د حدیث ډولونه| علم حديث ۲
علم حديث په دوه ډوله دی:
۱- علم حديث باعتبار درايت : هغه علم دی چې د حديث د متن او سند له احوالو او څرنګوالي د قبول او رد په لحاظ سره بحث کوي .
۲- علم حديث باعتبار روايت : هغه علم دی چې د هغه په وسيله د رسول الله صلی الله عليه وسلم اقوال ،افعال ،تقريرات او صفات پيږندل کيږي .
علم حديث باعتبار درايت ته د حديث د علماؤ په اصطلاح کې علوم حديث يا مصطلح الحديث يا اصول الحديث هم وايي دا څلور واړه علم درايت ، علوم الحديث ،مصطلح الحديث او اصول حديث يو مفهوم لري د قواعدو او مسائلو هغه مجموعه ده كوم چې د راوي او مروي د احوالو له څرنګوالې څخه بحث کوي .
علم حدیث ( علم رایت):
د علم حديث په بحث کې زمونږ همدا علم درايت چې د روايت له احوالو څخه بحث کوي تر څيړنې لاندې نيسو:
د روايت له مخې احاديث په بېلابېلو برخو ويشل شوی دي چې په مختصر ډول لاندې ذکر شوی چې وروسته ان شآء الله هره برخه جلا وڅيړل شي .
د حديث اقسام :
د قبول او مردود له مخې | د سندونو د شمير له مخې | چاته د منسوب له مخې | ||||
مردود | قبول | احاد | متواتر | |||
په راوي د ضبط او حفظ د اعتراض له مخې | په راوي د عدالت د اعتراض له مخې | د اسنادو څخه د راوي قطع له مخې | الصحيح | المشهور | اللفظي | القدسي |
الحسن | العزيز | المعنوي | المرفوع | |||
المدرج | الموضوع | المعلق | الغريب | الموقوف | ||
المقلوب | المتروک | المرسل | المقطوع | |||
المضطرف | المنکر | المعضل | ||||
المصحف | المطروح | المنقطع | ||||
جهالة بالراوي | المدلس | |||||
المضعف |
چا ته د منسوب له مخې په څلور ډوله دي :
۱- حديث قدسي ۲- حديث مرفوع ۳- حديث الموقوف ۴- حديث المقطوع
د سندونو د شمير يا مونږ ته د رارسيدو له مخی عموماً په دوه ډوله دي:
۱- متواتر ۲- احاد
احاد حديث يا خبر بيا په مشهور – عزيز – غريب ويشل شوی دي
د قبول او رد يا صحيح او ضعيف له مخې په دؤ برخو ويشل شوی دي :
۱- قبول ۲ – مردود
قبول بيا په صحيح او حسن سره ويشل شوی دي او مردود بيا په دريو ګروپو ويشل شوي دي لکه :
۱- د راوي د انقطاع له مخې چې :
په معلق – مرسل – معضل – منقطع – مدلس ويشل شوی دي
۲- په راوي باندې د عدالت د اعتراض له مخې :
چې په موضوع – متروک – منکر – مطروح – جهالت بالراوي يا مبهم – مضعف ويشل شوی دي
۳- په راوي باندې د ضبط او حافظې د اعتراض له مخې : چې په مدرج – مقلوب – مضطرب – مصحف ويشل شوی دي
او همدارنګه د بدعت له وجې مردود حديث دی .
چې دا به هر يو ان شآء الله وروسته و څيړل شي
[irp][irp][irp]