گوشت ماهی بزرگ (نهنگ) حلال است یا حرام؟
السلام علیکم و رحمة الله و برکاته!
امید است دارای صحت کامل بوده و زندگی را در پرتو روشنی اسلام عزیز سپری کنید.
سوال من اینست که بعضی ها میگویند که ماهی بزرگ و یا هم نهنگ حرام بوده میخواهم بدانم که از نظر اسلام چطور است حلا بوده و یا حرام بوده البته ناگفته نباید گذاشت که حلال بودن ان به کدام دلیل و حرام بودن ان به کدام دلیل اشاره شده است.
با احترام
احمد احمدی
جواب:
الحمد لله والصلاة والسلام علی رسول الله، وبعد:
در کتاب حنفی الهداية في شرح بداية المبتدي آمده است: “ولا يؤكل من حيوان الماء إلا السمك” وقال مالك وجماعة من أهل العلم بإطلاق جميع ما في البحر. واستثنى بعضهم الخنزير والكلب والإنسان. وعن الشافعي أنه أطلق ذاك كله. (از حیوانات آب فقط ماهی خورده می شود) وامام مالک و گروهی از علماء می گوید که همه حیوانات بحری پاک هستند، وبعضی از علماء خنزیر، سگ وانسان بحری را حرام گردانیده است وبقیه همه حیوانات را حلال گفته اند، وامام شافعی همه حیوانات بحری را پاک می داند.
الله جل جلاله می فرماید: «أحل لکم صید البحر وطعامه متاعا لکم وللسیارة » (مائده 96) [برای شما شکار دریا و مواد خوراکی دریائی که ذخیره شده و همه مواد خوراکی دریائی حلال شده است تا بهره ای باشد شما را و مسافران را]. ابن عباس گفته است، طعام دریا یعنی آنچه که دریا آن را کنار انداخته و بیرون انداخته است.
جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ بَعَثَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثَلَاثَ مِائَةِ رَاکِبٍ أَمِيرُنَا أَبُو عُبَيْدَةَ بْنُ الْجَرَّاحِ نَرْصُدُ عِيرَ قُرَيْشٍ فَأَقَمْنَا بِالسَّاحِلِ نِصْفَ شَهْرٍ فَأَصَابَنَا جُوعٌ شَدِيدٌ حَتَّی أَکَلْنَا الْخَبَطَ فَسُمِّيَ ذَلِکَ الْجَيْشُ جَيْشَ الْخَبَطِ فَأَلْقَی لَنَا الْبَحْرُ دَابَّةً يُقَالُ لَهَا الْعَنْبَرُ فَأَکَلْنَا مِنْهُ نِصْفَ شَهْرٍ وَادَّهَنَّا مِنْ وَدَکِهِ حَتَّی ثَابَتْ إِلَيْنَا أَجْسَامُنَا.
وَفِی رِوَایَةٍ أُخْرَی: فَقَالَ أَبُوعُبَیْدَةَ: کُلُوا. فَلَمَّا قَدِمْنَا الْمَدِینَةَ ذَکَرْنَا ذَلِکَ لِلنَّبِیِّ صلی الله علیه وسلم فَقَالَ: «کُلُوا رِزْقًا أَخْرَجَهُ اللَّهُ، أَطْعِمُونَا إِنْ کَانَ مَعَکُمْ». فَأَتَاهُ بَعْضُهُمْ فَأَکَلَهُ. (بخاری:4361)
جابر بن عبدالله می گوید که ما سه صد سوار را رسول الله صلی الله علیه وسلم فرستاد تا قافله قریش را زیر نظر داشته باشیم، وامیر ما را ابو عبیده بن جراح مقرر کرد، ما در ساحل بحر پانزده روز قیام نمودیم، در آنجا طعام ما خلاص شده وماگشنه شدیم، حتی برگ ها را خوردیم، برای همین لشکر ما را لشکر برگها نامیدند، درهمین حال دریا برای ما حیوانی بیرون انداخت که به آن، عنبر (نوعی ماهی) میگویند. ما پانزده روز از آن خوردیم و از چربی‌اش به بدن‌مان مالیدیم تا اینکه بدن هایمان به وضعیت قبلی، بازگشت.
و در روایتی دیگر، آمده است که ابوعبیده گفت: از این ماهی، بخورید و هنگامی که به مدینه برگشتیم، ماجرا را برای رسول الله صلی الله علیه وسلم بازگو کردیم. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «رزقی را که الله متعال برای شما بیرون آورده است، بخورید. و اگر چیزی از آن، همراه شماست به ما نیز بدهید». آنگاه، یکی از آنان، قدری از گوشت آن ماهی را آورد و رسول خدا صلی الله علیه وسلم نیز از آن، میل فرمود.
ودر روایت دیگری ابو هریره روایت می کند که شخصی از رسول الله صلی الله علیه و سلم پرسید که یا رسول الله ما بمسافرت دریا میرویم و آب اندک با خود داریم، اگر بدان آب وضو بگیریم تشنه می‌مانیم آیا می‌توانیم با آب دریا وضو بگیریم؟ رسول الله گفت: «هو الطهور ماؤه والحل میتته» [ابن ماجه 309] یعنی دریا آبش پاک و مردارش حلال گوشت است.
به هر صورت خوردن گوشت نهنگ یا ماهی بزرگ حلال می باشد. واین رای اکثره علماء می باشد.
والله اعلم
