پلان زندگی مسلمان (شبانه روز، هفته، ماه، سال و عمر)

اول: کارهای روز و شب مسلمان
• این که نیتت را تجدید نموده و توجهت را خالص برای الله عزوجل قرار دهی. الله متعال می فرماید: {وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ } [البينة/5]. (و [آنان]فرمان نیافته بودند جز آنکه خدا را بپرستند، و ایمان و عبادت را برای او از هرگونه شرکی خالص کنند، و حق گرا باشند، و نماز را برپا دارند، و زکات بپردازند؛ و این است آیین استوار و ثابت.)

• این که تا می توانی بر تکبیر تحریمه و صف اول در نماز صبح در مسجد محافظت نمایی. از ابوهریره (رض) روایت است که رسول الله (ص) فرمودند: «لو يعلم الناس ما في النداء والصف الأول، ثم لم يجدوا إلا أن يستهموا عليه لاستهموا عليه» [متفق عليه] [متفق علیه] (اگر مردم ارزش اذان و ايستادن در صف اول نماز جماعت را مي دانستند و [براي دستيابي به آن] راهي جز قرعه کشيدن نمي يافتند، قطعاً بر سر آن قرعه مي کشيدند). و از عایشه (رض) نقل است که رسول الله (ص) فرمودند: «ركعتا الفجر خير من الدنيا وما فيها» [رواه مسلم] (دو رکعت نماز صبح از دنیا و هرچه در آنست بهتر است).

• این که تا آن جا که ممکن است بر نماز های پنجگانه به جماعت در مسجد پایبندی داشته و جز در موقع ضرورت، هیچ فرضی را در خانه نخوانی. الله متعال فرموده است: {إِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَاباً مَّوْقُوتاً} [النساء103].(بی تردید، نماز بر مومنان فرضی است درای وقت معین).

• این که قرآن را فراوان تلاوت نموده و بکوشی ورد روزانة تلاوتت از یک جزء کمتر نباشد و کوشش کن با تدبر و خشوع تلاوت نمایی. الله متعال می فرماید:{أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلاً } [المزمل4]. (یا بر آن [تلاوتت] بیفزا و قرآن را شمرده و روشن و با تأمل و دقت بخوان).

• این که در صورت امکان هر شب –و لو در حد دو رکعت- نماز شب داشته باشی. الله متعال می فرماید: {تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَطَمَعاً وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ}[السجدة16] (پهلوهایشان از بسترها در دل شب دور می‌شود [و بپا می‌خیزند و رو به درگاه خدا می آورند] و پروردگار خود را با بیم و امید می‌خوانند، و از آنچه به آنان روزی داده‌ایم انفاق می‌کنند). و می فرماید:{فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِيَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ } [السجدة17] (هیچ کس نمی‌داند چه پاداشهای مهمّی که مایه روشنی چشمهاست برای آنها پنهان داشته شده، این ها پاداشی است به پاس کارهائی که انجام می‌دادند!).

• این که در سحرگاهان از الله متعال استغفار بخواهی؛ به ویژه به وسیلة سردار استغفارها: «اللهم أنت ربي، لا إله إلا أنت، خلقتني وأنا عبدك، وأنا على عهدك ووعدك ما استطعت، أعوذ بك من شر ما صنعت، أبوء لك بنعمتك علي وأبوء بذنبي فاغفر لي، فإنه لا يغفر الذنوب إلا أنت» [صحیح البخاری] (بار الها! تو پروردگار مني، جز تو معبودی نيست، مرا آفريدي و من بندة تو هستم و تا حدي که بتوانم بر پيمان و وعدة تو وفادارم، از شر اعمال خودم به تو پناه مي آورم، به همة رحمت و نعمتت که بر من ارزاني داشتي، اقرار مي کنم و به گناهم، اعتراف مي نمايم پس مرا بيامرز که همانا جز تو کسي نيست که گناهان را بيامرزد). و این که بر آن مداومت ورزی.

• این که نماز ضحی را –و لو در حد دو رکعت- همواره ورد خویش قراردهی، البته پیامبر (ص) آن را هشت رکعت می خواندند. و ابوهریرة (رض) را به ادای دو رکعت ضحی توصیه نمودند چنانچه از ابوهریره (رض) در صحیحین آمده است: «أوصاني خليلي بثلاث: صيام ثلاثة أيام من كل شهر، وركعتي الضحى، وأن أوتر قبل أن أنام» [متفق علیه] (دوست و محبوب من پيامبر – صلى الله عليه وآله وسلم – مرا توصيه فرمودند به: روزة سه روز از هر ماه و انجام دادن دو رکعت نماز ضحي (چاشت) و اين که قبل از آن که بخوابم، نماز وتر را بخوانم).

