نیورون (Neuron)

د دماغ بيلابیلې برخې له ځانګړو حجرو څخه جوړې شوي دي. دا حجرې د نیورون يا عصبي حجرو په نامه يادیږي. اټکل شوې ده چې په هر دماغ کې په منځنۍ توګه سل بيليونه حجرې موجودې دي. نیورون له نورو ژونديو حجراتو سره شباهت لري خو توپير يې په دې کې دی چې له يو بل سره اړيکي جوړوي. دا ارتباطي نقطې د ساينپس synapse په نامه يادیږي، دا هغه اړيکي دي چې د اليکتروکيمياوي پروسې په پایله کې رامنځته کیږي او له نیورونونو سره د معلوماتو په تبادله کې مرسته کوي، سره له دې چې ټول نيورونونه يو ډول نه دي. څرنګه چې نیورونونه خورا فعال دي او خورا چټک ارتباط ټينګوي، له دې کبله مختلف شکلونه او جسامتونه لري.

د بدن د نورو برخو په څير دماغ ته هم وينه د رګونو له لارې ليږدول کیږي. دماغ د بدن د وينې ٪ ۱۵ تر ٪۲۰ حجم ته اړتیا لري. دماغ د وينې د رګونو يو پيچلی سيستم لري چې دماغ ته د اړتیا وړ مواد لکه اکسيجن او کاربوهايدريټ په ډاډمن ډول رسوي. د امونیا او کاربن ډای اوکسايډ په څیر فاضله مواد له دماغ څخه د هغې وينې په مرسته لرې کیږي چې د همدې رګونو په شبکه کې بهيږي. خو وينه د دماغ یوازینۍ مایع نه ده. نخاعي مغزي مايعCerebrospinal fluid”  له مغزو چاپیره ده. د دې مایع دنده د دماغ ساتنه او د مغزو د کتلې ملاتړ دی. که يو سړی پر سر ضربه وخوري دا مایعات د مغز ساتنه کوي. همدا راز دا مایع د مغز د وزن له کبله د مغز پر بیخ د فشار له وارديدلو څخه مخنیوی کوي. په بله وينا داسې ښکاري چې دماغ په دې مایع کې لامبو وهي.

دماغ چې يو پيچلی غړی دی داسې برخې لري چې له يو بل سره متقابل عمل کوي. دا متقابل عمل ښايي د کوچنیو حجرو په کچه، او يا د وينې د رګونو او ټولې جمجمې په کچه رامنځته شي. د عصب پوهانو د دماغ په اړه خپل تحقیقات روان ساتلي دي چې د دندو په اړه يې لا زيات معلومات ترلاسه کړي او د انسانانو د دماغ د روغتيا لپاره لا زیاتې لارې چارې وموندي.