دين مبين اسلام بخاطر جلوگيري از بروز فتنه و زايش فساد،نگريستن زنان بيگانه و نا محرم رابراي مردان  نارواو ناجايز قرار داده است. لذا براي هيچ مردي روا نيست که بجز همسر و زنان محارمش ، به زنان ديگر نظر نمايد. ازاين مسأله مستثناست نظرونگاهي که به طورناگهاني و بي اختيار به زنان نامحرم افتد، زيرااين گونه نگاه هايي که بيرون ازقصد و اراده انسان باشد موجب کسب گناه نمي گيرد و بيننده آلوده به کثافت معصيت نميشود و مارا خداوند به آنچه که در توان ما نيست «چون نظربي اختيارو بدون قصد» مکلف ومامورنگردانيده است ، و روي هم، به بستن چشم در حين گذشتن از را مکلف نشده ايم زيرا ، اين امر نيز تکليف و زحمت طاقت فرسا را بدنبال دارد ، طوريکه پيغمبرعليه السلام براي حضرت علي کرم الله وجه فرمودند: ياعلي لاتتبع النظرة النظرة ، فانما لک الاولي و ليست لک الثانيه، يعني: اي علي! نظري را پي نظري مفگن، حقا که نظراول برتو «جايز» است «چون بي قصد مي افتد» و نظردوم برايت جايز نسيت «زيرا، غالبا نظردوم قصدي و آگاهانه مي باشد» حضرت جرير بن عبدالله بجلي مي فرمايد : سألت رسول الله عن نظرة الفجأة فامرني ان اصرف بصري. يعني  از رسول الله صلي الله عليه و سلم در مورد نگاه ناگهاني و بي اراده که بسوي زني مي افتد، پرسيدم آن حضرت صلي لله عليه و سلم مرا امر نمودند که در آن حالت چشم خودرا بجانب ديگر بر گردانيم. بناء، نگريستن زن نامحرم در وهله نخست، که بدون عمد و اختيار باشد گناه نمي باشد، و اما نظر اول غير قصدي را موکد کردن به نگاه دوم عمدي جايز نبوده و موجب کسب گناه قرار مي گيرد، و رويهمرفته، اين نگاه عمدي دوم ، سبب براي بروز فتنه و پيشزمينه به عمل فحش شده و اخگر دلبستگي و شيفتگي بيننده را شلعه ورتر و زبانه دارتر ميگرداند، به همين منظور است که پيغمبر خدا صلي الله عليه و سلم اينگونه نگاه هاي قصدي را تعبير به زنا نموده است ، بگونه اي که صحيح بخاري و مسلم روايت مي کنند: کتب علي ابن ادم حظه من الزني،ادرک ذالک لا محالة، فزني العين النظر و زني اللسان النطق و زني الاذنين الاستماع و زني اليدين البطش و زني الرجلين الخطي و النفس تمني و تشتهي و الفرج يصدق ذلک و يکذبه.
يعني بر همه بني آدم سهمي از عمل زنا مقدر شده که ناگزير آنرا در مي يابد ، پس زنا چشم ، نظرکردن به نامحرم است و زناي زبان صحبت و گويش در مورد زن نامحرم است و زناي گويش شنيدن آواز زن نا محرم، « بقصد لذت» است وزناي دستها لمس و دست بردن به بدن زن نا محرم است وزناي پاي ها رفتن به صوب زن نامحرم بمنظور اجراي عمل فحش است و نفس همان عمليه زنا را آرزو مي کند و به آن تمايل نشان ميدهد، و آله تناسلي آنرا راست ميگرداند. «در صورتيکه به آن فحش گرفتار شود» «يا» تکذبيبش مي کند «در صورتي که از آن عمل اجتناب ورزد».

مسلمأ شخصي که در هنگام روبرو شدن بزن نا محرم ديدگان خود را فرو افگند” خداوند، در بديل اين عملکرد شايسته و نيکويش، از هزينه تمام نشدني مکافات و پاداشهايش، پاداشي و اجري درخور قدر برايش اعطا مي کند، زيرا او خويشتن را از ارتکاب فعل حرام و تجاوز بر قمرو محرمات و منهيات او تعالي بازداشته است، چنانچه پيغمبر عليه السلام مي فرمايند: ما من مسلم ينظر الي محاسن امرأة ثم يغض بصره الااخلف الله له عبادة يجد حلاوتها.

يعني هيچ مسلماني نيست که نظر کند به سوي زيبانيها و برجستگيهاي زن «ولي از ترس خدا» چشم خود را فرو افگند، جز اينک خداوند در عوض آن توفيق و تواني در عبادت را برايشعنايت مي نمايد که لذت و حلاوت آن را مي چشد .
همچنان پيغمبر عليه السلام فرو انداختن چشم را حين عبور زنان از راه زمرهء حقوق راه بر شمرده است، طوريکه حضرت ابوسعيد خدري روايت مي کند که نبي عليه السلام فرمودند: اياکم و الجلوس علي الطرقات، فقالوا: يا رسول الله ! مالنا من مجالسنا بد نتحدث فيها،  قال: فاذا ابيتم الا المجلس فاعطوا الطريق حقه، قالوا : وما حق الطريق يا رسول الله ؟ قال: غض البصر و کف الاذي ورد السلام و الامر با لمعروف و النهي عن المنکر.
يعني از نشستن در راه ها اجتناب ورزيد .ياران آن حضرت صلي الله عليه و سلم گفتند: مارا جز نشستن اين جا چاره ي و گزيري نيست، چون درينجا باهم صحبت و ملاقات ميکنيم، پيغمبرصلي الله عليه و سلم درخطاب به ايشان فرمودند: وقتي که جز نشستن گزيري نداريد، پس بر شماست که حق راه را ادا نماييد.

ياران گرامي قدرش فرمودند: يارسول الله ! حق راه بر ماچيست؟
آنحضرت صلي الله عليه السلام فرمودند: فرو افگندن چشم (حين عبور و مرور زنان) و باز داشتن خود از رساندن ضرر بديگران، و جواب دادن سلام، و امر نمودن مردم به انجام دادن کارهاي نيکو و شايسته و بازداشتن و منع کردن از دست بردن به ارتکاب کارهاي منکر و شايسته (ازحقوق راه است)

نويسنده: محمد علي صابوني
مترجم: نقيب الله حميد
منبع: تفسيرآيات الاحكام