د روژې موخې، ګټې او پر نفس یې اغېزې
د روژې موخې:
علامه ابن القيم رحمة الله فرمايې، چې د روژې اصلي موخه د الله(جل جلاله) سره مينه، محبت او د هغه رضا حاصلول دي، همدارنګه روژه د الله (جل جلاله) او بنده تر منځ يو خاص او پټ راز دى،چې بل څوک پرې نه پوهېږي. بې له الله (جل جلاله) څخه ،چې دغه انسان خوراک، څښاک او جماع نه کول يوازې د هغه لپاره پريښي چې په دې خبره انسانان او بني ادم نه خبرېږي ؛ نو ځکه وايو، چې د روژې هدف د خوراک څښاک او د جماع د شهوت کنترول او برابرول دي،چې انسان په دغه مياشت کې د اخرت او جنت د نعمتونو د لاس ته راوړلو لپاره تيار او وروزل شي، او د روژې بل هدف انسان ته د وږو، مسکينانو، بنديانو، مجاهدينو او مهاجرينو د حال يادونه کوي،چې پر خپل ځان د شيطان لارې بندې کړي ځکه کله، چې خوراک او څښاک کنترول شي؛ نو وينه او د وينې رګونه کنترول او د شيطان لارې بندې او تنګې ش، چې په پايله کې روژه د انسانانو لپاره د شهواتو او شيطان په مقابل کې واګي او ډال ګرځي، چې د ګناهونو نه پرې ځان د الله (ج) په مرسته ساتي. روژه د نيکانو لپاره د باغيچې مثال لري، چې يوازې د الله (جل جلاله) لپاره تر سره کېږي. زادالمعاد ١/٢٢٦
د روژې ګټې :
الله تعالى فرمايې: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ} [البقرة : 183] ( سورة البقره ١٨٣)
ژباړه: (اى مومنانو! فرض شوې ده په تاسو لکه چې په مخکنيو مسلمانانو فرض شوې وه. ددې لپاره چې په تاسې کې تقوا او پرهيز ګاري پيدا شي)
قرطبي په ٢ جز ٢١٠ مخ کې ليکي چې په يهودو او نصارو يوه يوه مياشت روژه فرض وه. خو دوى بيا په کې زياتوالى راوستو. او د مجاهد څخه قرطبي نقل کوي چې روژه په هر امت فرض وه. او تشبيه په نفس فرضيت کې دى.
د روژې نيولو پنځوس ګټې. او د نه نيولو پنځوس زيانونه چې دا ګټې انسان له لاسه ورکوي.
١: د روژې په هره شپه کې الله تعالى ځېنې بنده ګان د اور څخه خلاصوي. (مشکوة ١٧٣).
٢: د روژې په راتللو سره د دوزخ دروازې بندېږي. (مشکوة ١٧٣)
٣: د روژې په مياشت کې د ليلة القدر شپه شتون لري چې د زرو مياشتو څخه غوره ده.
٤: د روژې اجر د نورو عملونو څخه زيات دى چې د ١٠ څخه تر ٧٠٠ پورې اجرونه ورکوي.
5: روژه نيوونکي لپاره خوشحالي ده د روژه ماتي په وخت کې.
6: روژه نيوونکي لپاره خوشحالي د قيامت په ورځ کې چې د الله تعالى سره لېدنه کوي.
7: د روژ ه نيونکي خوله ښايسته بوي کوي.
8: د روژ ه نيونکي د خولې خوشبوئي د الله تعالى په وړاندې د مشکو د خوشبوئي څخه ډېره خوښه ده.
9: روژه د شيطان لپاره ډال دى.
10: روژه باطلو ته ډال دى.
11: روژه د دوزخ د اور لپاره ډال دى .
12: روژې سره انسان د بدو خبرو او شور څخه بچ کېږي.
١4: روژې سره انسان بدو ردو او جنګ څخه بچ کېږي.
١5: روژه نيونکى به جنت ته د باب الريان دروازې څخه ننوځي. مکشوة المصابيح ١٧٣
١6: د روژې په راتللو سره شيطانان او پيريان تړل کېږي. (مشکوة ١٧٣)
17: د روژې په راتللو سره د جنت دروازې خلاصېږي. (مشکوة ١٧٣)
18: په روژه کې د الله تعالى له لورې اعلان کوونکي اعلان کوي. چې اى د خير غوښتونکيه! د خير غوښتنه کوه. او د شر غوښتونکيه! د شر څخه ځان وساته. (مشکوة ١٧٣)
19: د روژې مياشت د برکت او د خير مياشت ده. ( چې انسان ته په روژه نيولو حاصلېږي) (مشکوة ١٧٣).
