د افغان ملت ګوند لنډه تاریخچه
کله چې په کال ١٩٦٤ کې اساسي قانون سياسي احزابو ته د فعاليت اجازه ورکړه په پایله کې يې درې ډوله سياسي تحريکونه رامنځته شول لکه اخواني، کمونستي او ناسيونالست. افغان ملت ګوند د ارواښاد انجينرغلام محمد فرهاد لخوا په کال ۱۹۶۵ کې تاسيس شو.
فرهاد صاحب د ولسي جرګې وکيل او د کابل ښاروال پاتې شوی وو. ډير لوړاو پاک شخصيت يې درلود او د خدمتونو نه يې حتی مفکوروي مخاليفين هم انکار نشي کولی.
افغان ملت ګوند د ولس له مینځه زیږیدلی ګوند وو او د ولس د فکر ترجماني یې کوله. خدای، وطن او ملت یې شعار وو. دغه ګوند په افغاني نشنليزم اتکا لرله او د سوسيال ديموکراسۍ لاره یې تعقيبوله.
د افغان ملت له مخې افغان نشنليزم پينځه اصله لري چې هغه ملي مقدسات، ملي اقتصاد، ملي کلتور ،ملي تاريخ او د هيواد پالنې ګډ احساس دی.
د خپلو عالي(سترو) اهدافو(موخو) د ترلاسه ( حصول) لپاره افغان ملت ګوند تل هڅه کړې.
د افغان ملت مرام او هدف په ډیره لږه موده کې ډیر په وطن مین ځوانان او د فکر خاوندان جذب کړل.
شمس الهدا شمس هم ډير ژر دغه نوي جوړ شوي ملي ګوند ته جذب شو او د تاسيس نه يوازې يو کال وروسته يې د ګوند غړيتوب ترلاسه کړ.
شمس صیب په ګوندي چارو کې ډير زيات دخيل شو او په ډيره لږه موده کې يې په ګوند کې ځانګړې مقام ترلاسه کړ.
د کابل کور یې د افغان ملت غير رسمي دفتر وګرځيد
په همدې کورکې به حزبې غونډې کېدې او دهيواد په کچه د ګوندي غړيو مرکزيت شو.
ددي تر څنګ شمس چه يو ډير اجتماعي شخصيت يې درلود په ټولنه کې يې نيک شهرت ترلاسه کړو او د وطن دوستۍ مفکورې په خپرولو کې يې مهم رول ولوبوو او زيات شمير هم فکري ملګري یې وروزل.
ستر سياسي ګوندونه د لوړو اشخاصو د عالي ارادې، اخلاص، دنفس پاکوالې او يو ځانګړې سياسي ليدلورې ولري اوخپل ژوند د هیوادوالو خدمت لپاره قرباني کړي په هلو ځلو رامنځته کيږي ـ د ارواښاد شمس شخصيت ددې يو ژوندې مثال دی.
کله چه کمونستانو په کال ۱۹۷۸ کې قدرت ترلاسه کړو افغان ملت ګوند د خپلې ملي مفکورې په اساس د دغه رژيم لخوا د ډير فشار ښکار شو.
خو ګوند په دغه سختو شرايطو کې هم د افغانستان د ملي ګټو ساتلو لپاره خپله مبارزه جاري وساتله.
همدا وخت وو چې په يوه درنه ګوندي غونډه کې ارواښاد شمس الهدا شمس د لوې منشي په توګه وټاکل شو.
په داسې نازک وخت کې يوازې شمس غوندې يو انقلابي رهبر وکولې شول چې دغه دنده تر سره کړي.
دغه جريانات د وخت دولت لپاره لوی ګواښ وو ځکه نو د ګوند يو شمير مهم غړي ونيول شول.
د شمس د نيولو لپاره هم منظم پلان جوړ شو مګر په معجزانه ډول ګاونډي هيواد پاکستان ته په هجرت بريالې شو.
د شمس الهدا شمس په مشرۍ د هجرت په ديار کې افغان ملت ګوند لپاره په پیښور کې يو فعال مرکزيت جوړشو.
دفتر پرانيستل شو او د استقلال په نوم يې جريده پيل کړه.
که څه هم په کابل کې انجينر غلام محمد فرهاد صاحب وو د هجرت په ديار کښې ګوند شمس رهبري کووـ
پيښور کې هغه د پښتون قام پرستو سره ډيرې نزدې اړيکې درلودلې. د مذهبي افراطي تنظيمونو د پرله پسې ګواښونو نه بې پروا شمس د خپلو اصولو او د افغان ملت د مرام نه هيڅکله سرغړونه ونکړه
که هر څو، د پاکستان لخوا منل شوي هاغه ٧ تنظيمونو خپلمنځي اختلافات درلودل ولې د افغان ملت سره دشمنې کې يوموټې وو.
دا هغه وخت وو چې وطن پرستي سیکولر او غیر اسلامي ګڼل کیده او چا چې به د (ملي) ټکی ذکر کړو نو د کفر ټاپه به پرې ولګیده.
افغان ملت ګوند یو سوسیال دموکرات ګوند وو نو ځکه پرې د ځینو وطن دوښمنه ډلو لخوا د سیکولریزم تورونه لګیدل، سره له دې افغان ملت ګوند په دغه عقيده وو چې اسلام زمونږ د افغاني ناسيوناليزم يوه نه بيليدونکې برخه ده.
