د سویز کانال

د سویز کانال تر تولو یو لوی مهمي د اوبو لاری په نړي کی ده. دغه ۱۹۳ کیلو متره کانال د مدیترانه سمندر د سره سمندر سره نښلوي. دغه لاره د اروپا، آفریقا او آسیا څخه د مواد لیږلو لپاره کارول کیږی. دغه کانال بدون د دی چه آفریقا ته  ولاړي شی د اوبو لیږل له اروپا څخه آسیا ته اجازه ورکوي. دا د ۷۰۰۰ کیلومتر څخه ډیر سفر کموي.

په کال ۱۸۵۰ کی٬ یوه فرانسوي شرکت د مصر سره معامله وکړه تر سو د سویز کانال جوړ کړي. ودانول په ۱۸۵۹ کال کی پیل شو او لس کاله یي دوام وکړ. د سویز کانال ودانول ډیر غت انسانی څواک ته اړتیا درلوده. کار سخت وو او د کار شرایط کمزوري وو. د کانال په اږدوکی د کار کولو په  ترڅ کي په زرکونو کسانو د تنفس او اوبوو څخه ناروغيو له امله لکه کولرا څخه مړه شول. په لمړی کي دا کانال د مصر او فرانسي ملکیت وو٬ مګر مصر د سویز کانال پیسه ورکړی.

د پایلې په توګه مجبور و چې په کانال کې د بریتانیه ته ستره برخه وپلورل شي. د ډیرو کلونو لپاره فرانسې او بریتانیې د دغه کانال ملکیت درلود مګر په 1956 کال کې مصر د سویز کانال ونیول او د مصر د خلکو ملکیت یې اعلان کړ. بریتانیا، فرانسې او اسراییل په مصر حمله وکړه او د اوونۍ اوږد سویز  جگړه وشوه. ملګرو ملتونو مداخله وکړه او اعلان  وکړ چې  دا کانال د مصر ملکيت وي   د جګړو له امله چي زیان ورسیده، د څو میاشتو لپاره د اوبو لاره وتړل شوه. د سویز کانال په 1967 کې د اسراییلو سره د جګړې پر مهال وتړل شو. د كانال په منځ كې 14 کشتي د  تېرودو په مهال د كانال په منځ كې په يوه ټاک كې ګیر پاتي شوې وې. دا کانال د نړیوال تجارت لپاره تر 1975 کال پوري بیا پرانیستل نه شو، دا پدې معنی وه چې ځینې کشتی د سوز کانال کې له اتو کالو راهیسې پاتي شوي.

نن ورځ دا کانال د نړي تر تولو یو غوره بوخت د کشتی لاري ده. له 16000 څخه زيات لوي کشتی د سویز کانال له لارې هر کال تېرېږي. دا د شاوخوا 8 غوټو په سرعت کې د کانال اوږدوالی ته د 11 څخه تر 16 ساعتو پورې وخت نیسي چه سفر وکړی. دا کانال د دوو تیرودلو ځاینوڅخه د یوی اوبو لاری ده. دا د بندولو سیسټم نلري او په آزاده توګه د سمندر اوبه په کی جریان لري. په 2015 کې یو نوی پراختیا پرانيستل شوه چې د 35 کیلو مترو په اوږدوالي دوه ټرافیکي لاري ته اجازه ورکوي چي د کانال په منځ کې دوام موندي.

مصر د سویز کانال کنټرول ته ادامه ورکوي، مګر نړیوال تړونونه ډاډ ورکوي چې دا کانال شاید ” څنکه چي د سولې په وخت کې په کارول کیږی د جنګ په وخت کي هم په کارول شي، د هرې سوداګرۍ یا جنګ له لارې پرته د پرچم د توپیر څخه کار واخیستل شي.”

your ads

Advertisement | Why Ads? | Advertise here

پوهنتون چینل

پوهنتون چینل درسره سبسکرایب او شریک کړئ

سبسکرایب Subscribe


Editorial Team

د واسع ویب د لیکوالۍ او خپرونکي ټیم لخوا. که مطالب مو خوښ شوي وي، له نورو سره یې هم شریکه کړئ. تاسو هم کولی شئ خپلې لیکنې د خپرولو لپاره موږ ته راولېږئ. #مننه_چې_یاستئ

خپل نظر مو دلته ولیکئ

wasiclinic.com
Back to top button
واسع ویب