زغفران د هرې ناروغۍ درمل
زغفران د اقتصادي ارزښت له مخې په نړۍ کې د لوړ قيمت لرونکو کرنيزو محصولاتو له ډلې شمېر کېږي چې د نورو محصولاتو په شان په کيلو ګرام او ټنونو نه پلورل کېږي، بلکې په ګرام او مثقال يې پېر او پلور کېږي، زغفران په غالب ګمان د مديترانې شرقي سيمې نباتاتو له ډلې شمېرل کېږي چې له دې ځايه يې کرکيله افغانستان کې هم رواج پيدا کړی، خو د ترويج او پراختيا لپاره يې لومړنۍ هڅې ۳۰ کاله وړاندې پيل شوې، خو بدبختانه د کورنيو جګړو پرمهال نيمګړې پاتې شوه.
اوسمهال د يو کيلو زغفرانو بيه په نړيوالو بازارونو کې څلورو او دولسو زرو ډالرو ترمنځ ده، په لرغونې او اوسني وخت کې د زغفرانو اکثريت مقدار د غذاګانو او مشروباتو د خوند، رنګ او بوی په ښه کولو کې او همدارنګه د ماشومانو لپاره په خوراکي توکو جوړولو کې ترې استفاده کېږي.
د زغفرانو په اړه څيړنې ښيي، چې د مختلفو ويټامينونو او د بدن اړتيا وړ بېلابېل عناصر، منرالونه او شحمي مواد ولري او په درملنه کې يې اغېز مثبت دی.
د زغفرانو په استعمال سره عصبي هضمي او تنفسي سيستمونه د ځينو ناروغیو لکه د اعصابو کمزوري، خستګي، درد، بې خوبي، کم خوراکي او تنفسي ګډوډي ورسره له منځه ځي. همدارنګه د پښتورګو او مثانې تېږي، د سرخکانو، د تبې، زيړي، د زړه د لويوالي، د توري لويوالي، شکر او پوستکي زيړ زخم، د سترګو خارښت، د کلمو د درد او همدا ډول خوني اسهال، غضلاتي دردونه او سرطاني ناروغيو لپاره په درملو کې ترې ګټه اخستل کېږي. د ليدو او اورېدو پیاوړتيا هم ډېروي، او هغوي چې د زړه له رنځه ځوريږي د زغفرانو د استعمال توصيه ورته کېږي.
د زغفرانو د حاصل ټولولو پرمهال بايد هڅه وشي څو (Stigma) برخه ميده نه شي، که چېرې ميده شي نو خپل لوړ ارزښت له لاسه ورکوي.
د يو کيلو وچ زغفران د لاسته راوړلو لپاره (۵۰۰۰۰) تازه ګلانو ته اړتيا ده او د دې شمېر پوره کولو تکليف يوازې بزګر ته معلوم دي.