تازه څیړنې وايي، چې کله هم خوله بوې کوي، نو پوه شئ چې ددغه بوې علت دغاښونو یا د وریو خرابوالی نه بلکې هغه دانسان دبدن دننه دناروغیو له امله دی.

په لندن کښې په یوه ترسره شوی تحقیق کښې معلومه شوې ده، چې د انسان له خولې راوتونکی بوې یا ساه کښې د موجودو اوو (۷) ناروغیو نښه ده .

1: که دانسان له خولې راوتونکی ساه سره یوځاې د بورې د چاکلیټ په شان خوشبو یا د امونیا په شان بوې رواځي، دا د شکرې یعنی دشوګر(DIABETES)  د ناروغۍ نښه ده .

2: که چیرې دانسان له خولې د کافور په شان بوې خیژی نو پوه شئ چې داډول سا د عفونت یعنی اینفیکشن (INFECTION)  سبب دی .

3: که چیرې دانسان خوله د خوسا شیدو په شان  بوې کوي،  نو پوه شئ چې په ځان کښې دکاربو هایډریټس  (CARBOHYDRETES)کمی دی .

4: که چیرې دانسان له خولې د بوې لرونکی غوښې  (MEAT)په شان بوې خیژی نو پوه شئ چې دغه چاره دانسان په مرې کښې دټانسلز د خرابې نښه ده .

5: که چیرې دسهار په وخت دمسواک له کولو وروسته هم دخولې بوې ختم نه شي، نو دغه چاره دخولې د وچوالی سبب هم کیدلای شی .

6: دانسان له خولې د کب  (FISH)په شان دبوې وتل دګردو یا بډورکو دخرابیدا نښه ده .

7: کله نه کله د انسان د وریو خرابیدل د انسان د ډکو میتیازو په شان بوې هم کولای شی او له دې کبله دسړی یا ښځې له خولې د ډکو میتیازو په شان بوې خیژی .
که چیرې دکوم سړی یا ښځې له خولې ډیر بوې خیژی نو په اړه یې باید غور وکړئ او له ډاکټر سره ضروری مشوره وکړئ .

د خولې د بد بویۍ (Halitosis) لاملونه مختلف دي، چې ځینې یې عام دي او ځینې یې جدي طبي ستونزې ښيي. دلته یې مهم لاملونه ذکر شوي دي:

۱. د خولې د حفظ الصحې نشتوالی

• که غاښونه او ژبه منظم ونه برسېږي، د خواړو پاتې شوني او باکتریاوې د ډیر بویۍ سبب کېږي.
• د ژبې سطحه هم باید پاکه شي، ځکه چې باکتریاوې هلته راټولېږي.

۲. وچکالي او د لاړې کمښت

• لاړې د خولې طبیعي پاکوونکی دی؛ که کمې شي، باکتریاوې ډېرېږي او ډیر بوی رامنځته کوي.
• د اوبو کم څښل، روژه نیول، یا د ځینو درملو استعمال د لاړو د کمښت لامل کېدای شي.

۳. خواړه او مشروبات

• ځینې خواړه لکه پیاز، هوږه، قهوه، او الکول د خولې بوی خرابوي.
• د شکر لرونکي خواړو زیات استعمال هم باکتریاوو ته وده ورکوي.

۴. د غاښونو او ګنګو ناروغۍ

• د غاښونو کېدونکې سوری (cavities)، ګنګو پړسوب (gingivitis) او د خولې انتانات د بوی لامل ګرځي.
• که د غاښونو خرابوالی درملنه نه شي، بوی به دوامداره وي.

۵. د معدې او هاضمې ستونزې

• د معدې تیزاب (Acid Reflux) یا GERD د خولې بوی زیاتوي.
• قبضیت (constipation) هم د انسان زهرجن موادو د راټولېدو له امله بوی پیدا کوي.

۶. د پوزې ستوني ،او سږو ناروغۍ

• د سینوس ستونزې، د ستوني عفونت، یا سږي ناروغۍ لکه برونکایټس هم بد بوی پیدا کولی شي.

۷. سګرټ څښل او نسوار

• سګرټ، نسوار، او نور تنباکو لرونکي محصولات نه یوازې خوله نه یوازی بوی کوي، بلکې د غاښونو خرابوالي ته هم زمینه برابروي.

۸. ځینې طبي ناروغۍ

• شکرې ناروغي (Diabetes)
• ځینې سرطانونه
• ځيګر او ګردو ستونزې

څه باید وشي؟

1: د غاښونو منظم پاکول (ورځ کې دوه ځله)
2: د ژبې صفا کول
3: د اوبو زیات څښل
4: د شکر لرونکو خواړو څخه اجتناب
5: د غاښونو ډاکټر ته تلل که ستونزه دوام وکړي

که د خولې بوی د ښه حفظ الصحې سربېره دوام لري، نو غوره ده چې ډاکټر ته لاړ شې، ځکه چې دا ممکن د بدن دننه کومه جدي ستونزه وي.