این که بازی فوتبال و بازی های همانند آن از نظر شریعت اسلام چی حکم و شروطی دارند ، در این نوشته خواهد خواندیم . همین قسم این را هم خواهد خواندیم ، که برادران یوسف- علیه سلام – به چی نوع ورزش علاقمند بودند و به کدام بخش های ورزشی زیادتر توجه می کردند و در اخیر به یک تعداد فوائد مهم ورزش نیز اشاره خواهیم کرد امید است ، این مقاله را تا اخیر مطالعه کنید .

نویسنده ومدير تحرير المتقی الفقهی ( صفحه فقهی انترنيتی در زبان عربی ) و محقق مسائل شرعی استاد فضل الله ممتاز در یکی از نوشته های خویش در مورد بازی فوتبال چنین می نویسند : بازی فوتبال از جمله ورزش های بدنی است ، که به سطح جهانی علاقمندان زیاد دارد و یکی از بزرگترین وسائل از بین بردن خستگی ذهنی شمرده می شود .

پس به همین دلیل در شریعت اسلامی جایز شمرده شده است . ما در روشنی ارشادات اسلامی گفته می توانیم که : مسئله اصلی در اشیاء جایز بودن است تا اينكه دليل واضح بر حرام بودنش وجود نداشته باشد .

پس اگر بازی فوتبال از روی یک تقلید و یا هم از روی یک قانون در کشور انجام داده می شود، پس هیچ نوع مشکل ندارد. اگر به سطح جهانی به علاقمندان فوتبال توجه کنیم ، پس واضح خواهد گردید، که این بازی امروز در سرار جهان علاقمندان خود را دارد و در کشور های زیادی انجام داده میشود .

در مورد بازی فوتبال گفته میشود که : اگر بطور عام بگوییم ؛ پس نظر به یک تعداد احصایه های جهانی این بازی تقریباْ ۲۶۹ ملیون علاقمند دارد . یکی از مهمترین جذابیت و جالبیت بازی فوتبال در این است که این بازی به آسانی انجام داده میشود و مانند بازی های دیگر به مصارف و وسائل زیادی نیاز ندارد .

اگر ما به احکام شرعی تمام بازی های که با توپ انجام داده میشوند توجه کنیم ، پس گفته می توانیم؛ بازی های مختلف توپ مانند : فوتبال، والی بال، تینس و همین قسم بازی های دیگر، که توسط دو تیم انجام داده می شود؛ تمام این نوع بازی ها جایز به حساب می آیند ، مگر مشروط به اینکه ؛ در میان دو تیم هیچ نوع شرط گذاشته نشود، که میان افراد هر دو تیم باعث ایجاد تفرقه و خصومت گردد، که دوستی انها را به دشمنی مبدل کند .

همین قسم اگر یکی از این تیم ها در مسابقه برنده گردد و در مقابل بازی کنان تیم مقابل خویش خوب هنرنمایی نماید، اما هیچگاه نباید این پیشرفت ورزشی سبب دشنام و لعنت فرستادن به یکدیگر گردد و نه هم سبب آزار و اذیت تماشاگران و مردم عامه گردد ، بلکه در این مقاله خواهد خواندیم، که شریعت اسلامی یک تعداد شرایط خاصی را برای بازی فوتبال و بازی های همسان آن بیان کرده است .

گرداننده صفحه انترنيتی المتقی الفقهی به یک نکته مهم دیگر در مورد بازی یاد شده نیز اشاره نموده و گفته است که : بدبختانه امروز در اکثر کشور ها زمانیکه میان دو کشور و یا هم میان دو تیم محلی این بازی برگزار می گردد، بعض اوقات تعدادی تلفات مالی و جانی هم به میان می آید، در حالیکه چنین کار در شریعت اسلامی ناجایز شمرده شده و برای انجام دهنده چنین کار سزا و جزا هم تعیين گردیده است . چون با این کار زندگی اشخاص به
خطر مواجه می گردد و در جامعه آتش خصومت و دشمنی افروخته می شود .

