه ژوند لپاره دا مهم دی چې هر څوک باید یو خدای یا یوه الهې ته عبادت وکړي.
د ژوند اصول: له مړینې وروسته بیا ژوندي کېدنه او نجات
- یوڅوک چې مړ کیږي له مړینې وروسته بیا ژوندي کیږي.
- ځینې ته بد ژوند اوځینې ته یو ښه ژوند په نصیب کې وی.
- خلک باید ښه کارونه وکړي.
- هندوان بايد څوک ونه وژني.
- پوجا د نجات لاره ده.
- ډیر هندوان په کور کې د عبادت لپاره یو محراب لري.
- په محراب کې دخدای مجسمې ځای پرځای او هغه عبادت کوي.
- هندوان, خدایان اوبه، شیدو او مختلفو شیانو سره مینځي او ځینې شیان لکه ګلان، خواړه، شیدې او نور د خدای مجسمې په مخ کې ځای پرځای کوی.
پوجا:
- خدایان اوبه، شیدو او مختلفو شیانو سره مینځي
- مجسمې سینګاروی
- شمع او عنبرلګوی.
- ميوه، خواړه سرویس کوي.
- سندرې وایی
- ناڅي
- دوعاکوي/فکرکوي
هندوئیزم په کاست مذهبي طبقاتو باور لري
- هندوئیزم په کاست مذهبي طبقاتو باور لري،چې نوموړې طبقات له برهمنانو،ویشیا،کشتریا او شودرا څخه عبارت دي. چې د هرې طبقې مقام په ټولنه کې ټاکل شویدی د پاملرنې وړنقطه داده چې د نړۍ ټول لوی دینونه او آینونه د آسیا په لویه وچه کې څرګند شوی دی او د نړۍ نورو سیموته خپاره شوي دي. هر دین او آیین په بیلابیلو فرقوویشل شوی دی.
هندوان کاسټ په څلورو طبقو ویشلي دي. د هرې طبقې مقام په ټولنه کې ټاکل شویدی :
- لوړ ه طبقه کاهنان او د هغوی کورنۍ دي. د مثال په توګه، کاهنان باید د خدایانو لپاره قربانۍ وکړي.
- دوهم طبقهجنګیالی طبقه ده. دا طبقه باید له خلکو نه دفاع و کړي. په دې طبقه کې داسې کسان هم شته چې په ټولنه کې به واک ولري.
- په دریمه طبقه کې بزګران، صنعتکاران او سوداګر شامل دي. دوی باېد خلک سره چې د ژوند اړتیا شیان ، خواړه نلري مرسته وکړي .
- په څلورمه طبقه کې مزدوران یا کنیزان دي. د دوی دنده نورو طبقو ته خدمت کول دي.
معبد:
- معبدونه معنوی کورونه دي.
- د هندوانو معبد د یو خدا مقام لپاره جوړ شوي دی مګر دا ممکن دی چې ډیرې مجسمې یا د خدایانو انځورونه په کې وی.
