در قرآن کریم علاوه بر سوره های انبیاء و لقمان، سوره ای به نام رجال «مردان» دیده نمی شود اما خداوند سوره ای را به نام زنان اختصاص داده و ان را نساء نامیده است. سوره ای به نام احمد، علی یا سعید وجود ندارد اما سوره ای به نام مریم در قرآن دیده می شود . در قرآن کریم بجز سوره آل عمران که از نسب بانو مریم – علیها السلام – سخن به میان می آورد سوره ای دیگر یافت نمی شود که به نام خانواده ای پرداخته باشد. الله متعال در کتاب گرانقدرش می فرماید:

﴿إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ ۖ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا﴾
{ما امانت (اختیار و اراده) را بر آسمانها و زمین و کوهها (و همه‌ی جهان خلقت) عرضه داشتیم و از پذیرش امانت خودداری کردند و از آن ترسیدند، و حال این که انسان (این اعجوبه‌ی جهان) زیر بار آن رفت (و دارای موقعیّت بسیار ممتازی شد. امّا برخی از) آنان (پی به ارزش وجودی خود نمی‌برند و قدر این مقام رفیع را نمی‌دانند و) واقعاً ستمگر و نادانند}. (أحزاب: ۷۲)

یعنی اینکه انسانها – هم زنان و هم مردان – این امانت را بر دوش گرفته اند و هر دو در حمل و ادای آن بر حسب توانشان مشارکت دارند.

و می فرماید:

﴿وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ أُولَٰئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ﴾
{مردان و زنان مؤمن، برخی دوستان و یاوران برخی دیگرند. همدیگر را به کار نیک می‌خوانند و از کار بد باز می‌دارند، و نماز را چنان که باید می‌گزارند، و زکات را می‌پردازند، و از خدا و پیغمبرش فرمانبرداری می‌کنند. ایشان کسانیند که خداوند به زودی ایشان را مشمول رحمت خود می‌گرداند. (این وعده‌ی خدا است و خداوند به گزاف وعده نمی‌دهد چرا که) خداوند توانا و حکیم است}. (توبه: ۷۱)

درواقع انچه در ذهن عامه مردم شکل گرفته است این تصویر است که؛ مردان هم و غم امت و امانت را بر دوش می کشند! این تصور به قدری غالب است که مانع نقش آفرینی زنان در این امر شده و در نتیجه خود آنان نیز از پذیرش این امانت سر باز زده اند. با وجود اینکه وظایف و نقش زنان در بیداری امت به مراتب عمیق تر و تاثیرگذارتر است.

در گذشته گفته می شد: “پشت هر مرد موفق و بزرگی، یک زن هست”، با وجود درستی این گفتار، جمله جمله ای ناقص است چرا که “پشت هر انسانی – مرد یا زن و موفق یا ناموفق، یک زن نهفته است” چرا که؛

– هر انسانی فرزند یک زن است که وی را تربیت داده و راه زندگانی اش را برای او ترسیم نموده است.

– هر انسانی ۹ ماه از زندگی خود را در شکم مادرش سپری کرده است.

– هر انسانی چندین سال از زندگی اش را در گهواره ای که مادر تکان می دهد گذرانده است.

– هر انسانی بیماریهایی را تجربه کرده که در طی بیماری، این مادر او بوده که به درمان وی پرداخته و عرق حاصل از تب پیشانی اش را پاک کرده است.

خلاصه اینکه هنگامی که یک زن به شیر دادن و پرورش فرزند خویش می پردازد درحقیقت به شیردادن و پرورش تمامی جامعه پرداخته است، و هنگامی که گهواره فرزند شیرخوار خود را تکان می دهد درواقع گهواره انسانیت را تکان داده است و آنگاه که قبل از خواب برای وی لالایی می خواند در حقیقت به تربیت و آموزش امتی پرداخته است. در هر زایمانی که کودکی به دنیا می آورد، در واقع امتی کامل به هستی می بخشد.

پس اگر تعبیر صحیحی باشد می توان گفت: زن در طول ۹ ماه، یک امت را در شکم خویش حمل کرده و در گهواره به پرورش و تربیت آن می پردازد.

زن، استاد، معلم، پاسدار و مربی جامعه است، او هرگونه باشد شکل و ساختار جامعه نیز همان گونه است. جهت بررسی نقش زنان در شکل آیندۀ جامعه و شایستگی آنان برای بیداری امت، کافیست که به نتیجه تربیت کودکان از سوی زنان این جامعه بنگریم؛ چرا که کودکان ستون خانواده بوده و خانواده ستون جامعه! و جامعه نیز ستون امت است.

اختلافی بر سر این مسئله نیست که کودکان، سنگ بنای امت هستند و بر این اساس، تربیت و تعلیم آنان و شکلی که بر آن پرورش می یابند همان مسئله ای است که ساختار آینده جامعه را مشخص می نماید.

متخصصین امور خانواده، اظهار می دارند که شخصیت انسان در ۵ سال اول عمر وی شکل می گیرد. کودک در این سالها کاملا محکوم به رعایت و مراقبت مادر خویش است و با توجه به شرایط زندگی ای که نظام سرمایه داری برای مردان امروزی به ارمغان آورده است، آنان مجبور خواهند بود که بیش از نیمی از روز خود را برای دستیابی به امنیت معیشتی خانواده کار کنند.

به همین دلیل بر دوش کشیدن وظیفه پرورش از سوی زن و نقش آفرینی او در تربیت و آماده سازی شایسته کودک، خانواده، جامعه و امت، جلوه ای مضاعف و مهم تر می یابد.

نتیجه اینکه، وظیفه تربیت و پرورش کودک، خانواده، جامعه و آخر سر، “امت”، امانتی است که زنان بر دوش می کشند و دستان مهربان و قلب های دلسوزشان آن را به انجام می رساند.

بر همین مبنا از زنان این امت می پرسیم:
آیا برای کسانی که بر شانه ها، بین دستان و در قلب هایشان، امانتی است که کوهها از حمل آن ناتوان بوده اند، شایسته است که در منجلاب تبلیغات رسانه ای، مجلات مُد و اخبار هنرمندان! اسیر گردند؟ آیا جایگاه آنان، ویترین مراکز بازاریابی و سالن های زیبایی است؟ آیا برایشان جایز است که در شبکه های ارتباط جمعی در عزلت اجتماعی باشند؟

در بسیاری از موارد، مردان عامل رویگردانی زنان از انجام وظایفی بوده اند که در ارتباط با این امانت است، و بر همین اساس آگاهی بخشی زنان درباره نقش و جایگاه طبیعی آنها در خانواده ای که جامعه ای را برای بیداری امت شکل می دهد، گام نخست در مسیر صحیح است و بدون آن، ناچار بر دور باطل خواهیم بود و در نهایت نسلهایی بی ارزش و خار و خاشاک مانند را تا بی نهایت به جامعه ارزانی داشته ایم.

نگارنده: فراس دیب
مترجم: خداداد مطاعی پور