شروط مهم بازی فوتبال :
شرط اول : در روشنی شریعت اسلامی یکی از شروط بازی فوتبال این است، که این بازی باید مانع ذکر الله متعال نگردد، مانند اینکه : مسلمانان نباید این بازی را در ماه مبارک رمضان برگزار کنند و نه هم در اوقات نماز های پینجگانه برگزار شود و نه هم این بازی باعث اضرار بدنی و اخلاقی گردد .
در عموم گفته می توانیم که: باید از تمام آن عوامل جلوگیری گردد، که بعد از شکست یکی از تیم ها در میدان بازی و یا خارج از آن باعث خشونت گردد، مثل اینکه یکدیگر را با چوکی بزنند، همچنان باید یک تعداد تدابیر احتیاطی در نظر گرفته شود، تا اینکه بعد از بازی و یا بعد از شکست افراد تیم مخالف در کوچه ها مردم را آزار و اذیت نکنند و چیغ و فریاد نزنند، کار های بیجا و بی مورد نکنند . همچنان شیشه های موتر های مردم را در راه و کوچه نشکنانند وشیشه های سوپرمارکیت ها و دیگر دکاکین را نشکنانند …

در حقیقت دیده می شود، که گاه گاهی در مسابقات فوتبال علاقمندان تیم برنده جهت تشویق هرچه بیشتر دوستان خویش و پذیرایی شان به راه ها و کوچه ها میبرایند، گاهی این جوانان بعض از کار های بیجا و بی مورد را انجام میدهند، که در اخیر باعث واقعات دردناک و غم انگیز می گردد .

شرط دوم : شرط دیگر در این بازی این است، که در این مسابقات ورزشی بازی کنان نباید مال حرام را بگیرند، مانند: قمار، رشوت و غیره، گرفتن چنین مال حرام می باشد .

اگر به عصر فعلی خود برگردیم ؛ درخواهد یافتیم، که امروز در چنین مسابقات یک تیم از تیم دیگر بطور بیانه پول می گیرند، در حالیکه این کار از نظر علماء قمار به حساب می آید .

خوانند گان عزیز ! اگر کسی بپرسد، که در اسلام سپورت کردن چی حکم دارد؟ پس ما باید بگوییم که، اگر هدف یک شخص از سپورت کردن پاک باشد و در این سپورت کدام مانع شرعی وجود نداشته باشد، پس در این صورت از نظر اسلام ورزش کردن یک عمل مستحب و جایز شمرده میشود.

یک مثال تاریخی : اگر به قرآن کریم برگردیم؛ پس قرآن کریم به ما از قصه حضرت یوسف – علیه سلام- یاد آوری می کند و چنین بیان می کند، که از جمله امت های گذشته اولاده یا خانواده یعقوب – علیه سلام- نیز ورزش می کردند و مطابق به زمان خویش بعض از ورزش های مروج را انجام میدادند، مانند اینکه یکبار برادران یوسف علیه سلام از پدر خود حضرت یعقوب- علیه سلام – خواستند تا اینکه به برادر کوچک شان – حضرت یوسف – اجازه بدهند، تا با آنها به دشت های هموار برود، هدف برادرانش از این کار این بود، که از یک سو خوشی اینها زیاد شود و از سوی دیگر باعث آرامش روحی یوسف – علیه سلام – گردد .

برادران حضرت یوسف همیشه برای دوش و توپ بازی به دشت های هموار میرفتند و به این شکل خستگی و ناراحتی ذهنی خویش را برطرف می کردند. به همین خاطر برادرانش با هم نزد پدر خود حضرت یعقوب -علیه السلام – آمدند و برایش گفتند:

” قَالُوا يَا أَبَانَا مَا لَكَ لَا تَأْمَنَّا عَلَىٰ يُوسُفَ وَإِنَّا لَهُ لَنَاصِحُونَ ، أَرْسِلْهُ مَعَنَا غَدًا يَرْتَعْ وَيَلْعَبْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ”( یوسف 11- ۱۲ ) .
به همین دلیل برادرانش از پدر خود اجازه خواستند، که حضرت یوسف عليه السلام را همرای اینها برای دوش برود تا نیرومند گردد- چنین نیز گفته میشود که برادرانش حضرت یوسف را چنان تحریک کرده بودند، که از پدر خود اجازه بخواهد -. در این مورد یک تعداد مفسرین چنین هم گفته اند که : از قدیم الایام تا حال اکثرا در قریه ها و دهکده ها بعض مسابقات برگزار میشوند .

مانند: مسابقه دوش، نشان زنی، کُشتی گیری، نیزه زدن و همسان اینها بازی های دیگر اند، که از سالیان متمادی بدینسو روی زمین وجود دارد .

