هډوکي څه ډول نمو کوي؟
مختلف هډوکي په مختلفو ډولو نمو کوي:
مثلا : هموار هډوکي لکه د سرد کاسي هډوکي تشکل د Intramembranous Ossification پنوم ياديږي چي د يو خاص ارتباطي نسج چي د Mesenchyme په نوم ياديږي شروع کيږي او بيا وروسته يوه اندازه Mesenchyme پهOsteoblast حجراتو کوم چي د هډوکو جوړونکي حجرات دي بدليږي وروسته دغه Osteoblast حجرات د Mesenchymeپه شا وخوا باندي راپريوزي چي لمړي کي دغه ساختمان ډير نرم وي او وروسته په تدريجي ډول د هډوکي د نورو حجراتو لکه Osteoclast په کمک په سخته طبقه چي Compact ده بدليږي .
او د تني او نهاياتو هډوکو تشکل بيا د Endochondral Ossification په نوم ياديږي .چي لمړي غضروف تشکل کوي او بيا Osteoblast او د ويني رګونه ددوي د منځ څخه تيريږي او بالاخره غضروف په هډوکي بدليږي . Ontogenesis Imperfect a چي يو جنيتکي تشوش دي چي د هډوکي نمو په غير نارمل شکل سره وي .نوموړي حالت د يو پروتين د تنقيص له امله چي د Collagen 1 پنوم ياديږي رامنځته کيږي .چي نوموړي د غضروفو د ساختمان يا شکل متاثره کوي .پداسي حال کي چي غضروف د هډوکو د نمو دپاره لازمي دي .او په جنين کي د هډوکو د صحي نمو د سختي سبب کيږي .په شديد حالت کي د هډوکي د ماتيدني سبب کيږي .پداسي حال کي چي ماشوم په رحم کي وي .
د هډوکو مواد د کولاجن ،فاسفورس،سوديم او کلسيم څخه عبارت دي .چي کلسيم د هډوکو د سختي سبب کيږي .او همدارنګه د ضرورت په وخت کي کيداي شي ددي کلسيم څخه د بدن په نورو ناحيو کي هم استفاده وشي .د ويني د حجراتو زياته برخه د هډوکو د مغزوپواسطه توليديږي .د هډوکو په مغزکي stem cells شامل دي چي د ويني د سروحجراتو،Platelets ، او سپينو حجراتو په ترکيب کي برخه اخلي .هډوکي د نورو هډوکوسره د Ligament پواسطه ارتباط لري .
د سرکاسه :
د سرکوپړي چي د هموارهډوکو له جملي نه ده چي د دماغ د پوښلو او ساتني وظيفه لري .او همدا شا ن د مخ د څيري د جوړښت سبب کيږي .د کوچنيوالي په دوره کي اته هډوکي چي عبارت دي له :يو Frontal bone ،دوه Temporal bones ،دوه Parietal bones ،يو Occipital bone ،او يو Sphenoid bone يو دبله سره يو ځاي کيږي .ماشومان په لمړيو کښي د سرکاسي د هډوکو تر منځ فاصلي لري او ډيرنرم وي چي د زيږيدني په وخت کي دي ته اماده شي تر څو د ولادي کانال نه په اساني خارج شي .همدا رازيو تعداد نورهډوکي لکه د پورتني زامي هډوکي Maxilla bone او کښتني زامي هډوکي Mandible bone او نور مختلف هډوکي د پورتني د سر د هډوکوسره يو ځاي کيږي او د سرد کاسي د جوړښت سبب کيږي .
شمزي Spine :
شمزي د ٢٤ غيرمنظم هډوکونه ( Vertebrae) ، sacrum او coccyx څخه تشکيل شويده .پورتني اووه vertebrae د رقبي فقراتو پنوم ياديږي چي غاړه جوړوي .ورپسي ١٢ صدري فقرات چي د پښتي سره وصل دي .او اخرني ٥ فقري په lumber او کښتني ناحيه کي قرار لري .نوموړي فقري د Disk پواسطه يو دبله سره جلاشوي دي .sacrum د Lumber فقراتو لاندي موقعيت لري او دهغه څخه لاندي Coccyx موقعيت لري .
د شمزي کښتني برخه په موازنه او د وزن په زغملو کي کمک کوي .د sacrum هډوکي بيا د کونغري يا pelvis يا د کوناټي د هډوکي (hip bone ) سره وصل دي .
پښتي Ribs :
پوښتي يو قفس شکل رامنځته کړي کوم چي د اعضاوو د محافظت سبب کيږي .لکه : زړه ،سږي او ينه .عموما انسان ١٢ جوړي پښتي لري .کله کله يوکس يوه جوړه اضافه يا کمه پښتي لري .پورتني ٧ پښتي د sternum سره نښتي دي .چي sternum بيا clavicle سره وصل دي .
اندامونه limbs :
هر بازو د يو اوږد هډوکي لرونکي دي چي د Humerus پنوم ياديږي .او دوه نو اوږده هډوکي بيا په ليڅه (Forearm ) کي ليدل کيږي چي د ulna او Radius پنوم ياديږي .د لاس د بند هډوکي د carpals پنوم ياديږي .اوږدترين هډوکي د ورانه هډوکي دي چي د Femur پنوم ياديږي .او بيا د ځنګانه نه تر بجلکو پوري د دوه نور اوږده هډوکي د Tibia او Fibula پنوم وجود لري .د بجلکي هډوکي د Tarsal پنوم ياديږي .او metatarsal او metacarpals بيا د پښواولاسو هډوکي دي .اود پښو او لاسود ګوتو هډوکي بيا د Phalanges پنوم ياديږي .
ډاکتر بشيراحمد (محبوبي )