• این که بر اذکار و ادعیة صبح و شام مداومت نموده و هنگام غروب، برادرانت در شرق و غرب دنیا را به یاد آوری. الله متعال می فرماید: {فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا وَمِنْ آنَاء اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَأَطْرَافَ النَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرْضَى} [سوره طه/130] (پس در برابر آنچه می‌گویند، صبر کن! و پیش از طلوع آفتاب، و قبل از غروب آن؛ تسبیح و حمد پروردگارت را بجا آور؛ و همچنین در [برخی] از ساعات شب و اطراف روز [پروردگارت را] تسبیح گوی؛ باشد که [از الطاف الهی] خشنود شوی!)

• این که روزانه نفست را مورد محاسبه قرار دهی؛ هرچند به قدر پنج دقیقه قبل از خواب باشد و عزمت بر توبه را تجدید نمایی.

• این که در باره مخلوقات الله متعال (هستی، دریاها، آسمان، کوهها، درختان و..) به تفکر و اندیشه بپردازی؛ هرچند با یک تامل کوتاهِ صادقانه از قلب باشد و بگویی: {رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ} [آلعمران/191] (بار الها! اینها را بیهوده نیافریده‌ای! تو منزهی! ما را از عذاب آتش، نگاه دار!)

• این که در طول روز با وضو باشی و بعد از نقض وضو باز به تجدید آن کوشش نمایی؛ چرا که وضوء –همانگونه در حدیث نبوی (ص) آمده است- سلاح مومن است.

• این که روزانه در بارة رشته مورد تخصص خویش –اگر از اهل تخصص هستی- مطالعه نمایی هرچند به مقدار یک صفحه باشد. الله متعال فرموده است: {اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ } [العلق3]. (بخوان که پروردگارت [از همه] بزرگوارتر است)

• این که روزانه ورزش منظم داشته باشی؛ هر چند 20 دقیقه پیاده روی، نرمش، دوش و.. باشد. ابوهریره (رض) از پیامبر(ص) روایت می کند که فرمودند: «المؤمن القوي خير وأحب إلى الله من المؤمن الضعيف، وفي كل خير…» [صحیح مسلم] (مسلمان قوی نزد الله از مسلمان ضعیف بهتر و دوست داشتنی تر است و[البته] در هر کدام شان خیر و خوبی است).

• در بیدارخوابی زیاده روی مکن بلکه شب زود بخواب و صبح زود بیدار شو که همین، روش رسول الله (ص) بوده است.

• این که هر گاه برایت فرصت مهیا شد با آنان که در اخلاق و عمل نخبه اند همراهی کن و شانه به شانة ایشان بگرد. الله متعال می فرماید: {أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ} [الأنعام/90] (آنها کسانی هستند که الله هدایتشان کرده؛ پس به هدایت آنان اقتدا کن!)

• این که با دقت، اولویت های کار و زندگی ات را مشخص نمایی و آن چه مهم است ترا از آن چه مهمتر است باز ندارد. حضرت عمر (رض) می فرماید: «الله عزوجل کار شب را به روز قبول نمی کند و کار روز را به شب نمی پذیرد و نافله را قبول نمی کند تا آن که فرض را انجام دهی».

• این که پنج هدف برای خود تعیین نمایی که واضح و مشخص و قابل اجرا بوده و بالفور به انجام آن ها اقدام نمایی و کار امروز را به فردا موکول نکنی.

• این که از روحیة خوش بینی برخوردار بوده و به تغییر خود به سوی آیندة بهتر امیدوار باشی. الله متعال می فرماید: {وَلاَ تَهِنُوا وَلاَ تَحْزَنُوا وَأَنتُمُ الأَعْلَوْنَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ } [آل عمران139] (و سست نشوید! و غمگین نگردید! و شما برترید اگر ایمان داشته باشید!).

• این که خویشتن را به زیور صبر، پایداری، مجاهدت، جستجوی اجر و مزد در هرکاری و فروتنی در برابر الله متعال، آراسته ساخته و در هر مناسبتی روحیة نشاط و جدیت را از نو در خود ایجاد نمایی. الله متعال می فرماید: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ } [آل عمران200]. (ای کسانی که ایمان آورده‌اید! [در برابر مشکلات و هوسها] استقامت کنید! و در برابر دشمنان [نیز]، پایدار باشید و از مرزهای خود، مراقبت کنید و از خدا بپرهیزید، باشد که رستگار شوید!)