در روشنی احکام شريعت اسلامي گفته می توانیم: دین مقدس اسلام از ما می خواهد تا ما مسلمانان از لحاظ جسمی و فکری قوی باشیم؛ و چنانچه ما در مورد غذا ها به یک تعداد غذا های حلال توجه داریم و از چیز های حرام – مانند: مواد نشه آور – پرهیز می کنیم، پس در این سخن اشاره به این است، تا اینکه هر ورزشکار جامعه ما از تمام آن بازی های که به جسم ضرر می رساند اجتناب ورزد، اینها باید جسم قوی و سالم داشته باشند، تا اینکه بتوانند عبادت پروردگار خویش را بوجه احسن ادا نمایند و با توجه خاص به فرمان الهی توجه کرده بتوانند .

چند مثال کوتاه از بازی های ورزشی ناجایز ( حرام ) :
در ورزش کردن این موضوع لازمی است، که این ورزش به ذات خود بوجود انسان مضر نباشد، چون یک تعداد ورزش های مضر نیز وجود دارد ، که به گمان اغلب خالی از خطر نمی باشد و گاه گاهی انسان با انجام دادن آن یک عضو یا تمام زندگی خود را از دست میدهد .

از جمله این ورزش های مضر بعض از ورزش های نیز وجود دارد، که حواس انسان را تخریب می کند، که این نوع ورزش های مضر را اسلام حرام گردانیده است . چون با انجام آن بوجود انسان ضرر های جسمی و روحی متوجه می گردد .
الله متعال در این مورد برای ما چنین ارشاد می فرماید:
” وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ”( البقره/ ۱۹۵ ) .
پیامبر بزرگوار اسلام برای ما چنین می فرمایند :
” إن دماءکم و اموالکم و إعراضکم علیکم حرام ” .
بدون شک که خون های شما، اموال شما و عزت شما ( بالای یکدیگر) حرام است.

تمام این نصوص شرعی به همین جهت رهنمایی میکند تا که از تمام آن ورزش های که زندگی یک انسان را به خطر مواجه می سازد و یا با انجام آن زندگی خود را از دست میدهد. باید از آن خوداری کرده و خود را نجات دهیم و چنین بازی های ورزشی ناجایز شمرده شده اند، چون در اصل هدف از ورزش تمرین نمودن و ایجاد توانایی جسمی و آمادگی بدنی برای کار های دشوار می باشد .

در جامعه افغانی ما یک تصور غلط در مورد سپورت وجود دارد، قسمیکه بعض مردم میگویند: سپورت کردن در حقيقت ضیاع وقت و به معنی محروم شدن از ذکر و عبادات الهی می باشد وبا ورزش نمودن قدر و عزت انسان در جامعه کم می گردد؛ پس به همین لحاظ باید هر مسلمان از آن اجتناب ورزد. در حالیکه چنین تصور با اسلام در مغایرت واقع می باشد .چون اسلام رهنمای شامل و کامل زندگی است، که به تمام ابعاد زندگی توجه نموده و در مقابل پیروان خویش هیچ بعد از ابعاد زندگی ـ چه بزرگ باشد و چه کوچک ـ بی جواب نمانده است .

در پرتو رهنمایی اسلام با صراحت گفته می توانیم، که با ورزش نمودن قدر و عزت یک شخص کم نمی گردد، بلکه از یک مسلمان، مسلمان قوی می سازد از سوی دیگر همین مسابقات ورزشی فوائد زیادی هم به انسان دارد مانند : نا امیدی و فشار های عصبی را از بین میبرد و اعضای بدن انسان را به حرکت می آورد، که باعث احساس خوشی در بدن می گردد.

اسلام به تربیت همه جانبه انسان توجه دارد، مانند اینکه : هم از لحاظ عقلی هم از لحاظ بدنی ، هم از لحاظ فکری و هم از لحاظ اخلاقی و اجتماعی توجه دارد، چون اسلام دین توانایی می باشد نه دین سستی و ناتوانی . پس به همین دلیل گفته می توانیم ، که باید شخص مسلمان در پاک و قوی نگهداشتن بدن خود کوشا باشد .

از جمله بازی های حلال که فراگیری آن بالای شخص مسلمان لازم می باشد، می توان به فن ومهارت اسپ دوانی و آب بازی اشاره کرد، همچنان در وصف رسول الله – صلی الله علیه وسلم- هم چنین آمده است، که جناب مبارک ایشان با مردم در مسابقات اسپ و شتر دوانی اشتراک می کردند و مسابقات ورزشی را براه می انداخت، مثلاً : یک بار با ام المؤمنین حضرت عایشه – رضی الله عنها- مسابقه نمودن و در نتیجه ایشان برنده شدند .

