درمان چاپلوسی
هر که بنای قناعت بگذارد، برای گذران زندگی به زحمت نمی‌افتد، هر چند عیال‌مند باشد، در نتیجه از احتیاج به مردم خلاص می‌شود و از چاپلوسی و تملّق ناکسان، فراغت می‌یابد و در نزد خالق و خلق، عزیز می‌گردد. باید باور خویش به الله متعال را بلند بریم؛ زیرا که او تعالی است که ما را عزت می بخشد و ذلت را از ما دور می گرداند، او تعالی ضمانت رزق و روزی بندگان را به عهده گرفته است، بیماری و تندرستی هم به دست اوست، یقین باید کرد که اگر تأیید الهی با ما باشد همه بشریت هم نمی تواند عزت خدادادی را از ما بگیرد. تقویت این باورها خوی تملق و چاپلوسی را ریشه کن می سازد و جامعه را به سوی تعادل و انصاف وعدالت و احترام به یکدیگر سوق می دهد.
ضرورت پرهیز از متملقین
از آنچه تاکنون گفتیم به ناپسند بودن تملق پی بردیم و دانستیم که این عمل تا چه پایه خطرناک بوده و می‌تواند نظام فرد و جامعه را به هم بریزد. پس انسان اندیشمند و بالخصوص حاکم اسلامی تا می‌تواند باید از متملقین دوری جسته و در مقابل آنان را که در انتقاد از او بی‌پروا هستند به خود نزدیک گرداند زیرا تنها راه سعادت و پیشرفت فرد و جامعه در سایه انتقادات سازنده و درست نهفته است نه چاپلوسی‌های متملقین پست و حقیری که برای رسیدن به منافع زودگذر خویش حاضرند دین و دنیای خود را به مخاطره افکنند.
تألیف: داکتر عبدالصبور فخری