• این که با فرزندان و فامیل خویش بنشینی؛ هر چند در حد نیم ساعت باشد و با ایشان گرم بگیری؛ با قصة کوتاهی، یا بیان خاطره ای، یا مزاحی نمکین یا بیان نکته ای در اخلاق و آداب و یا آیه ای از قرآن و یا حدیثی از پیامبر (ص).

• این که در ادای حقوق دیگران جدی بوده و از خود کوتاهی نشان ندهی؛ به ویژه حقوق والدین، حقوق خانم، حقوق فرزندان، حقوق همسایگان، حقوق اقارب، برادران و دوستان.

• این که روزه نافله بسیار داشته باشی، به ویژه 13 و 14 و 15 هرماه، دوشنبه و پنجشنبه از هر هفته، از ماه محرم و رجب و شعبان، نُه روز اول ذوالحجة و سایر ایام الله.. طبق روایت ابوهریره (رض)، پیامبر (ص) در آنچه از پروردگار شان نقل می نمودند، فرمودند: «كل عمل ابن آدم له إلا الصوم فإنه لي وأنا أجزي به» [صحیح البخاري]. (تمام اعمال بنی آدم از خود اوست؛ جز روزه که از من است و من خود پاداش آن را می پردازم)

• این که تا آن جا که ممکن است مواظب چشم خویش باشی و از جانب تو آزاری به مردم نرسد و از کسی غیبت نکنی و زبان را در کنترل داشته باشی و در خوردنی و نوشیدنی ات در پی حلال باشی. الله متعال می فرماید: {وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً } [الإسراء36] (از آنچه به آن آگاهی نداری، پیروی مکن، چرا که گوش و چشم و دل، همه مسؤولند)

• این که در هر حال زبانت به یاد الله بجنبد؛ سوار بر عراده، حین رفت وآمد و در هرحال ممکن. الله می فرماید: {..الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللّهَ قِيَاماً وَقُعُوداً وَعَلَىَ جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ } [آل عمران191] (..همانها که خدا را در حال ایستاده و نشسته، و آنگاه که بر پهلو خوابیده‌اند، یاد می‌کنند؛ و در اسرار آفرینش آسمانها و زمین می‌اندیشند؛ [و می‌گویند:] بار الها! اینها را بیهوده نیافریده‌ای! منزهی تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار!)

• این که کارهای روزانه ات را روی جدولی بنویسی و در انجام آن ها بکوشی و آن چه امروز نشد فردا در انجام آن جدی باشی. الله متعال می فرماید: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ } [الحشر18] (ای کسانی که ایمان آورده‌اید از [مخالفت] خدا بپرهیزید؛ و هر کس باید بنگرد تا برای فردایش چه چیز از پیش فرستاده؛ و از خدا بپرهیزید که خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است!)

• کوشش کن زیاد نخوابی، به شش ساعت خواب در شبانه روز اکتفا کن؛ طوری که یک ساعت آن را در چاشت و پنج ساعت دیگر را در شب بخواب و در کارهای روزانه زیاد خود را خسته مکن تا از لذت عبادت محروم نمانی.

• زیاد به یاد مرگ باش؛ مرگی که تمامی خوشی ها را نابود و جماعت ها را متفرق می سازد و در دنیا مانند یک غریب یا عابر راه زندگی کن . چنان که پیامبر(ص) فرمودند: «كن في الدنيا كأنك غريب أو عابر سبيل» [صحیح مسلم] (در دنيا چنان باش که گويي غريب يا عابري در راه هستي). ابن عمر (رض) که سخت تحت تاثیر این نصیحت قرار داشت، می فرمود: «چون صبح کردی منتظر شام مباش و چون بر تو شب آمد در انتظار صبح به سر مبر. از صحت خویش برای بیماری و از زندگی ات برای مرگ توشه ای برگیر.

• از پرخوری و زیاده روی در طعام بپرهیز و توصیة پیامبر (ص) را اجابت کن آن جا که فرمودند: «نحن قوم لا نأكل حتى نجوع وإذا أكلنا لا نشبع» (ما قومی هستیم که نمی خوریم تا گرسنه نشویم و آن گاه که غذا می خوریم سیر نمی خوریم)
• این که صفات دهگانه ای که خاصة یک مسلمان ملتزم و مسوولیت شناس است را در خود ایجاد کنی و آن عبارت است از: جسمی قوی، اخلاقی استوار، فکری روشن، قادر برکسب و کار، عقیدة سالم، عبادت درست، مجاهد بانفس، حریص بر وقت، منظم در امور و مفید برای دیگران.

• این که نشانه های دعوتگران در شخصیت تو فراهم آید که عبارت است از: گشاده-رویی، تلاوت، نماز، سربازی و اخلاق نیکو.

