جهادي روزنه يانې څه؟

د جهادي تربيي (روزنې) مانا دا نه ده چې د روزنې نور اړخونه له نظره وغورزولي شي… يوازې په پوځې او جنګ روزنې باندې اکتفا وشي… روحي، فکري، سياسي او تحريکي روزنه هيره کړل شي،… بلکې د جهادي روزنې مانا دا ده چې د فرد او ډلې يا ټولنې په زړه کې جهادي روح را ژوندى شي، او بيا همدا جهادي روح د نورو کارونو او اړخونو تر منځ د پيوستون وسيله او عنوان وګرځي دا روزنه داسې انسان جوړول غواړي چې ژوند يې د اسلام لپاره وي…. خپل ځان او منزلت پيژني او په پوره چټکۍ سره د خپل رول اداکولو په خاطر تيارى نيسي، زړه يې تل له الله (جل جلاله) سره وي، يوازې د دنيا لپاره ژوندى نه وي بلکې خپل وخت او ځان يې د آخرت او دعوت لپاره هم ټاکلى وي… د الله (جل جلاله) په لار کې د شهادت تږى وي و د دې شعار چې وايي (د الله (جل جلاله) په لار کې شهادت موتر ټولو لوړه ارزو ده) ريښتوني پيرو او ممثل وي.
جهادي روزنه داسې انسان جوړوي چې تخصص او وظيفه يې که هر څه وي خو هغه د الله (جل جلاله) د لارې يو رښتونى مجاهد وي چې خپل تخصص يې د جهاد لپاره نذر کړى وي… هغه عالم او مجاهد ډاکټر وي او مجاهد ليکوال وي او مجاهد انجنير وي او مجاهد ښوونکى وي او مجاهد… په دې ترتيب جهاد د هغوى ټولو ګډه بيلګه او نښانه وي….
جهادي روزنه لاندينو دوه ټکو ته ډېر ارزښت ورکوي:
د نفس خوا ته پاملرن: او له الله (جل جلاله) سره د هغه نږديوالى، د الهي ديدار او الله (جل جلاله) په لار کې شهادت سره مينه او له هر هغه څېز څخه د نفس ساتل چې د دنيا او د نيوي خوندونو خواته بلنه کوي که څه هم حلال ي، نو که دا تر سره شي بيابه دا نفس يو مجهاد نفس وي.
د بدن لورته پاملرنه: تر څو داسې پياوړې وي چې هم دفاع کولي شي او هم حمله او په دې دواړو ډګرونو کې د پوره پوهې او تجربي درلودونکي وي، خصوصا په دې وخت کې چې دا ډول زده کړې او تجربې ډېرې زياتې شويدي، رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمايي:
و من تعلم فغة قوم امن مکرهم.
چا چې د کوم قوم ژبه زده کړه نو له مکر څخه يې بې غمه شو.
اسلام د جهاد لور ته بلنه کوي:
قراني او نبوي شواهدو او دلايلو ته په يو ځغلند نظر دا څرګنديږي چې اسلام د جهد لور ته څومره پاملرنه کړې ده، د قراني لومړني نسل د ټولو فتوحتو او برياليتوبونو رمز پر دې کې و چې نوموړي نسل د جهد په مدرسه کې روزل شوى او وخت پر وخت يې د جهاد شيدې رودلې وي….
له قران کريم څخه ځيني هغه ايتونه رانقلوو چې د جهاد خواته هڅونه کوي الله (جل جلاله) فرمايي:
کتب عليکم القتال و هوکره لکم، و عسى ان تکر هوا شيئا و خير لکم، و عسى ان تحبوا شيئا و هو شرلک، و الله يعلم و انتم لا تعلمون (سورت البقره ٢١٦ ايت.)
تاسې ته د جنګ امر شوى دى او هغه تاسې ته ناکاره ښکاري کيداى شي چې يو شى تاسې ته ناکاره وي او هم هغه ستاسې لپاهر ډېر غوره وي او کيداى شي چې تسې يو شى خوښوئ او هماغه ستاسې لپره بد وي الله (جل جلاله) پوهيږي او تاسې نه پوهيږئ.
فليقاتل فى سبيل الله الذين يشرون الحياة الدنيا بالاخرة (سورت النساء ٧١ ايت).
د الله (جل جلاله) په لاره کې جنګيدل هغو خلکو ته پکار دى چې د اخرت په بدل کې د دنيا ژوند پلوري.
يا ايها النبى حرض المؤمنين على القتال (سورت الانفال).
اې پيغمبره! مؤمنان جنګ ته وهڅوه.
قاتلوا الذين لايؤمنون بالله و لاباليوم الخر و لا يحرمون ماحرم الله و رسوله و لايدنون دين الحق (سورت التوبه ٣٠ ايت).
له اهل کتابو څخه د هغو خلکو په خلاف وجنګيږئ چې په الله (جل جلاله) او د اخرت په ورځ ايمان نه راوړي او څه چې الله (جل جلاله) او د هغه پيغمبر صلى الله عليه وسلم حرم کړي دي هغه نه حرامه وي او حق دين خپل دين نه ګرځوي.
انفروا خفافا وثقالا، و جاهدوا باموالکم و انفسکم فى سبيل الله، ذلکم خيرلکم ان کنتم تعلمون(سورت التوبه ٤٢ ايت).
و د الله (جل جلاله) په لار کې په خلو مالونو او په خپلو سرونو سره جهاد وکړئ، دا ستاسې لپاره ډېره ښه ده که تاسې پوهيږئ.
له مبارکو احاديثو څخه هم د جهاد په هکله له روايت شوو احاديثو څخه ځيني په لاندې ډول سره رانقلوو:
من لقى الله بغير اثر من جهاد لقى الله و فيه ثلمة (د ترمذى او ابن ماجه په روايت).
څوک چې په داسې حال کې له الله (جل جلاله) سره مخامخ شي چې د جهاد اثر پرې نه وي، نودا به داسې ورسره مخامخ کيږي چې کمى پکې وي.
من مات ولم يغز، ولم يحدث نسه، مات على شعبة من النفاق(د مسلم او ابوداود په روايت).
څوک چې په دسې حال کې مړ شو چې نه يې غزا کړي وي او نه يې ورته ځان تيار کړى وي او نه څه ورپيښ شوي وي دى د نفاق په يوه څانګه کې مړ شو.

