د لمانځه فرضونه، واجبات او سنتونه- د ماشومانو لپاره اسلامي لارښود

Editorial TeamUpdated: 05/05/2019

پوښتنه: هيله کوم پلار جانه! ماته د لمانځه فرضونه، واجبات او سنتونه هم ووايه؟

ځواب: زه به ستا د دغو پوښتنو په اړه هم تاته بشپړ مالومات درکړم.

د لمانځه فرضونه دا دي:

تکبيرة الاحرام (د نيت کولو وروسته الله اکبر ويل) قيام، د قرآن قرائت (یوه سورة يا حد اقل درې ايتونه)، رکوع، سجده، له سجدې وروسته د قعدې ناسته او د لمانځه پای ته رسول په يو اختياري عمل باندې.

د لمانځه واجبات دا دي:

۱ـ د فاتحې سورة ويل په دوؤ اولو فرض لمونځونو کې او په نورو ټولو رکعتونو کې چې فرض نه وي.

۲ـ د يوه سورة يا دريو آيتونو لوستل، وروسته له فاتحې سورې څخه، د فرض لمانځه په دوؤ لومړيو رکعاتو کې او د غیر فرض لمونځونو په ټولو رکعاتو کې.

۳ـ د ترتيب رعايت په هر رکعت کې يعنې لومړی قرائت، رکوع وروسته بیا سجده.

۴ـ وروسته له رکوع څخه د څو شېبو لپاره تم کېدل (قومه).

۵ـ د دوؤ سجدو ترمينځ د لنډو شېبو لپاره تم او کرار کېناستل (جلسه).

۶ـ د دريو يا څلورو رکعتي لمونځونو په دويم رکعت کې ناسته.

۷ـ په وروستۍ قعده کې د تشهد لوستل.

۸ـ په آرامۍ او اطمينان په لمانځه درېدل او د لمانځه ټول ارکان په پام کې نيول.

۹ـ په سلام ورکولو د لمانځه پای ته رسول.

۱۰ـ د وتر لمانځه په دريم رکعت کې د قنوت دعاء لوستل.

۱۱ـ د عيد د لمانځه تکبيرونه.

–

د سهار د فرض، د ماسپښين د فرض دوه اول رکعات، د ماښام فرض، د عيد، د جمعې، د تراويح او د وتر لمونځونه په لوړ غږ ويل، نور پاتې لمونځونه په آرامه اداء کول.
کله چې مقتدي په امام پسې اقتدا کوي نو قرائت دې نه لولي.

د لمانځه سنتونه په لاندې ډول دي:

د تکبيرة الاحرام په وخت کې غوږو ته ترلاسونو پورته کول.
د قيام په وخت کې د ګوتو یو ځای کول او د سجدې په وخت کې باید ګوتې نه ډېرې لرې او نه هم سره نښتې وي.
د قيام په حالت کې د نارينه وؤ لاسونه سر په سر د نام لاندې او د ښځينه وؤ لاسونه د ټټر (سينې) په سر.
د هر لمانځه په اول رکعت کې د ثنا دعاء لوستل.
د هر لمانځه په اول رکعت کې د ثناء له دعاء څخه وروسته د «اعوذ بالله من الشيطان الرجيم» ويل.
وروسته له هغو څخه د «بسم الله الرحمن الرحيم» ويل.
د فاتحة سورة وروسته د امين ویل.
د امام له خوا د «سمع الله لمن حمده» د ويلو وروسته د مقتدي له خوا د «ربنا ولک الحمد» ويل.
د څلور ګوتو په اندازه د دوؤ پښو ترمنځ د فاصلې رعايت.
د سجدې او رکوع په وخت کې د «الله اکبر» ويل.
په رکوع کې درې ځلې د «سبحان ربي العظيم» ويل.
په سجده کې درې ځلې د «سبحان ربي الاعلی» ويل.
تر رکوع وروسته قيام او درېدل.
په سجده کې د دې ترتيب (لومړی ګونډې، لاسونه او وروسته مخ) رعايت او د سجدې په پای کې د برعکس ترتيب رعايت.
د ښځو لپاره د لاسونو ترمنځ د سر ايښودل او د نارينه وو لپاره د اوږو سره د لاسونو موازي ايښودل.
د نارينه وو ګېډه (شکم) له ګونډې، څنګل له څنګه او مړوند (ساعد) له ځمکې لرې ساتل، خو د ښځو برعکس باید چسپېدلې وي.
د دوؤ سجدو ترمنځ کيناستل.
د نارينه د ناستې په حالت کې ښۍ پښه ولاړه، کيڼه (چپه) څمولې او ښۍ پښه داسې ولاړه وي چې ټولې ګوتې يې په ځمکه نښتې وي.
ښځې پښې ښۍ خوا ته باسي او په کيڼ (چپ) لنګر کېني.
د فرض په دوؤ وروستيو رکعتونو کې د فاتحې سورة لوستل.
په وروستۍ قعده کې وروسته له تشهد څخه د درود لوستل.
له درود څخه وروسته د دعاء غوښتل.
ښۍ او کيڼې (چپې) خوا ته سر اړول.
مقتدي دې تم شي ترڅو امام سلام وګرځوي.
د سهار په لمانځه کې له دویم رکعت څخه د اول رکعت اوږدول.