دوم اعمال هفته وار
• این که نماز صبح روز جمعه را در مسجد ادا نموده و تا 15 دقیقه بعد از طلوع خورشید به ذکر و تلاوت قرآن مشغول باشی بعداً نماز اشراق را خوانده آن گاه برگردی.
• این که در هر صبح جمعه سورة کهف را تلاوت نمایی.
• این که زود به نماز جمعه حاضر شده و تا جای ممکن در صف اول قرار بگیری.
• این که در صورت امکان در یک درس هفته وار اشتراک نمایی.
• این که هفته وار صدقه ای را در راه الله تقدیم نموده و بر آن مداومت ورزی.
• این که روز جمعه قبل از بیرون آمدن به نماز جمعه، غسل جمعه ، کوتاه کردن ناخن ها، نظافت عمومی، استعمال عطر، پوشیدن بهترین جامه ها و تمیزساختن دندان ها را از یاد نبری.
• این که از درس تربیتی خویش –جز به خاطر عذر قاهری- مخالفت نورزی.
• این که در هر هفته ساعتی با خود خلوت نموده و در آن پلان هفته آینده را ترتیب نمایی.
• این که مریضی و یا برادر دینی –یک نفر یا بیشتر- را بازدید نمایی و کوشش نمایی تا همیشه آن را انجام دهی.
• این که در صورت امکان در گردشگاه تفریحی و یا سیری در جنگل یا بیابان فامیل و فرزندانت را همراهی نمایی.
• این که از یک الی دو ساعت، هفته وار ورزش نمایی، مانند: فوتبال، بسکتبال، پیاده روی، دوش، شنا، تیراندازی، اسب سواری، پایسکل دوانی و..

• این که همواره توبه ات را تجدید بخشی و تلاش نمایی تا هفته پیش رویت بهتر از هتفه حاضر باشد.
• این که اقلاً هفته یک بار با زیارت اقوام، صله رحم را برقرار بداری و این را همواره رعایت نمایی.
• این که به دیدار الله آمادگی داشته و باور داشته باشی که برپای قیامت روز جمعه خواهد بود.
• این که شب و روز جمعه درود فراوان بخوانی
• این که اقلاً هفته یک روز –دو شنبه یا پنجشنبه- روزه باشی.

• این که نشستی هفته وار با فامیل و فرزندانت داشته باشی که کمتر از یک ساعت نباشد تا به قرائت قرآن همراه با حدیث و قصه و بیان برخی خاطرات و نکاتی از اخلاق و آداب بپردازی؛ اموری که لازم است در خلال هفته تو و فامیلت بدان ها آراسته باشید.

• این که فوائدی را که در طی هفته از درس علمی یا مطالعة کتاب یا فراگیری معلومات نو در رشتة ویژة خود حاصل کرده ای و یا نصیحتی که از دیگران شنیدی، ثبت و یادداشت نمایی. و به همین گونه باقی افراد خانوادة ات را نیز بدین کار عادت دهی.

سوم: کارهای ماهوار:
• این که اقلاً قرآن کریم را ماه یکبار ختم نمایی و تا جای ممکن بر آن مداومت نمایی.
• این که اقلاً ماه یک کتاب مطالعه نمایی و آن چه خوانده ای خلاصه سازی.
• این که یک مقاله را نوشته و آن را به برخی روزنامه ها و مجلات بفرستی.
• این که به دیدن قبرها برای پندگرفتن از حال مردگان بروی.
• این که بودجة مالی ماهواری برای خود و فامیل و فرزندانت ترتیب داده و با در نظر گرفتن اولویت ها که کدام مصرف ضرورتر و کدام یک در حدی پایین تر و یا جزء کمالیات و تزئینات است، تقسیم نمایی.
• این که در صورت امکان بخشی از قرآن مجید را با تقسیم در هفته ها، حفظ نمایی..

چهارم: اعمال سال:
• این که بر روزة ماه رمضان به انگیزة ایمان و طلب ثواب پایبند باشی و به قیام شب، کثرت صدقات و افطاری بخشیدن به روزه داران تلاش ورزی و این ماه را فرصتی مناسب در جهت تقویة پیوند خویش با الله متعال بدانی. الله متعال می فرماید: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ } [البقرة183] (ای آنان که ایمان آورده‌اید! روزه بر شما فرض شده، همان‌گونه که بر کسانی که قبل از شما بودند فرض شد؛ تا پرهیزکار شوید.)

• این که بر انجام عمره در جریان سال کوشش نمایی و البته بهترین عمره آنست که در رمضان انجام شود چرا که پاداشش به اندازة پاداش حج در همراهی رسول الله (ص) مژده داده شده است.

