ازبکستان
اوزبکستان لنډ پيژندګلوي:
Republic of Uzbekistan
Oʻzbekiston Respublikasi Ўзбекистон Респубикаси
|
|
---|---|
بيرغ
State Emblem [۱]
|
|
Location of اوزبکستان (red)
|
|
پلازمېنه او لوي ښار |
Tashkent |
رسمي ژبې | Uzbek |
Recognised regional languages | Karakalpak |
قومي ډلې (1996) |
|
پيژندګلوي | Uzbek |
حکومت | Presidential republic |
• President
|
Islam Karimov |
• Prime Minister
|
Shavkat Mirziyoyev |
قانون جوړونه | Supreme Assembly |
• لوړترين کور
|
Senate |
• کښته ترين کور
|
Legislative Chamber |
Independence from the Soviet Union | |
• Uzbek SSR
|
27 October 1924 |
• Declared
|
31 August 1991 (Independence Day on 1 September) |
• Recognized
|
8 December 1991 |
• Completed
|
25 December 1991 |
سیمه | |
• اوبه (٪)
|
4.9 |
ټولټال سيمه | 448 978 |
د کثافاتو نړيوال ريکاډ | 136th |
کثافت | 61.4 |
ن خ د ت (پي پي پي) | 2014 د اټکل له مخې |
• ټول
|
$123.577 billion[۳](69th) |
• پر نفر
|
$4,038[۳] (135th) |
نا خالص داخلي تولید (نومي) | 2014 د اټکل له مخې |
• ټول
|
$61.720 billion[۳](73rd) |
• پر نفر
|
$2,017[۳] (136th) |
ګيني (2003) | 36.8 منځنۍ · 95th |
د بشري پرمختيا اندازه (2013) | 0.661[۴] medium · 116th |
پيسې | Uzbekistan som (Oʻzbekiston soʻmi)(UZS) |
وخت زون | UZT (يو ټي سي+5) |
• اوړي (دورخکو)
|
not observed (يو ټي سي+5) |
د موټر چلولو لورې | right |
د ټیلیفون کوډ | +998 |
انټرنېټ کوډ | .uz |
ازبکستان په اړه:
اوزبکستان(اوزبکي: O‘zbekiston Respublikasi يا O‘zbekiston Jumhuriyati, يا روسي:’Республика Узбекистан’ )، چې په رسمي چارو کې د اوزبکستان د جمهوريت په نامه يادېږي، د منځنۍ آسيا يو هېواد دی. دا هېواد په لوېديځ کې د قزاقستان سره، په سهېل کې د قرغزستان، په ختيځ کې د تاجکستان سره او په سوېل کې د افغانستان اوتورکمنستان سره گډې پولې لري. پدې سيمه کې د اوزبکستان د موقيعت داسې دی لکه په اروپا کې چې د لېختېنستاين د هېواد دی، خو د لېختېنستاين هېواد بيا داسې لکه د اوزبکستان په شان د غره نيزه هېوادنو لخوا نه دی چاپېر. ددې هېواد يواځينۍ ژبه رسمي ژبه اوزبکي ده. دا ژبه د ترکي ژبو په کتار کې راځي. خو په دې هېواد کې ډېر وگړي په روسي ژبه هم خبرې کوي او تر اوسه پورې په ډېره پراخه کچه روسي هم کارول کېږي، چې ددې سبب د شوروي د پخوانيو وختونو نه راپاتې زوړ عادت دی. ځينې سرچينې داسې ادعاوې لري چې د دېگانو توکم يو داسې توکم دی چې د فارسيوانانو سره نژدې تړلی دی، او همدا توکم بيا په د اوزبکستان د وگړو ۴۲٪ برخه جوړوي. د ازبک ويی په مانا د اصل يا اصيل دی، او دا ويی د دوه نومونو تړنگ نوم دی چې لومړنۍ برخه يې “از” چې مانا يې لارښود دی، او دوهمه برخه يې “بک” چې د بېگ نه راوتلی او په مانا د اصيل دی.
منبع: ویکیپیدیا