غړي یا عضلات
غړي یا عضلات
سره له دې چې په شمزۍ لرونکو حیواناتو کې غړي توپیر کوي، خو په عمومي ډول د دندو او فعالیتونو له مخې سره ورته دی. ددې حیواناتو د بدن ډیره برخه غړو جوړه کړې ده. غړي د بدن د بڼې، جوړښت او ډول ډول حرکتونو لامل ګرځي. د غړو نسج له ځانګړو حجرو څخه جوړ دی چې د انقباض او انبساط توان لري. عضلات د کار اوفعالیت له مخې په دوه ډوله دي. ارادي او غیر ارادي. د جوړښت له مخې په درې ډوله دي.
ارادي او غیر ارادي عضلې
- ارادي عضلې
ارادي عضلات هغه دي چې ستاسې بدن يې په لوی لاس کنټرولولی شي، دا عضلات ستاسې په هډوکو پورې يا په مستقيمه توګه او يا د يو ډول پنډو فيبري بنډلونو په مرسته نښتلي دي چې عضلي وتر (Tendon) يې بولي. د دې عضلي وترونو له منځه يو هم اکيلس وتر چې تاسې يې په ښه توګه حس کولی شئ او د ښنګري تر څنګ موقيعيت لري. خو د ارادي عضلاتو کار يوازې اطراف ته په حرکت ورکولو پورې رالنډ نه دی. ستاسې ژبه، سترګې او زامه د دې عضلاتو پرته حرکت نه کوي.
- غیر ارادي عضلې:دا هغه عضلې دي چی زموږ په اختیار کې نه دي لکه د زړه عضلي ، د معدی عضلې او داسي نوروي عضلې حرکت یی موږ نه شو کنترولوی.
عضلي درې ډوله دي. مخططې یا سکلیټي عضلې، ښویې عضلي او د زړه عضله
- سکلیټي عضلې
د انسان سکلیټي عضلې د بدن تقریبآ ۴۰٪ وزن جوړوي. سکلیټي عضلې د حرکت لپاره د بدن په هډوکو پورې نښتې دي او کولای شي سل ګونه ډوله حرکت منځ ته راوړي. کیدای شي دا حرکتونه یا یو غوسه شوي شخص په څیره کې ولیدل شي. کله چی د حرکت اراده وکړو نو له مغز څخه پیغام سکلیټي عضلو ته لیږدول کیږي او په نتیجه کې یي حرکت منځته راځي. د پلې (Tendon) رشتې سکلیټي عضلې له هډوکو سره نښلوي.
| سکلیټ او عضله |
کږوونکې او سموونکې عضلې (Flexor and Extensor Muscles)
عمومآ د بدن عضلې په جوړه ډول کار کوي چې د دې جوړې څخه یوه یي د بدن یو برخه کږوي او بله همدغه بیرته خپل سم حالت راوړي. بیلکه یی د مټ دوسرې (Bicep) او درې سرې (Triceps) عضلې دي کله چی دوه سرې عضله انقباض وکړۍ مټ د اوږې خواته وړي او کله چی درې سرې عضله انقباض وکړي مټ بیرته خپل پخواني حالت ته ځي.
نو دې پايلې ته رسیږو چې هره عضله چی د بدن یا سکلیټ یو برخه کږوي یا منقبض کوي د کږوونکې یا فلیکسر په نامه یادیږي او مقابله عضله یی چی کږه شوي برخه خپل حالت ته راولي یا یی سموي د سموونکي یا ایکسټنسر په نامه یادیږي.لکه د مټ دوه سري عضله کږوونکي او دري سري عضله سموونکي عضله ده.
-
ښویې عضلې
ښويي عضلي مخططي برخي نه لري ددې عضلي حجري اوږدي او دوک ډوله دي ارام حرکت کوي او لږه انرژي مصرفوي. د پاڼې په شکل جوړې شوې دي او د هضمی سیستم، تنفسي سیستم، د وینی د رګونو او تکثري مجراوو کي شتون لري دا عضلې عیر ارادي عضلې دي.
| ښووې عضله |
-
د زړه عضله
د شمزۍ لرونکو حیواناتو زړه ل دې عضلو څخه جوړ شوی دی. او داسی معلومیږي چې نه ستړې کیدونکي عضلې دي .دغه عضله د ښووې او مخططي دواړو عضلو څنی څانګړتیاوي لري لکه جوړښت یی مخطط دی او دنده یی غیر ارادي ده.د زړه عضلې په خپلو حجرو کې دوه هستې لري.