• این که در جریان سال زکات مالت را –هرگاه به نصاب رسیده و سال برآن گذشته باشد- که عبارت از 2.5% می باشد، بیرون آوری.

• این که علاوه بر زبان عربی که زبان قرآن است، به یکی از زبان ها مهارت حاصل نمایی؛ چنان که زید بن ثابت (رض) آنگاه پیامبر (ص) وی را به آموختن زبان سریانی مامور کردند، در عرض 15 روز آن زبان را آموخت.
پنجم: کارهای عمر

• حداقل یک بار در عمر فریضة حج را ادا نمایی. پیامبر (ص) فرمودند: «أيها الناس إن الله فرض عليكم الحج فحجوا”، فقال رجل: أفي كل عام يا رسول الله؟ وكررها ثلاثاً، فقال النبي صلى الله عليه وسلم: ” لو قلت نعم لوجبت ولما استطعتم…».[صحیح مسلم] (اي مردم! خداوند حج را بر شما واجب کرده است، پس حج کنيد، مردي گفت: آيا هر سال حج انجام شود اي رسول خدا؟! پيامبر – صلى الله عليه وآله وسلم – سکوت کرد تا شخص سه بار سؤالش را تکرار کرد، سپس پيامبر – صلى الله عليه وآله وسلم – فرمودند: اگر مي گفتم: بله، واجب مي شد و شما نمي توانستيد)

• این که برای خانواده و اولاد خویش بعد از خود مسکن مناسب و منبع روزی حلال فراهم آورده باشی. پیامبر (ص) به سعد بن ابی وقاص (رض) توصیه نمودندکه: «لأن تدع ورثتك أغنياء خير لك من أن تدعهم عالة يتكففون الناس» [متفق عليه] (تو اگر ورثه ات را بي نياز و ثروتمند به جاي بگذاري، بهتر از اين است که آنها را فقير بگذاري که به سوي مردم دست دراز کنند.)

• این که کوشش نمایی از جملة حافظان کلام الله قرار بگیری و اگر خود نتوانستی، در حافظ شدن فرزندانت –همگی و یا اقلاً یکی از پسران یا دخترانت- کوشش نمایی تا روز قیامت نزد پروردگار شفیعی برایت باشد و تاج وقار یاقوتی بر سر که از دنیا و مافیها بهتر است نصیب شوی.

• این که اثری از خود به جا گذاری تا روز قیامت به نفع تو شهادت دهد؛ مانند این که مسجدی بنا کنی، مدرسه ای را راه اندازی، علمی را به ارث گذاری، درختی را زرع نمایی، هدیه ای را بخشش نمایی، تنگ دستی را مهلت دهی، یتیمی را کفالت نمایی و یا از معاش ماهوار خویش بخشی را برای نیازمندان مسلمان به صورت دائمی جدا سازی، یا وقفی را فی سبیل الله داشته باشی یا هر عمل دیگری که روز قیامت به نفع تو شهادت دهد و خالص برای الله متعال باشد.

• این که اگر مظلمه ای از مردم بر ذمة تو است آن را بدیشان برگردانده و از ایشان بخشش بخواهی و روز قیامت از مفلسانی نباشی که با نماز و روزه و حج و صدقه حاضر شوی ولی مظالم و حقوق مردم برگردنت زیاد باشد و همه حسناتت را با دادن بدیشان از دست دهی.

• این که وصیت نامه ات را نوشته و همسر و اولادت را از آن مطلع سازی. البته با فرزندان و فامیلت به عدالت رفتار کن و همان گونه که پیامبر (ص) ارشاد فرمودند بیشتر از ثلث مالت را وصیت مکن.

• در اخیر توجهت را به این فرموده الله متعال معطوف می دارم که می فرماید: {وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِّلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمينَ مِن قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيداً عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ } [الحج 78] (و در راه خدا جهاد کنید، و حقّ جهادش را ادا نمایید! او شما را برگزید، و در دین (اسلام) کار سنگین و سختی بر شما قرار ندارد؛ از آیین پدرتان ابراهیم پیروی کنید؛ خداوند شما را در کتابهای پیشین و در این کتاب آسمانی «مسلمان» نامید، تا پیامبر گواه بر شما باشد، و شما گواهان بر مردم! پس نماز را برپا دارید، و زکات را بدهید، و به خدا تمسّک جویید، که او مولا و سرپرست شماست! چه مولای خوب، و چه یاور شایسته‌ای!)

نوشته: د. عبدالحمید البلالی
ترجمه: پوهنمل ضیاءاحمد فاضلی استاد پوهنتون هرات