سوال من این است کسی که موهایش را جراحی میکند یعنی از قسمت عقب سر موی را گرفته و در وسط سر کشت میکند . حکم شرعی ان چی میباشد .ایا در شریعت اسلامی جواز دارد یا خیر؟

جواب:

اول- کاشت موی طبیعی، یعنی برداشتن مو از یک حصه و کاشتن آن در جای دیگر سر جایز است، و این روش حرام نیست.
در این روش معمولا تعدادی از موهای طبیعی خود فرد را از جای دیگری از بدن او برمی دارند و سپس آن موهای طبیعی را در محلی که موی آن ریخته است می کارند تا عیب برطرف شود، این طریقه برای رفع عیب موی سر چه برای زنان و چه برای مردها جایز است.

دوم- استفاده از موی مصنوعی که همانند کاشت موی طبیعی بر روی پوست سر نیست و رشد نمیکند:
در این روش از موهای طبیعی بدن شخص استفاده نمی کنند، بلکه از موهای مصنوعی استفاده می شود و به دو حالت بکار می روند:
1- بصورت کلاه هستند (موی ساخته گی) که شخص آنرا می پوشد. (در این حالت اگر زن یا مردی به قصد تزئین و یا زیبایی از آن استفاده کند، او مرتکب حرام شده است، زیرا مشمول این حدیث قرار می گیرد: «لَعَنَ النبی صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ الوَاصِلَةَ و المُسْتَوْصِلَة» «رسول الله زنی را که مو پیوند می زند ویا طلب پیوند مو می کند لعنت کرده است.» بخاری(5941)، و مسلم (2122).

اما اگر سر زن طاس (کل) باشد، و برای پنهان کردن این عیب از موی ساخته گی یا مصنوعی استفاده شود، در این حالت باز اکثر علمای معاصر آنرا حرام می دانند، و آنها به حدیثی استناد کرده اند که از اسماء رضی الله عنها روایت است: « أَنَّ امْرَأَةً جَاءَتْ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَتْ : یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ بِنْتًا لِی عَرُوسٌ وَإِنَّهَا اشْتَکَتْ فَتَمَزَّقَ شَعْرُهَا فَهَلْ عَلَیَّ جُنَاحٌ إِنْ وَصَلْتُ لَهَا فِیهِ فَقَالَ : ( لَعَنَ اللَّهُ الْوَاصِلَةَ وَالْمُسْتَوْصِلَةَ )». نسائی ( 5250 ) وصححه الألبانی فی صحیح النسائی .
یعنی: زنی نزد رسول خدا صلی الله علیه وسلم آمد و گفت: ای رسول الله دختر من می خواهد عروسی کند ولی او مریض شد و موی سرش رفت، آیا گناهی دارد که او از موی مصنوعی استفاده کند، پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «خداوند لعنت کرده است زنی که عمل مو کاشتن را انجام دهد و کسی که خواهان آن باشد».
ولی بعضی از علما معاصر مانند ابن عثیمین گفته که استفاده از کلاه موی ساخته گی برای رفع عیب (مانند طاس شدن) جایز است، زیرا رفع عیب بعنوان تزئین قلمداد نمی شود، و از سویی کلاه موی ساخته گی حکم (واصلة = کاشتن) را ندارد، یعنی موی مصنوعی به موی طبیعی وصل داده نمی شود و حالت کاشتن ندارد، بلکه همانند چادر و کلاه بر روی سر پوشیده می شود، پس مشمول احادیث فوق نمی شوند و لذا حرام نیست برای اینکه پنهان کردن نقص جایز است.
و باز گفته اند که منع پیامبر صلی الله علیه وسلم برای کاشتن مو توسط آن زن احتمالا بدین خاطر بوده است که آن زن بطور کلی طاس نشده بود و هنوز قسمتی از موهای سرش باقی مانده و در این شرایط استفاده از موی مصنوعی بیشتر حالت تجمل و زیبایی دارد تا رفع عیب و برای همین بود که رسول خدا صلی الله علیه وسلم آنرا منع کرد. “شرح صحیح البخاری؛ ابن عثیمین” (7/599، 600) .
و برای جواز استفاده از کلاه مودار و موی مصنوعی در رفع عیب به حدیثی استناد کرده اند که در آن «أذن النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ لِمَن قُطِعَت أنفه فی إحدی الغزوات أَنْ یَتَّخِذَ أَنْفًا مِنْ ذَهَبٍ » «پیامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ به فردی که بینی اش در یکی از جنگها قطع شده بود اجازه داد که بینی ای از طلا بگیرد». أبو داود (4232)،و الترمذی(1770).
و گفته اند که بر طبق این حدیث استفاده از اعضای مصنوعی برای رفع عیب جایز است.
2- کاشتن موهای مصنوعی بر روی پوست سر، یعنی بجای استفاده از موی طبیعی بدن، از موهای مصنوعی استفاده می شود و آنرا در محل مورد نظر می کارند. (اگر این امر برای زیبایی صورت گیرد، باز همانند استعمال کلاه موی ساخته گی حرام است. اما اگر برای رفع عیب و نقص بدن استفاده شود، مثلا کسی طاس (کل) شده باشد، در این حالت بیشتر علمای معاصر آنرا جایز نمی دانند، و گفته اند که حرام است، ولی علامه ابن عثیمین گفته که چون برای رفع عیب است، استفاده از موی مصنوعی بشرطیکه از مواد نجس استفاده نشده باشد جایز است).

خلاصه اینکه: استفاده از موی مصنوعی و Wig جهت زیبایی حرام است.
اما در استفاده از موی مصنوعی و کلاه Wig برای رفع عیب ما بین علما اختلاف نظر است و بیشتر آنها آنرا برای رفع عیب هم حرام می دانند، اما کاشتن موی طبیعی بدن بر روی پوست سر جایز است، و بهتر است که برای رفع عیب از این روش استفاده کرد تا از اختلاف بین علما خارج گشت و در شبهه و حرام نیافتیم، چرا که علما در مورد استفاده از موی مصنوعی برای رفع عیب اختلاف نظر دارند و بیشتر علما آنرا حرام دانسته اند، ولی بعضی از علما آنرا برای رفع عیب جایز دانسته اند.

والله اعلم

باتصحیح واختصار از فتاوای اهلسنت والجماعت