په ١٩٨٤ کې د افغان ملت موسس انجينر غلام محمد فرهاد په حق ورسيد. ګوند د نوي رييس ټاکلو لپاره انتخابات وکړل. د رياست لپاره درې کانديدان ووـ شمس الهدا شمس ، قدرت الله حداد او محمد امين واکمن
ارواښاد شمس د رايو په اکثريت په ډير شفاف ډول د ګوند رييس وټاکل شو.
خو د واکمن صیب ملاتړيو د پلان شوي پروګرام په اساس نتايج و نه منل او په نتيجه کښې يې افغان ملت په دوه ډلو وویشل شو. د جدا شوې ډلې مشري محمد امین واکمن کوله چې وروسته بیا انوار الحق احدي ته دا مشري وسپارل شوه.
د کمونست رژيم لخوا افغان ملت ګوند ته ډير وړانديزونه وشول او خپله ډاکټر نجيب الله څو واری د ملاتړ غوښتنه وکړه په کابينه کې د ګډون دعوت هم ورکړل شو خو شمس صاحب په خپلو اصولو ولاړ وو او ددوې دغه وړانديزونه يې په اصولي توګه رد کړل.
افغان ملت په دې عقيده وو چه د دغه دولت ملاتړ يا ورسره يو کيدل د افغانستان د ملي ګټو پر ضد ده او د افغان ملت د مرام نه سرغړونه ده.
کله چې په ۲۰۰۲ کال کې د حامد کرزي په مشرۍ لنډ مهاله حکومت جوړ شو نو د افغان ملت هغه برخه چې مشري یې هغه وخت انوارلحق احدي کوله، کابل کې د وزارت عدلیې سره رسمیات ترلاسه کړل.
بیا د کرزي صیب سره په حکومت کې هم ښه موقفونه ترلاسه کړل.
دا هغه وخت وو چې د تیرو دوه لسیزو جنګونو په پایله کې ولس تر ډیره حده د سیاسي احزابو نه زړه موړ وو او هغه وخت یواځنی ګوند چې ولس پرې باور درلود او یو پاک نوم یې پاتې وو هغه د افغان ملت ګوند وو.
د ولس باور په افغان ملت ګوند او د افغان ملت نیک نامي د زرهاوو افغان ملتیانو د کلونو کلونو مبارزه، د فرهاد بابا هغه لوړه مفکوره او د ارواښاد شمس الهدا شمس عالي اراده او اخلاص وو چې افغان ملت ګوند ته یې دا لوړ مقام وګټو.
د احدي صیب ډلې ونکړل شول چې د ولس هغه باور چې پر افغان ملت یې لرلو هغه شان وساتي او ډیر ګوندي ورونه ترې خفه شول.
بلخوا شمس صیب په پیښور کې وو او په ۲۰۰۵ کال کې بیرته وطن ته د ډیرو ارمانونو سره راستون شو خو خدای ته منظوره نه وه او د اکتوبر په ۹ کال ۲۰۰۵ کې د زړه د ناروغۍ له امله په حق ورسید.
د شمس صیب مړینه په هغه حساسو شیبو کې د ګوند لپاره ډیره غټه ضایه وه
خو د شمس صیب د وفات نه وروسته په یو غونډه کې ګوند د ارواښاد شمس زوی انجنیر اجمل شمس د ګوند مشر وټاکه چې تر اوسه د ګوند مشري کوي.
د اجمل شمس په مشرۍ افغان ملت ګوند په ۲۰۰۶ کې د وزارت عدلې سره رسمیات ترلاسه کړل.
د ۲۰۰۹ کال د جمهوري ریاست ټاکنو کې ګوند د حامد کرزي ملاتړ وکړو.
هغه وخت کرزي صیب هڅه وکړه چې افغان ملت سره یو کړي، د شمس صیب ډله د ګوند وحدت ته خوشبینه وه خو د تیر په څیر د احدي صیب د ډلې ځینو مغرضه نفرو یو ځل بیا د وحدت خبرې ناکامې کړې.
د افغانستان د احزابو تاریخ ته که وګورو نو افغان ملت یو واحد ګوند دی چې کله یې هم د ګران وطن افغانستان په سر تجارت نه دی کړی
لاسونه یې د ولس په وینو سره نه دي همدا وجه ده چې نن هم په ولس کې افغان ملت د یو وطن دوسته، ملي منافعو ته ژمن، صادقه او یو پاک ګوند ګڼل کیږي.
افغان ملتیان په خپل ټول ژوند ملي ګټو ته ژمن پاتې شوي دي.
تل یې ملي ګټې په شخصي ګټو برترې ګڼلې دي.
او همدا د افغان ملتیانو مبارزه وه چې په ډیرو افغانانو کې یې د وطن سره د مینې روحیه پیدا کړه. افغان ملت تل د یو موټي او پیاوړی افغانستان لپاره مبارزه کړې او د ټولو قومونو ترمینځ یې د هیواد پالنې ګډ احساس ته کار کړی چې لاندې شعر یې یوه بیلګه ده.
دلته هر څوک چې اوسیږي یو افغان دی
تور او سپین پیدا کول ملي تاوان دی
ګران هیواد به په ملي وحدت جوړیږي
دا زمونږه عقیده دا مو ایمان دی