د جهاد اکبر او جهاد اصغر روايت صحيح ندى!

د مسلمانانو او حتى د اسلامي بلونکو له خطاګانو څخه يوه دا ده چې قتال (جنګ) ته جهاد اصغر وايي او دا هم ځکه چې داسې يو روايت راغلى او خپور شوى دى چې وايي:
رجعنا من الجهاد الاصغر الا الجهاد الاکبر، قالوقا و ما الجهاد الاکبر؟ قال: جهاد القلب او جهاد النفس.
له جهاد اصغر څخه جهاد اکبر ته را وګرزيدو، ويي ويل: جهاد اکبر کوم دى؟ ورته ويي فرمايل له نفس او زړه سره جهاد ته جهاد اکبر وايي.
امام حسنب البناء شهيد رحمه الله د دې روايت په هکله ليکلي: ځېنې کوښښ کوي په دې سره خلک د جنګ له ارزښت څخه غافل کړي او جنګ ته له تيارې او جهاد کولو څخه يې وګرزوي، دا روايت حديث نه دى … حافظ ابن حجر په (تسديد القو) کې وايي: دا روايت د خلکو په ژبو مشهور شوى او دا د ابراهيم بن عبله قول دى… عراقي د الاحياء نومې کتاب د احاديثو په تخريج (ايستو) کې وايي: دا قول بيهقي له جابر څخه په ضعيف سند سره روايت کړى دى او خطيب بغدادي هم په خپل تاريخ کې له جابر را نقل کړى دى.
که فرضا دا صحيح حديث هم وي په هيڅ صورت کې هم د جهاد پريښولو او د کفر له تيري څخه د مسلمانانو د وطن څخه د فاع نه کولو مانا نه لري، بلکې مانا به يې دا وي، له نفس سره تر هغه پورې جهاد کول تر څو هر عمل يې خاص د الله (جل جلاله) لپاره شي….
دلته ډېر داسې شيان شته چې ه جهاد سره تړلي دي لکه: په نيکۍ امر او له بدۍ څخه منع کول… په حديث شريف کې راغلي:
الا ان من اعظم الجهاد کلمة حق عند سلطان جائز.
تر ټولو لوى جهاد د ظالم حکمران پر وړاندې د حق خبره کول دي.
خو د دې ټولو کارونو نه يو هم د خپل څښتن لپاره د لوى شهادت او د مجاهدينو ثواب په شان د ثواب موجبونکي نه دى تر څو د الله (جل جلاله) په لار کې يا مړ نه شي او يا نور ونه وژني (الجهاد رساله حسن البناء شهيد رحمه الله.)

