آیا الله متعال عبادت ظالمان را میپذیرد؟!

این سوالیست که در دنیای واقع مردم با آن مواجه اند و آنرا مطرح میکنند. ظالم و مظلوم در مورد آن میپرسند ظالم با دوستان و نزدیکانش میان خود هنگام افطار این دعا را میخوانند: (اللهم لك صمت، وعلى رزقك أفطرت، ذهب الظمأ، وابتلت العروق، وثبت الأجر إن شاء الله) پس آیا این ظالم مطمئن است که اجر و پاداشی برایش داده خواهد شد و اینکه او این عمل را برای خدا انجام داده است آیا این عملش مورد پذیرش الله متعال قرار خواهد گرفت؟

در حالیکه او ظالم و مستبد است برمردم ظلم روا میدارد زندانها را مملو از انسان های بیگناه نموده است خون مردم را بی باکانه میریزد پس آیا او مطمئن است که این روزه و گرسنگی کشیدن در روز کفایت خواهد کرد که به رضای الهی و قبولیت دعا امید داشته و دست به درگاه خداوند بالا نماید؟

و مظلوم میپرسد: آیا اسلام این گسستگی زشت میان عبادت و عمل را میپذیرد و آیا این تناقض میان قاتل و مستبد بودن و بی حرمتی حدود خداوند و میان روزه گرفتن پذیرفتنی و قابل قبول است؟

در حالیکه میدانی آنچه از حقوق خداوند بالایت بود ادا کردی ولی آیا اسلام فقط به این اکتفا میکند؟ و آیا برای هر ظالم قاتل و از حد گذرنده و آنانی که در ظلم همکاری اش کرده اند، چند ساعت گرسنگی کشیدن در روز و یا چند رکعت ایستادن در برابر خداوند متعال کفایت میکند؟ و آیا همه اینها باعث بخشیده شدن گناهان و مقبولیت در درگاه خداوند میگردد؟ و آیا رفتن قاتل و ظالم به عمره یا حج باعث بخشیده شدن گناهانش میگردد؟ در حالیکه پیامبر صل الله علیه وسلم میفرمایند: “من حج ولم يرفث رجع كيوم ولدته أمه – البخاری” ترجمه: کسی که هنگام ادای حج بدزبانی نکرد هنگام برگشت مانند روز اول تولد از مادرش از گناه پاک میگردد.

ما در جواب این همه سوال ها میگوییم:

اولا: مسأله پذیرفتن و رد نمودن عبادت ها کاریست که مختص ذات الله متعال است و این امر فقط به او تعلق میگیرد و در توان هیچ کسی نیست که در مورد پذیرفته شدن یا رد شدن عبادت ها حکم کند که این مسأله فقط مختص در باب عبادات است.
دوما: ادای عبادت به معنی قبول شدن آن نیست بلکه انجام دادن مسئولیت است. پس کسی که نماز بخواند و در آن خاشع نباشد مسئولیت فرض از گردنش ساقط میگردد ولی آیا الله متعال آن را پذیرفته است؟ بدون شک که شرط قبولیت نماز ادای فرایض با خشوع و خضوع است که نماز کامل نمیگردد مگر با آن… و هرگاه خشوع از نماز و یا روزه و سایر عبادات سلب شود از نگاه شکل و ظاهر، عبادت درست است ولی از نگاه جوهر و کیفیت درست نیست.

سوما: اسلام میان عبادت و نتیجه آن رابطه مستحکمی ایجاد نموده است که نتیجه عبادت، بهتر شدن اخلاق و سلوکیات میباشد. بدون شک انسان ظالم در هوای گرم به مدت ۱۸ ساعت روزه میگیرد ولی روزه اش قابل پذیرش نیست، زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم فرموده اند: “رب صائم ليس له من صيامه إلا الجوع والعطش – ابن ماجه” ترجمه: (چه بسا روزه داری که از روزه و صیام جز گرسنگی و تشنگی چیزی دیگری نصیبش نمیگردد.) که چنین روزه داری با گنه اندوزی، برنفس خویش و مردم ظلم روا داشته است و گاهی انسان نماز میگذارد ولی نمازش پذیرفته نمیشود چنانچه حدیث قدسی از رسول گرامی صل الله علیه وسلم روایت شده است که الله متعال میفرماید: “إنما أتقبل الصلاة ممن تواضع بها لعظمتي، ولم يستطل على خلقي، ولم يبت مصرا على معصيتي، وقطع نهاره في ذكري، ورحم المسكين، وابن السبيل، والأرملة، ورحم المصاب”.

ترجمه: بدون شک نماز کسی را میپذیرم که برای عظمت و بزرگی من سر تواضع خم کند بر بندگانم ظلم روا ندارد به معصیت و نافرمانی من مداومت نورزد و صبح خود را با یاد و نام من آغاز نماید به بیچاره ها و درمانده ها و کنیزان و مصیبت زده ها کمک کند.

پس آیا عبادت گذار به مظلومین و درمانده و بیچاره ها رحیم و مهربان بوده است؟ و آیا عبادت او به اساس تواضع به خداوند و مهربانی بر بندگانش بنا یافته است؟!

