د جغرافيي په برخه کې د مسلمانانو کارونه

دکتور حجي په خپل کتاب د (اندلس اسلامي تمدن) کې ليکي چې:
د مسلمانانو پوهه د جغرافيې په برخه کې په چا پورې تړلي نه ده بلکې مسلمانان اولين خلک دي چې د ځمکې او بحرونو په هکله يې معلومات لاسته راوړل، چې د بعضو مسلمانانو ليکنې لا تر اوسه پورې پاتې دي. د ادريسي په نامه مسلمان عالم هغه څوک و چې د ځمکې د کرې نقره اي مودل يې جوړ کړ چې اوس هم د برلين موزيم کې ساتل کيږي .
د ځمکې د ګردوالي نظريه هم د لومړي ځل له پاره مسلمانانو وړاندې کړه او ددې خبرې د ثبوت له پاره ډېر دلايل هم وړاندې کړيدي چې دا دې تر اوسه د صدق وړ دي يعني لمر په ټولو ځايونو کې په يو وخت کې نه راخيژي او نه هم په يو وخت غورځيږي.
مسلمان جغرافيه پوهانو ډېرو ځايونو ته سفرونه هم کړي وه چې د هر يوه نقشه به يې له ځان سره جوړوله چې له دي جملې څخه د ابوالشمس المقدسي يادونه ضرور ده چې د مختلفو ځايونو نقشې يې رسم کړي وې، چې د هر هيواد سرحدات په کې ښکاره توګه ښودل شوي وه او ددې ترڅنګ يې خپلې نقشې رنګ کړي هم وي چې د لويو لارو، بيابانونو، سيندونو، غرونو او نورو ضرورې شيانو هدايات هم په ښه توګه رسم شوي و چې له اوسنيو پرمختللو نقشو سره شباهت او ورته والي درلوده.
احمد بن ماجد يو بل مسلمان جغرافيه پوه ده چې د سيندونو سفرونه يې سرته رسولي چې واسکودوګاما له همدې مسلمان پوه نه هند ته د رسيدلو لاره زده کړه. برسيره د ځمکې په ګردوالي مسلمانانو د ځمکې ابعاد او محيط هم د عباسي خليفه مامون الرشيد په وخت کې لاسته راوړل دا په داسې حال کې ده چې تر دې مخکې هيڅوک په دې کار کې نه و بريالى شوي. په دې برخه کې د رازي، ابوعبيدالبکري، العذري، الادريسي، ابن جبير او ابن بطوطه هڅې او کوششونه هم د هيريدو نه دي

Editorial Team

د واسع ویب د لیکوالۍ او خپرونکي ټیم لخوا. که مطالب مو خوښ شوي وي، له نورو سره یې هم شریکه کړئ. تاسو هم کولی شئ خپلې لیکنې د خپرولو لپاره موږ ته راولېږئ. #مننه_چې_یاستئ

خپل نظر مو دلته ولیکئ

wasiclinic.com
Back to top button
واسع ویب