لومړنى مجاهد رسول الله صلى الله عليه وسلم:

رسول الله صلى الله عليه وسلم د الله (جل جلاله) د لارې د مجاهد لپاره لوړه نمونه او لوى مثال دى…. هغه د مسلمانانو لپاره داسې نيکه قدوه ده چې جهاد کوي او په خپل نفس کې د جهاد ټولې غوښتنې پوره کوي….

شجاعت (ميړانه):

له انس بن مالک رضى الله عنه څخه رويات دى وايي: رسول الله صلى الله عليه وسلم تر ټولو خلکو بهتر، سخي او غيرتي او شجاع (ميړنى) و، يوه شپه څه آوازونو په لور ورغلل په لاره کې ورته رسول الله صلى الله عليه وسلم چې تر دوى د مخه هغې خواته د ابي طلحه د شاتوري آس په سپرلۍ تللى و او توره يې په غاړه وه بېرته مخې ته راغى او خلکو ته يې ډاډ ورکړ.

قوت:

عن ابى هريرة رضى الله عنه قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: المؤمن القوى خير و احب الى الله عزوجل من المؤمن الضعيف، و فى کل خير. احرص على ما ينفعک، و استعن بالله و لاتعجز….(صحيح مسلم په روايت).
ابوهريره رضى الله عنه وايي چې رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمايي:
پياوړى مؤمن د الله (جل جلاله) پر وړاندې له کمزوري مؤمن څخه غوره او قدرمن دى او په هر يوه کې خير دى، د هغه څه لپاره کوښښ وکړه چې ګټه در رسوي، له الله (جل جلاله) څخه کومک وغواړه او مه کمزورى کيږه…
نبي کريم صلى الله عليه وسلم د قوت په ډګر کې نمونه او لوړ مثال، هغه مبارک د قريشو تر ټولو پياوړى ځوان (رکانة ابن عبديزيد) مات کړ او داسې يې راوپرزاوه چې بې واکه په ځمکه پريوت (ابن هشام سيرت مدني دوري ته مراجعه وکړئ).

د وسلې جوړونې ارزښت:

عن عقبة رضى الله عنه قال: سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: ان الله يدخل بالسهم الواحد ثلاثة نفر الجنة: صانعه يحتسب فى صنعة الخير، و الرامى به و منبله…. (رواه ابوداود)
عقبه رضى الله عنه وايي له رسول الله صلى الله عليه وسلم څخه مې اوريدلي چې فرمايي: الله (جل جلاله) په يوه غشي درې کسان جنت ته دخلوي: هغه جوړونکى يې چې نيت يې خير وي، ويشتونکي او غشي رسوونکى.

نښې ويشتو ته هڅونه:

رسول الله صلى الله عليه وسلم نښه (هدف) ويشتل د جهاد څرګنده بېلګه او د قوت اساسي سبب ګڼي…
عن عقبه بن عمر رضى الله عنه قال سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم و هو على المنبر يقول: واعدوا لهم ما استطعتم من قوة، الا ان القوة الرمي، الا ان القوة الرمي الا ان القوة الرمي.(مسلم او نورو په روايت).
عقبه بن عامر رضى الله عنه ايي له رسول الله صلى الله عليه وسلم څخه مې وا وريدل چې د منبر په سر يې و ويل: د هغوى د مقابلې لپاره د خپل توان په اندهزه تيارى و نيسئ، خبر اوسئ چې توان قوت ويشتل دى درې ځله يې را تکرار کړه.
و عن سلمه بن الاکوع رضى الله عنها قال مر النبى صلى الله عليه وسلم على قم ينتصلون فقال: ارموا بنى اسماعيل فان اباکم راميا….(د بخاري په روايت).
سلمه بن اکوع رضى الله عنها وايي: رسول الله صلى الله عليه وسلم له يوه قوم څخه تيريده چې غشي يې ويشتل نو ورته ويي فرمايل: غشي وولئ او د اسماعيل زامنو ستاسې پلار هم غشي ويشتونکى و.
و عن سعد بن ابى وقاص رضى الله عنه قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: عليکم بالرمي فانه خير او من خير لهو کم.
سعد بن ابى وقاص رضى الله عنه وايي چې رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمايلي: ويشتل د ځان کړئ ځکه هغه غوره دي او يا هغه ستاسي له لپاره غوره لوبو څخه دي.