روزی یکی از یاران رسول الله صل الله علیه وسلم به ایشان حکایت زنی را میکرد که بر نماز و روزه و سایر عبادت ها مداومت میورزیده است ولی همسایگانش از دست او راحت نبودند رسول الله صل الله علیه وسلم در موردش فرمودند: او از اهل جهنم است. پس عبادتش برای او نفعی نرساند زیرا او آراسته به اخلاقی نبود که ایمانش را تقویت نماید و عباداتش را زیبایی بخشد.

چنانچه عبادت رابطه مختص میان الله متعال و بنده است پس الله عزوجل عبادتی را نمی پذیرد که از قلب مملو از حقد و کینه سرچشمه گرفته باشد از قلبی که مدام برای آزار و اذیت مردم نقشه میکشد، اگرچه اعمال و عبادات نیک فراوان داشته باشد زیرا اساس قبولیت دعا و عبادت قلبیست که بر کسی ظلم و تعدی نکرده باشد. پیامبر صل الله علیه وسلم میفرمایند: “واعلموا أن الله لا يقبل الدعاء من قلب غافل لاه – الترمذی”
ترجمه:‌ بدانید که الله متعال دعای قلب غافل را نمی پذیرد. پس آیا غفلتی بزرگتر از ظلم و غفلت ظالم از رسیدن عذاب خداوند وجود دارد؟!

چهارم: عبادت حق خداوند متعال بر بنده هاست که در نتیجه مغفرت از سوی الله متعال نصیب انسان میگردد، پس شاید الله عزوجل ظالم را برای تقصیر در ادای حقوق خداوند مورد مغفرت قرار دهد مانند تقصیر در نماز و یا دیگر عبادات که مغفرت الله متعال وابسته با خواست و اراده ذات متعال اوست چنانچه میفرماید: (إن الله لا يغفر أن يشرك به ويغفر ما دون ذلك لمن يشاء – النساء ـ ۱۱۶) ترجمه: مسلّماً خدا ، این را که به او شرک ورزیده شود نمی بخشاید و غیر از آن را برای هر که بخواهد می بخشاید، اما حقوق بنده به هر شکل و هر مستوایی که باشد وابسته به بخشش و گذشت بنده مظلوم یا صاحب حق است و این از نگاه حقوقی است که فقط وفقط خالص از بنده است. اما بعضی از حقوقی اند که بین خداوند و بنده مشترک است که بگونه مثال میتوان از تجاوز جنسی نام برد، پس کسی که مورد تجاوز قرار گرفته یا ولی اش حق بخشش را ندارند زیرا در این مورد حد وجود دارد که باید تطبیق گردد تا قربانی تجاوز مورد مغفرت الهی قرار گیرد؛ و حکم سائر حقوق مشترک بین الله متعال و بنده ها چنین است.

پنجم: شاید ظالم از جمله عبادت گذاران باشد و در ادای آن حریص باشد و شب و روز به تلاوت های شیخ عبدالباسط و قراء دیگر گوش دهد ولی هیچ یک این تلاوت ها و عبادات باعث نمیشود که ظالم سزای اعمال خود را نبیند. پیامبر صلی الله علیه وسلم میفرمایند: زنی به سبب حبس گربه ای که نه اورا آب میداد و نه نان و نه اجازه میداد از حشرات روی زمین تغذیه کند مستحق عذاب جهنم گردید.
چه تعداد انسان های در پس میله های زندان تا سرحد مرگ بدون علاج و مداوا باقی ماندند؟ آیا برای بخشیده شدن این زندانبان روزه رمضان و صدقه فطر و عمره ده روز اخیر رمضان کافیست؟ در حالیکه نبی کریم صل الله علیه وسلم بیان داشتند که فقط زندانی ساختن یک گربه باعث شد زنی به جهنم برود!
شاید پرسنده بگوید: آیا خداوند غفور و رحیم نیست چرا راه عبادت را خداوند را به رخ ظالمان میبندی؟ من در جواب میگویم: عزیزم ظالم و همکارانش!

ذاتی که رحمن و رحیم است همان ذات جبار و انتقام گیرنده نیز است و او خودش صفت رحمتش را مقرون به عقاب ذکر کرده است تا اینکه ترا شیطان اغوا نکند و فریبت ندهد که خود را از عذاب او مأمون بپنداری…

پروردگار میفرماید: (نبئ عبادي أني أنا الغفور الرحيم وأن عذابي هو العذاب الأليم – الحجر ـ ۴۹)
ترجمه: ( ای پیامبر) به بندگانم خبر ده که من آمرزنده و مهربانم و عذاب من عذابی دردآور است.
عزیزم! او خداوندیست مالک همه چیز و حرام کننده ظلم و هیچ ظالمی را بدون سزا و عقاب نمیگذارد.
هدف من بستن درهای رحمت در برابر ظالمان نیست بلکه هدف و مرام من دعوت مخلصانه ای به سوی توبه نصوح و بازگشت به الله متعال است اگر میخواهند طاعات و عبادات آنها مقبول درگاه الهی گردد و در توبه باز و شروط آن به روشنی روز آشکار و واضح…

نوشته: الشيخ عصام تلّيمة
ترجمه: فهیم عمر