در کتاب های تاریخی چنین نیز ذکر گردیده، که نبی کریم – صلی الله علیه وسلم- از کنار گروه های جوانان که مصروف بازی های ورزشی می بودند می گذشت و برای شان سلام می کرد و حتی برای شان دعای خیر می نمود .

در یک حدیث از حضرت ابن العالیه روایت گردیده که یک بار رسول الله – صلی الله علیه وسلم- از نزد یک گروپ از جوانان می گذشت در حالیکه آنان نشان زنی می کردند؛ پس پیامبر – صلی الله علیه وسلم- برای شان فرمود:” ارموا یا بنی اسماعیل فإن أباکم كان رامیا ” . : ای اولاده بنی اسماعیل شما نشان بزنید! چون پدرشما نشان زن بود .

همچنان در مورد خلیفه چهارم حضرت علی – رضی الله عنه- آمده است، که فرموده است: ” روحوا القلب ساعة بعد ساعة فإن القلب إذا کل عمی ” .

شما هر ساعت بعد تفریح کنید، چون هر گاه قلب خسته شود کور می گردد . این قسم هم گفته میشود، که حضرت علی – رضی الله عنه – چنین هم می گفت : قلب ها چنان خسته میشود، چنانکه بدن انسان خسته میشود، پس شما راه های حکمت – خوشحال نمودن- را جستجو کنید .

در اخیر به چند فایده مهم ورزش توجه شما را جلب می کنیم :
فايده اول : توانایی بدنی و عقلی انسان با ورزش تقویه می گردد
با ورزش نمودن توانایی انسان افزایش می یابد و فعالیت عقلش بیشتر می گردد. ورزش به انسان تجربه هاي جدید زندگی را می آموزاند واشخاص ورزشکار نسبت به اشخاص دیگر می توانند زودتر به مشکلات خود راه حل پیدا کنند .

فایده دوم : ورزش به انسان امید می بخشد و اعتماد انسان را تکمیل می کند
یکی از فواید مهم دیگر ورزش کردن این است که شخص ورزشکار نسبت به اشخاص دیگر بعوض نا امیدی به آینده خیلی خوشبین می باشد و این طور می تواند در خدمات زیادی اجتماعی اشتراک کند . خوشی خود را با مردم شریک می کند و با افراد ضعیف و ناتوان جامعه همدردي می کند .

فایده سوم : ورزش کردن به حوصله انسان می افزاید
با ورزش کردن نه تنها اینکه در انسان حس اعتماد به نفس بیشتر می گردد، بلکه چنین انسان همیشه سعی می کند، که تابع قوانین باشد و در جامعه به نظریات دیگران نیز توجه می کند، چنین شخص یک شخص آرام بوده، که همیشه به احساسات دیگران احترام می گذارد .

فایده چهارم : ورزش یک وسیله مهم دعوتی می باشد
یکی از راه های موثر که یک دعوتگر می تواند دعوت خویش را به دیگران برساند و می تواند که اخلاق حمیده را در ورزش کاران نهادینه سازد و احساس بی جرئتی و خجالت را از ایشان دور سازد . همین ورزش است، که با گذشت زمان علاقمندی شخص ورزش کار نسبت وجود خودش را بیشتر می گرداند .

فایده پنجم : ورزش از مبتلا شدن به امراض جلوگیری می کند
با ورزش نمودن بطور منظم در وجود انسان مقاومت در مقابل امراض بیشتر می گردد و اعضای بدن ( حرکت قلب، جریان خون، ةرتمش اعصاب ) نارمل می گردد .

با ورزش نمودن فعالیت جهاض هاضمه تقویه می گردد، به همین شکل سیستم تنفسی نیز بهتر می گردد، پس زمانیکه ورزش به این حد فایده داشته باشد واضح است ، که شریعت اسلامي برای پیروان خویش جلب مصالح و دفع ضرر می خواهد و در هر آن کاریکه فواید بیشتر باشد، شریعت اسلامي نیز پیروان خویش را به آن رهنمایی می کند، تا اینکه مسلمانان سعادت دنیا و آخرت را کسب کنند و به همین دلیل دين مبين اسلام ورزش نمودن را حلال و جایز قرار داده است ودر صورتيكه براي تقويت جسم بخاطر عبادت الله متعال ودفاع از اسلام وسرزمينهاي اسلامي باشد مستحب دانسته است.

نويسنده : فضل الله ممتاز

ترجمه: فريده داعي

اصلاح انلاین