خامې ګازرې ډیره ګټه لري که پخې ؟!
دا چې خامې که پخې ګازرې ډېرې ګټې لري، ځواب یې لږ توپیر لري، ځکه دواړه خپلې ځانګړې ګټې لري.
ګازرو د خپل اهمیت له وجهې، (د ګازرو نړیواله ورځ) خپله کړې او د اپریل څلورمه اوس د روسيې، فرانسې، چاپان او ایټالیا په ګډوون په نورو هیوادونو کې هم د ګازرو د نړیوالې ورځ په توګه لمانځل کیږي. دوی وايي، موخه يې د ګازرو د اهمیت څخه خلک خبرول دي.
ګازره چې هر ډول وخوړل شي، روعتیا ته ګټوره ده. د ګازرو اوبه، جوس، سابه، سوپ او نور ټول فایده لري؛ خو اصلي پوښتنه داده، چې د ګازرې کوم ډول ډيره فایده لري؟! خامه (اومه) که په غوړیو یا اوبو کې پخه شوې؟!
ډاکتران وايي، چې په غوړو کې پخه او سابه شوې ګازرې او یا هم په اوبو کې جوش شوې ګازرې نسیبت خامو او اومه ګازرو ته ۳۹ سلنه ډیره فایده لري او د انسان پر بدن خورا ښه اغیز کوي.
خامې ګازرې:
زیات ویټامین A (په شکل د Beta-Carotene) لري، ځکه چې تودوخه دا مواد یو څه له منځه وړي.
فایبر یا فایبره (Dietary fiber) پکې ډېره وي، نو هاضمه کې مرسته کوي.
د خولې پاک ساتلو او د غاښونو قوي کولو کې مرسته کوي (کله چې ژوول کېږي).
کالوري یې کمه ده، نو د وزن کنټرول لپاره ښه ده.
پخې ګازرې:
کله چې ګازرې پخې شي، نو Beta-Carotene لا ښه جذبېږي، یعنې بدن ورته بهتره ګټه اخیستلای شي.
د ځینو خلکو لپاره هضمول یې اسانه وي.
د انټياکسیدنټ فعالیت یې زیاتېږي، چې د بدن دفاعي سیستم ته ګټه کوي.
که غواړې له ویټامینونو، فایبر او طبیعي شکل نه ګټه واخلې، نو خامې ګازرې غوره دي.
که غواړې له Beta-Carotene او اسانه هضمېدو ګټه واخلې، نو پخې ګازرې هم ښه انتخاب دی.
تر ټولو غوره لاره دا ده چې دواړه وخورې، یعنې کله خامې، کله پخې – تر څو له دواړو خواوو فایده ترلاسه کړې!
ګازرې (Carrots) – یو غذایي خزانه
غذایي مواد:
ګازرې ډېر مهم غذایي توکي لري، لکه:
Beta-Carotene (بدن کې په ویټامین A بدلېږي)
ویټامین K1 (د وینې انعقاد لپاره مهم)
ویټامین B6 (د میتابولیزم لپاره)
پوتاشیم (د زړه او فشار لپاره مهم)
انټياکسیدانونه (د عمر ضد مواد)
خامې ګازرې – تفصیل سره ګټې:
سترګې پیاوړې کوي: د ویټامین A له امله د شپې لید ښه کوي.
فایبر زیات لري: د قبضیت مخه نیسي، کولمو ته صفا کوي.
وزن کموي: کالوري لږ لري، خو مړهګی ډېره احساسوې.
شکر کنټرولوي: د ګیلاسیمیک شاخص یې ټیټ دی.
د پوستکي ښایست ته ګټه لري: انټياکسیدانونه د پوستکي خوندیتوب کوي.
پخې ګازرې – تفصیل سره ګټې:
Beta-Carotene بهتر جذبېږي: پخېدل دا ماده د بدن لپاره لا اسانه کوي.
هضم اسانه کوي: د ماشومانو، سپین ږیرو او ناروغانو لپاره غوره.
د انټياکسیدان سطحه لوړیږي: په خاص ډول “لایکوپین” او نور مواد فعاله کېږي.
په سوپونو، خوړو کې خوند او ارزښت زیاتوي: د نورو سبو سره یو ځای تغذیه مکملوي.
خامه vs پخه – پرتله په جدول کې:
| ځانګړتیا | خامه ګازره | پخه ګازره |
|---|---|---|
| Beta-Carotene | شته، خو کم جذبېږي | ښه جذبېږي |
| فایبر | ډېره | لږه |
| انټياکسیدان | متوسط | زیات |
| هضم | لږ سخت | اسانه |
| کالوري | کمه | لږ زیاته |
| خوند | تروش او ترد | خوږ او نرم |
څنګه ګازرې وخورو؟
خامه: د سلاد، جوس یا سادې ژوولو لپاره.
پخه: د سوپ، بریاني، سبزي، یا شوروا لپاره.
بخاري/سټیم شوي: تر ټولو صحي ډول، ځکه ویټامینونه پکې ساتل کېږي.
په شیدو سره: د ځینو هېوادونو دود دی – د انرژۍ لپاره غوره ترکیب.
د خامو ګازرو ۱۰ مهمې کټې:
1. سترګې روښانه کوي
خامه ګازره د Beta-Carotene ستره سرچینه ده، چې بدن ته ویټامین A برابروي.
د شپې نابینایي، سترګو وچوالي، او د عمر له امله د سترګو کمزورۍ مخه نیسي.
2. کولمو صفا کوي
خامه ګازره فایبر (Dietary Fiber) لري چې د کولمو صفا کولو، قبض مخنیوي، او هاضمې ښه کولو کې مرسته کوي.
3. معافیت پیاوړی کوي
انټياکسیدانونه (لکه وټامین C، Beta-Carotene) د بدن دفاعي سیستم قوي کوي.
د موسمي ناروغیو، زکام، او فلو مخه نیسي.
4. پوستکی تازه کوي
د ګازرې خام استعمال پوست ته نرموالی او ښایست ورکوي.
د ځوانو دانو او د پوست د زړښت مخه نیسي.
5. غاښونه او خوله پاکوي
خامه ګازره ژوول د خولې طبیعي “برش” په شان عمل کوي.
غاښونه پاکوي، د بوی ختموي، او لعاب زیاتوي.
6. وزن کموي
خامه ګازره مړهګۍ زیاتوي، خو کالوري یې کمه ده.
د وزن د کمولو لپاره یو عالي سناکه ده.
7. وینه تصفیه کوي
د طبیعي Detox خاصیت لري.
ځینې حکیمان باور لري چې د خامو ګازرو خوړل د وینې صفايي کې مرسته کوي.
