خاوره او د نبات تغذیه

خاوره د نبات د پایښت لپاره ضروري ده او د نبات د اوسېدلو ځای دی. اوبه د نبات د ودې لپاره د اړتيا وړ بېلا بېل عناصر برابروي. نبات کولای شي له معدني موادو څخه په ګټه اخيستنې سره خپل د ضرورت وړ ټول امینو اسیدونه او وېټامینونه جوړ کړي. باید وویل شي، چې تقریباً له ۶۰ څخه زیات کیمیاوي عنصرونه په نباتاتو کې پېژندل شوي دي؛ خو په نباتاتو کې ټول موجوده عناصر د نباتاتو د ودې او ژوند د ادامې لپاره په کار نه وړل کېږي. د هغوی د موجودیت علت د خاورو په جوړښت پورې اړه لري، چې د نبات په واسطه اخيستل کېږي. ویلی شو چې د نبات لپاره په وچه کې خاوره لومړی غذايي محیط دی.

زیاتره خاورې عضوي مواد لري، ځکه چې په ځینو شرایطو کې بکتریا، فنجي، ډبر ګلی، خزې او کوچني نباتات له مړینې وروسته له نورو معدني موادو سره یوځای د خاورو برخه ګرځي.

په نباتاتو کې د عضوي موادو لېږد

عضوي مرکبونه د نبات د فلویم په دننه کې حرکت کوي. نبات پېژندونکو د نباتاتو هغه برخې چې عمومي مواد برابروي، د سرچینې په نامه یاد کړي. کله چې قندونه د نبات په پاڼه کې تیار شي؛ نو وروسته د نبات ټولو برخو ته د فلویم په وسیله لېږدول کېږي. فلویم غلبېل ته ورته د حجرو یوه شبکه ده او دنبات ټولو برخو ته یې امتداد موندلی دی. له ریښو څخه د اوبو لېږد پورته خواته او له پاڼې څخه د عضوي موادو لېږد د نبات هرې برخې ته فرق لري. اوبه د زایلم د منځ له خالي حجرو څځه په ازاد ډول حرکت کوي، په داسې حال کې چې عضوي مرکبونه باید د ژوندیو موجوداتو د حجرو د سایتوپلازم له لارې تېر شي.

یو الماني نبات پېژندونکي، ارنسټ مونش په ۱۹۲۴م کال کې په نبات کې د عضوي موادو د حرکت لپاره يو موډل وړاندې کړ، چې د فشار د جریان د موډل په نامه یادېږي. دا موډل لاندې څلور پړاونه لري:

1. هغه قند چې د نبات په پاڼه کې تولیدېږي، د فعال انتقال په وسیله د نبات نورو برخو ته لېږدول کېږي یعنې انرژي پرې مصرفېږي.
2. کله چې د قند غلظت په حجرو کې زیات شي، د اوبو پوتنشیل یا ذخیروي انرژي کمېږي، چې په پای کې اوبه د اسموس په طریقه د زایلم له حجرو څخه فلویم حجرو ته داخلېږي.
3. کله چې د فلویم حجرو په داخل کې فشار زیات وي، په نتیجه کې قند د تیارې شوې شیرې له محتویاتو سره یو ځای جریان پیدا کوي.
4. په پخه شوې شیره کې موجود قند د فعال انتقال په طریقه د مصرف برخې ته ځي.