د نښې نه ويشتلو او هيرولو په باب له ويرونه:

رسول الله صلى الله عليه وسلم نه يوازې دا چې مسلمانان نښې ويشتلو ته هڅوي بلکې په ډېر تکيد سره د هغې د دوام او ښې زده کړې امر کوي او له پريښولو او هيرولو څخه يې منع کوي…
عن عقبه بن عامر رضى الله عنه قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم من علم الرمى ثم ترکه فليس منا، او فقد عصى.(رواه مسلم).
عقبه بن عامر رضى الله عنه وايي چې رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمايلي: چا چې ويشتل زده کړل او بيا يې پريښودل نو هغه زمږ څخه نه دى او يا ګناه کار شوى دى.
و عن ابى هريرة رضى الله عنه، عن النبى صلى الله عليه وسلم قال: من تعلم الرمى ثم نسيه فهى نعمة جحدها و فى رواية (من ترک الرمى بعد ما علمه رغبة عنه، فانها نعمة ترکها، او قال: کفرها).(رواه الطبراني فى الصغير و الاوسط).
ابو هريره رضى الله عنه وايي چې رسول الله صلى الله عليه وسلم فرماييلي: چا چې زده کړې وروسته ويشتل قصدا پريښوول، نو هغه نعمت پرې ايښى او يايې د نعمت کفران کړى دى.

د نښې ويشتلو پخوانى او اوسنى ارزښت:

رسول الله صلى الله عليه وسلم د حسي جهادي تياري له اړخونو څخه نښې ويشتلو ته ځکه ډېره پاملرنه کړې ده چې ويشتل په هر وخت او هر زمان کې د جهاد (جنګ او جګړې) اساسي عنصر دى.
نښه ويشتل په حقيقت کې د قتال (جنګ) ډېرې غوښتنې پوره کوي…. او د جنګ نور اړخونه او اړتياوې د نښې ويشتلو په نسبت ثانوي او دويمه درجه بلل کيږي….

د نښې ويشتلو پخواني وسايل:

پخوا د نښې ويشتلو وسايل داوو:
•    د غشي ويشتل چې له ليندۍ څخه ويشتل کيږي.
•    د نيزې ويشتل چې د مټو په زور سره کيږي.
•    د مجنوغزه ويشتل چې د ويشتونکي د مټو په زور ويشتل کيږي، او تيږه يا د اوسپنې ټوټه پکې وي.
•    منجنيق ويشتل، منمجنيق يو ډول خاص ګاډى دى چې د اور اچونکو موادو يا جوش شوو اوبو يا ډبرو ويشتلو لپاره په کار راوستل کيږي او يا د دښمن د راغونډيدو ځايونه ورباندې ويشتل کيږي.

د نښې ويشتلو نني وسايل:
د نښې ويشتلو د نننيو او پخوانيو وسايلو تر منځ ډېر ورته والى وجود لري د مثال په توګه:
•    د تفنګچې ويشتل چې د مقلاع (مچنوغزې) له ويشتلو سره نژديوالى لري ځکه دا د مشق له لارې د لاس په برابري پورې اړه لري.
•    د سپکو ماشيندار ډوله وسلو لکه کلاشينکوف او……
•    د اوتو ماتيکو ټوپکونو لکه ام ١٦ ناتو او فال ويشتل.
•    د سپکو ماشيندارو که ديکتريرف او…
•    د متوسطو ماشيندار لکه ګرينوف، ماشيندار٥٠٠ ويشتل.
•    د هاوان توپ او ويشتل.
•    د صحرايي توپونو يشتل.
•    د ډول ډول توغنديو توغول.
•    د ټانګ ضد راکټونو ويشتل لکه آر. پي. جي.
•    د لاسي بمونو اچول.
•    د هوايي قواوو ضد توپونو ويشتل.
په دې ترتيب سره ګورو چې د جنګ او جګړې زيات شمېر پخواني او اوسني وسايل د نښې ويشتلو لپاره په کار راځي، او همدلته د نښې ويشتلو زده کړې ته د رسول الله صلى الله عليه وسلم له خوا د هڅونې او ترغيب اهميت څرګنديږي.
کيداى شي په دې هکله (الموسوعة العسکرية) نومي کتاب ته مراجعه وشي.
_________________________________________________
سرچينه:

د كتاب نوم: د اسلامي مبارزي الفبا
ليكنه: فتحي يكن
ژباړه: سلطان محمود صلاح
چاپ: انتشارات اصلاح افكار، كابل، خوشحال مينه، د شاداب ظفربلاكونو ترشا.