د دولتونو د بقا یا (دوام) عوامل
په نړۍ کې د دولتونو شمېر چې 210 ته رسیږي. د دې هر دولت رامنځته کېدو تر شاه همدا یو علت وي چې د قومونو یا قبیلو ستونزو ته رسېدګي کول دي هغه که په هره برخه کې وي نو په لنډ ډول داسې ویلی شو چې د دولتونو سرچینه د قومونو او یا قبېلو ستونزو ته رسېدګۍ وي. نو دولتونه هغه وخت دوام کوي چې د ملت هرې ستونزې ته حل پېدا کړي هغه ستونزه که په ملي سطحه وي یا که په نړېواله سطحه. تاسو به لیدلې وي چې ډېرې دولتونه نه شي کولی چې د جوړو شویو پالېسیو او پلانونو پر اساس چې یو دولت یې د ولس ستونزو د ښې رسېدګۍ پر اساس يا بنیاد جوړوي خو ولې بیا همد ولس ستونزو ته په ښه ډول حل لاره نه پېدا کیږي. ځکه چې دا د دولت د جوړې شویو غلطو پالېسیو پر اساس نه ستونزې ته ته په ښه ډول حل لاره نه پېدا کیږي. نو بس ویلی شو چې د دولتونو د بقا یا دوام لپاره ترټولو مهم د دولت جوړښت او پلان او پالیسیانې دي چې یاد دوه عوامل دولتونه ننګوي او دوام ته یې نه پرېدي چې ډېرې وخت بیا دولتونه چې دا دوه عواملو ته تواجو ونه کړي۔ نو پر اساس یې نور دولتونه ممنځته راځي چې دا دولتونه شاید د زور له لارې او هم د ټاکنو له لارې راشي.
نو دا ول د دولتونو دبقا يا دوام عوامل.