تسامح در قرآن و حدیث

تسامح در قرآن کریم:

مفهوم تسامح و گذشت و آسانگیری در آیات متعددی از قرآن کریم وارد شده که به ذکر شماری از آنها بسنده می کنیم:
(1) الله متعال می فرماید:« خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ» [الأعراف: 199].یعنی: گذشت پيشه كن و به [كار] پسنديده فرمان ده و از نادانان رخ برتاب.

(2) ومی فرماید:« وَإِن طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ وَقَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ مَا فَرَضْتُمْ إَلاَّ أَن يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَ الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكَاحِ وَأَن تَعْفُواْ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَلاَ تَنسَوُاْ الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ».[البقرة: 237].یعنی: و اگر پيش از آنكه با آنان نزديكى كنيد طلاقشان گفتيد در حالى كه براى آنان مهرى معين كرده‏ايد پس نصف آنچه را تعيين نموده‏ايد [به آنان بدهيد] مگر اينكه آنان خود ببخشند يا كسى كه پيوند نكاح به دست اوست ببخشد و گذشت كردن شما به تقوا نزديكتر است و در ميان يكديگر بزرگوارى را فراموش مكنيد زيرا خداوند به آنچه انجام مى‏دهيد بيناست.

(3) همچنان فرموده است:« فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ». [آل عمران: 159]. یعنی: پس به [بركت] رحمت الهى با آنان نرمخو [و پرمهر] شدى و اگر تندخو و سختدل بودى قطعا از پيرامون تو پراكنده مى‏شدند پس از آنان درگذر و برايشان آمرزش بخواه و در كار[ها] با آنان مشورت كن.

(4) چنانچه در جای دیگری فرموده است:« وَإِن كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَةٍ وَأَن تَصَدَّقُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ». [البقرة: 280]. یعنی: و اگر (بدهكارتان‏) تنگدست باشد، پس تا (هنگام‏) گشايش‏، مهلتى (به او دهيد)؛ و (اگر به راستى قدرت پرداخت ندارد،) بخشيدن آن براى شما بهتر است‏-اگر بدانيد.

تسامح در احادیث نبوی:

این صفت نیکو در احادیث نبوی شریف نیز بیان شده است که به ذکر برخی از آنها می پردازیم:
(1) از جابر بن عبدالله رضی الله عنهما روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند:« خداوند مهربانی کند به شخصی که گذشت دارد؛ هنگامی که چیزی را می خرد یا می فروشد و یا حقش را طلب می کند.

(2) از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: « آیا برایتان اطلاع ندهم از حالت کسی که بر آتش دوزخ حرام می شود یا آتش دوزخ بر او حرام می گردد؟ بر هر همنشین نرمدل آسانگیر»

(3) از ابو موسی اشعری رضی الله عنه روایت روایت است که رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند: « الله متعال آدم را از یک قبضه خاک آفریده که آن را از تمام زمین گرفته است، فرزندان آدم هم در روی زمین به اندازه زمین آمده اند، شماری از آنها سرخپوست اند، عده ای سفیدپوست، تعدادی هم سیاه پوست، و در میان آنها کسانی هم اند که از صفات نرمگیرانه، سختگیرانه وخشن، خبیث النفس و نیکوسیرت قرار دارند.» .

(4) از حذیفه رضی الله عنه روایت است که فرمود: « یکی از بندگاه الله جل جلاله که او تعالی برایش دارایی عطا کرده بود، به نزدش حاضر کرده شد، الله تعالی برای او گفت: در دنیا چه کردی؟ – در حالی که از خداوند چیزی را پنهان کرده نمی تواند- به او تعالی جواب می دهد: ای پروردگار! برایم مال دادی، و بدان تجارت می کردم، و خوی آسانگیری داشتم، با مردم فراخدست آسانی می کردم و به مردم تنگدست مهلت می دادم، الله متعال می فرماید: من به این خوی از تو مستحق تر هستم، از کوتاهیهای بنده ام در گذرید.»

د ښوونکي لارښود کتابونه

Editorial Team

د واسع ویب د لیکوالۍ او خپرونکي ټیم لخوا. که مطالب مو خوښ شوي وي، له نورو سره یې هم شریکه کړئ. تاسو هم کولی شئ خپلې لیکنې د خپرولو لپاره موږ ته راولېږئ. #مننه_چې_یاستئ

خپل نظر مو دلته ولیکئ

Atomic Habits
Back to top button
واسع ویب