د فضا د نويو اکتشافاتو په لړ کې د چين پرمختګونه

د نړۍ هېوادونه اوس هڅه کوي چې په فضا کې د نوي اکتشافاتو لپاره پرمختللي ټکنالوژۍ او نظامي وسایل وکاروي. دوی ډېرې بودجې هغو پروژو ته ځانګړې کړي چې نورو سیارو او فضایي څېړنو ته وده ورکړي.

د ډېلي مېل د راپور له مخې، د چین فضایي مقاماتو اعلان کړی چې تر ۲۰۵۰ زېږدي کال پورې به په سپوږمۍ کې یوه نظامي – فضایي اډه جوړه کړي.

د چینایي کارپوهانو په وینا، دا اډه به یوازې د فضایي څېړنو او د فضا د اعماقو د کشف لپاره وکارول شي. چین غواړي چې د نړۍ لومړنی هېواد شي چې په سپوږمۍ کې دایمي څېړنیزه او نظامي اډه جوړوي.

د چین فضایي بودجې او ستراتېژۍ

چین د فضایي پلانونو لپاره لویه بودجه ځانګړې کړې ده او فضایي څېړنو ته یې لومړیتوب ورکړی دی. د چین وروستۍ هڅې، لکه د فضایي بېړۍ توغول او د سپوږمۍ په سطح کې ښکته کېدل، د دوی د ژمنتیا څرګندونه کوي.

چین اعلان کړی چې تر راتلونکو ۱۵ کلونو پورې به د مريخ سطحې ته څېړونکي ولېږي. دا ګام به چین د نړۍ په کچه د فضا په برخه کې تر ټولو ځواکمن هېواد کړي.

چین په چټکۍ سره په فضا کې د خپلو ستراتیژیکو موخو پر لور روان دی. د دې پروژو بریالیتوب به نه یوازې د فضایي څېړنو په تاریخ کې لوی بدلون راولي بلکې چین ته به نړیواله برتري هم ورکړي.

چين غواړي په سپوږمۍ کې نظامي اډه جوړه کړي

په وروستيو کلونو کې د چين د فضايي تحقيقاتو اداره د خپلو پرمختللو پروژو په اړه ډېره فعاله شوې ده. اوس د چين حکومت غواړي په سپوږمۍ کې د نظامي اډې جوړولو لپاره کار وکړي. دا پروژه نه يوازې د فضايي تحقيقاتو برخه کې د چين پرمختګ ښيي، بلکې د نړيوالو ځواکونو لپاره يوه جدي ننګونه هم ده.

د چين د فضايي پروژو موخې

چين په وروستيو څو کلونو کې د فضايي تکنالوژۍ په برخه کې د پام وړ پرمختګ کړی دی. د چين د فضايي ادارې چارواکو ويلي چې په سپوږمۍ کې د نظامي اډې جوړولو موخه د ستراتيژيکو ګټو ترلاسه کول دي. د دې موخو ځينې مهم ټکي په لاندې ډول دي:

1. د نظامي ځواک لوړول: په سپوږمۍ کې د يوې نظامي اډې درلودل چين ته دا وړتيا ورکوي چې د نړيوالو ځواکونو د نظارت او کنټرول لپاره نوې لارې پرانيزي.
2. د فضايي شتمنيو ساتنه: په سپوږمۍ کې شتون به چين ته دا فرصت ورکړي چې د خپلو فضايي ماهواره‌ګانو او نورو شتمنيو خونديتوب ډاډمن کړي.
3. د معدني سرچينو پلټنه: سپوږمۍ يو شمېر ګټور معدنيات لري، لکه هليوم-۳، چې د انرژۍ په توليد کې ډېر مهم ګڼل کېږي. چين غواړي چې د دې سرچينو څخه ګټه پورته کړي.

د پروژې تخنيکي اړخونه

د سپوږمۍ په سطحه د نظامي اډې جوړول يو ډېر پرمختللی تخنيکي کار دی. چين غواړي د دې پروژې لپاره د روبوټيک ټيکنالوژۍ څخه ګټه واخلي. دغه اډه به په داسې ډول جوړه شي چې له ځمکې څخه کنټرول کېدلی شي او په اتومات ډول فعاليت وکړي.

نړيوال غبرګون

د چين دا اقدام د نړۍ په کچه د بېلابېلو غبرګونونو سره مخ شوی دی. د امريکا متحده ايالاتو او نورو لويديځو هېوادونو چارواکو ويلي چې په سپوږمۍ کې د نظامي اډې جوړول به د فضايي فضا د سولې لپاره يو ګواښ وي. دوی غوښتنه کړې چې دا ډول پروژې بايد د نړيوالو قوانينو سره سمې وي.

اقتصادي اغېزې

په سپوږمۍ کې د نظامي اډې جوړول د چين لپاره د اقتصادي ګټو سره هم تړاو لري. دا پروژه به د فضايي تحقيقاتو په برخه کې د چين د خصوصي سکټور پانګونه زياته کړي. سربېره پر دې، د سپوږمۍ معدني سرچينې به د چين د اقتصاد لپاره يو نوی اړخ پرانيزي.

د سيالۍ شدت

د فضايي تکنالوژۍ په برخه کې د چين او امريکا ترمنځ سيالي مخ په زياتېدو ده. د امريکا متحده ايالاتو د “ارتمیس” په نامه يو ستر پروګرام پېل کړی چې موخه يې د سپوږمۍ د بيا کتنې لپاره هڅې دي. په داسې حال کې، چين هم هڅه کوي چې خپل اغېز پراخ کړي.

په سپوږمۍ کې د چين د نظامي اډې جوړولو پروژه د فضايي تکنالوژي په برخه کې يو ستر ګام دی. دا اقدام د چين د ستراتيژيکو موخو برخه ده، خو د نړيوالې سولې او ثبات لپاره د اندېښنې وړ ګڼل کېږي. د دې لپاره اړينه ده چې نړيوالې ټولنې د فضايي فضا په اړه د قوانينو جوړولو په برخه کې په ګډه کار وکړي.

– نور احمد عایل