ګرافیت، فولرین او الماس، د ټولو یو منشأ؛ د کاربن عنصر
يو ددې عناصرو نه کاربون (C) دئ چې يو ډير قيمتي او نادره منرال دياموند (الماس) ترې جوړ دئ .
کاربن يو عادي عنصر دئ ، لاکن د خپلو اتومونو د رابطې ، شکل او کريستالي ترکيبي جوړښت(modification) په لحاظ د ګرافيت ,Fulleren او دياموند مينرالونه هم ترې جوړ دي .
مګر ولې دياموند بيا تر ټولو نادره ، کلک او قېمتي مينرال دئ ، په داسې حال کې چې دټولو دوجود منشأ کاربون دئ ؟
ددې ځواب راز په دې کې دئ ، چې په دياموند کې د کاربون داتومونو موقعيت او رابطه د ګرافيت او فوليرين سره توپير لري .
په دياموند کې د کاربون اتومونه يو دبل سره په مکعبي شکل د څلوریزو رابطو په وسيله دځمکی په تل (150 کيلومتره ژور)د ډېر لوړ فشار (100000 Bar ) او لوی حرارت (1200نه تر 1400سانتي ګراډ ) په وسيله صورت موندلي دئ چې د ټولو عناصرو او مينرالونو په نسبت يې د کلکوالي په سکېل (1-10)کې اخرینی ځای (10) نيولئ دئ ، چې بل هيڅ عنصر او مينرال يې نه خط کولئ شي ، نه يې داغ کولئ شي او نه يې غوڅولئ شي او دهمدې کيفيت په لرلوپه په يوه قیمتي ماده بډل شوئ دئ او په اجتماعي صنعتي، هنري ، تخنيکي او اجتماعي ساحه کې يې رول مهم شوئ دئ .
د دياموند ارزښت هلته نور هم زيات شي چې په بريليانت بدل شي .
بريليانت د دياموند صيقل شوي ، ښوی شوي او تراشل شوي شکل ته وايي او هر څومره چې په تراشلو او ښويولو کې د تناسب ، تناظر او پوليتور ( صيقل ، ښويول ، روڼ کول ) مهارت نه کار اخستل شوی وي دبريليانت قيمت ور سره لوړيږي .
د،ب،هيښ