٢0: روژه د مسلمانانو لپاره شفارس کوي چې الله تعالى دا بنده وبښه. (مشکوة ١٧٣).
٢1: رسوالله (ص) فرمائي: چې هر هغه انسان چې روژه ونيسي. د ايمان له کبله او د ثواب د غوښتلو له کبله ؛نو مخکني ګناهونه يې بښل کېږي. (بخاري، مشکوة ١٧٣).
٢2: د روژې نـسبت الله تعالى ځانته کړى چې دا زما لپاره ده.
٢3: روژه کې نفل عبادت الله تعالى په فرضو عبادتونو سره قبلوي. (مشکوة ١٧٣)
٢4: روژه کې فرض عبادات الله تعالى په ٧٠ عبادتونو قبلوي. (مشکوة ١٧٣)
25: روژه د صبر مياشت ده. او د صبر ثواب او بدله جنت دى. (مشکوة ١٧٣)
26: روژه د همدردۍ او احساناتو مياشت ده. ( د فقيرانو مسکينانو ، کونډو ضعيفانو سره) (مشکوة ١٧٣).
27: د روژې په مياشت الله تعالى دمومن رزق زياتوي. ( کله په مقدار سره کله په کيفيت او برکاتو سره ) (مشکوة ١٧٣).
28: روژه ماتى ورکول روژه دار انسان ته په دې سره کناهونه بښل کېږي او نفس د اور څخه خلاصيږي. او په دې سره د روژه نيونکې په اندازه ثواب دى. (مشکوة ١٧٣).
29: هر انسان چې روژه دار موړ کړي. الله تعالى به د داسې حوض څخه اوبه ورکړي. چې بيا به نه تږى کېږي. تر دې چې جنت ته ننوځي. (مشکوة ١٧٤).
٣0: دروژې مياشت اول يې رحمت منځ يې بښل او اخر يې د اور څخه خلاصون دى. (مشکوة ١٧٤)..
٣1: روژه دار ته په اخري روژې نيولو سره ګناهونه بښل کېږي لکه مزدور ته چې مزدوري په اخر کې ورکول کېږي. او دا يوازې د ليلة القدر شپې پورې ځانګړې نه ده.
32 : روژه د الله تعالى او بنده تر منځ يو راز دى . چې دا راز بل چا ته نه ښکاري. د الله تعالى څخه پرته نورو ته او نور عبادات خو ښکاره وي. قرطبي ٢– ٢٠٩
33: رسول الله (ص) فرمائلي دي: هر انسان چې روژه ونيسي يوه ورځ د الله تعالى د رضا لپاره او په دې سره يې خاتمه وشي. نو دا به جنت ته داخل شي. رواه احمد الترغيب والترهيب ١٤١٠ مخ وصححه اﻻلباني.
34: رسول الله (ص) فرمايلي دي هر هغه انسان چې روژه ونيسي د الله په لاره کې نو د دوزخ اور به ترې د سلو کلنو په مزل لرې وي. الترغيب والترهيب و صححه اﻻلباني.
35: رسول الله (ص) فرمايلي دي چې د روژې په شپه او ورځ کې انسان الله تعالى د دوزخ څخه بچ کوي. او د مسلمانانو دعا قبلوي. الترغيب والترهيب و صححه اﻻلباني. ١٤٤٢.
د ځاى د کمښت لامله مو ټولې ګټې نه شوۍ يادولې.
د انسان پر نفس باندې د روژې اغېز
ابن القيم رحمه الله په خپل کتاب کې زاد العماد کې فرمايې چې پر نفس او بدن باندې د روژې اغېز ډېر عجيب دى، چې څوک پرې پوه شي، هغه دا چې روژه د انسان د بدن غړي او قوتونه د فاسدو غزاګانو او د هغې د خرابو اجزاوو څخه ساتي، چې د انسان د هاضمې جهاز او رګونو د پاکلوالي لامل ګرځي،چې په پايله کې د زړه او معدې څخه بوج کمېږي، چې دا ټول د انسان د روح، روغتيا او اندامونو د سلامتيا لامل ګرځي، چې سالم او قوي اندامونه انسان سره د تقوى په خپلولو او د الله (جل جلاله) په عبادت او راضي کولو کې مرسته کوي. دا ځکه چې د انسان اړيکې او اړوند د خواهشاتو څخه پرې شي او يوازې د الله پاک عبادت ته متوجه شي. زادالعماد١/٢٢٦
