آيا مزاح كردن جايز است؟

سوال:
دوستي دارم كه در حضور خرد و كلان و در حضور زن و فرزندانش بسيار مزاح مي كند مي شود در اين مورد براي معلومات بفرماييد؟

جواب:
پيش از اينكه به اصل بحث داخل شوم به اين نكته توجه شما را جلب مي كنم:
يكي از نعمت هاي جنت  را قرآن كريم چنين بيان ميدارد (يتنازعون فيها كاسا لا لغو فيها ولا تأثيم)  (الطور/23)
ترجمه: انسانهاي جنتي جام هاي از شراب را مي نوشند كه درآن سخنان لهوو لعب و گناه نمي باشد.
يعني اين صفات زشتي كه در شراب دنيا وجود دارد و نوشنده گان آن در هنگام نوشيدن به سخنان زشت و اعمال بد دست مي زنند برعكس شراب جنت را خداوند (جل جلاله ) از ين بدي ها پاك داشته است ، زيرا سخنان بيهوده كه مخالف طبيعت فطري واخلاقي انسان ميباشد، شايسته مجلس مردمان نيك و با اخلاق نيست.

دانشمندان اسلام مي نويسند كه لذت دنيا درسه چيز است يكي تلاوت قرآن كريم با فهميدن معاني آن وتعليم علم ودانش  ، دوم اعمال نيك ،  سوم نشستن با صالحان و نيكوگاران . در غير آن تمامي اعمال مخالف اخلاق در نهايت پشيماني و ندامت داشته و نتيجه آن بدبختي ميباشد .

 يكي از صفات نيك مسلمان عفت زبان است او ميکوشد  زبان خود را با سخنان زشت و مزاح هاي بيهوده ملوث نسازد. حضرت ابن عباس  (رضي الله عنهما ) روايت ميکند که پيامبر ( صلى الله عليه وسلم ) ارشاد فرمودند : با برادر خود  جنگ و دشمني مکن و نه با او ( چنان) مزاح کن که از آن اذيت شود ونه هم برايش  وعده اي بده که نتواني آن را وفا کني ( ترمذي )
اما مزاح صادقانه که درآن دروغ و کذب نباشد جايز بوده، و هرگاه  كسي بخواهد  كه لحظاتي از حيات خويش را به خوشي سپري نمايد ميتواند از مزاح هاي انساني و اخلاقي استفاده نمايد مثلا حضرت انس (رضي الله عنه)روايت ميکند که پيامبر( صلى الله عليه وسلم ) براي يک زن سالخورده گفت:شما داخل جنت نميشويد ، آن خانم مسن درحاليکه قرآن کريم تلاوت مي نمود گفت:چرا؟ پيامبر( صلى الله عليه وسلم ) ارشاد فرمودند : آيا در قرآن کريم نخوانده اي که خداوند متعال(جل جلاله) ميفرمايد : ( إنا أنشأناهن إنشاء فجعلناهن ابکارا ) ترجمه : ما خانم ها را در جنت بصورت دختران جوان نوبالغ خلق مينماييم .

پيامبر(صلى الله عليه وسلم) درمزاح خود نيزميخواست يك حقيقت قرآني را به خانمهاي كهن سال برساند كه آنان درجنت الهي بصورت پيروضعيف نه بلكه به شكل دختران جوان ونوبالغ حشرخواهند شد .

بناء، مزاحي كه از دايره اخلاق انساني و اسلامي بيرون باشد اجازه نيست زيرا بسا پيامد منفي و بد را بدنبال ميداشته باشد و انسان را در نظرديگران سبك  و كم جلوه ميدهد شما ديده باشيد كسي كه بسيار مزاح مي كند نزد مردم گراني و شخصيت نمي د اشته باشد و حرف راستي او نيز دروغ پنداشته مي شود  و خصوصاً آن گاه كه حرف هاي مزاحيه او مملو از چرنديات و دشنام و كلمات ركيك باشد. شخصي كه بسيار مزاح نمايد او نمي تواند كه دعوتگر و اصلاح گر در ميان جامعه خود قرار گيرد چون مردم به وي اعتماد نمي داشته باشند. وقتي كه انسان بسيار مزاح نمايد نظام خانوادگي او برهم مي خورد ديگرزن و فرزند ش به حرفش اعتنا نمي كنند و سخنانش را هيچ مي انگارند  و فرزندانش چون خودش لاابالي و بيرون از دايره ادب تربيت مي شوند. پس آنگاه كه خواسته باشيم كه مزاح نماييم بنايد در آن افراط كنيم و نبايد در حضور زن و فرزند خود مزاح نماييم كه حيثيت و سياست ما لكه دار شود و بايد مزاح ما از دايره اخلاق انساني واسلامي بيرون نباشد و كلمات راست را بكاربريم. و از مزاح زياد و لو اينكه راست هم باشد جداً اجتناب ورزيم تا نزد مردم سبك و كم شخصيت جلوه نكنيم.

* مولوي نبي الله