چگونه سنگيني و رنج مصيبت را بر خويشتن هموار كنيم
(بدون شك در اين دنيا هر كس با مصيبتي دست و پنجه نرم مي‌كند اما) چه كار كنيم تا سنگيني و رنج مصيبت ما را از پاي در نياورد. بديهي است تنها در صورتي خواهيم توانست در مقابل مصيبت‌هاي ناگوار و طاقت فرسا مقاومت كرده آن‌ها را سبك و قابل تحمل تصور كنيم كه:
1- به قضا و قدر الهي ايمان داشته باشيم و معقتد باشيم هر آنچه از خير و شر كه عايدمان مي‌شود از جانب خداوند است. رسول كريم مي‌فرمايد: «لا يؤمنُ عَبدٌ حتَّى يؤمِنَ بالقَدَرِ خَيرهٍ و شرِّهِ حتى يَعلَمَ أنَّ ما أصابَةُ لَمْ يكُن ليُخطِئَةُ وأَنَّ ما أخطَاهُ لم يكن ليصيبة». «ايمان يك شخص كامل نمي‌شود مگر اينكه به قضا و قدر الهي چه خير آن و چه شر آن ايمان بياورد (و اين ايمان او به مرحله‌اي برسد) كه يقين كند هر آنچه (از نعمت و نقمت و غيره كه) عايد او مي‌شود طبق تقدير و اراده‌ي الهي است و اگر چيزي نصب او شده آن را خدا به وي داده و آنچه نصيب او نشده را خداوند براي وي مقدر نكرده است.»
2- يقين كنيم هر آنچه از رنج و مصيبت كه عايد انسان مومن مي‌شود در واقع كفاره‌ي گناهان اوست كه از جانب خداوند حواله‌ي او شده است. همچنين در چنين مواقعي شخص مسلمان بايد دعا كند كه آنچه از مصيبت بر او طاري شده از دوستي و محبت خداوند نسبت به او نشات گرفته باشد (و نه از غضب او). بديهي است بلا و مصيبت موجب زايل شدن گناهان شخص مبتلا مي‌شود (و چنانچه خداوند اراده‌ي زايل شدن گناهان كسي را بكند و به اين خاطر او را مبتلا كند در حقيقت خداوند بر او منت گذاشته و به او محبت كرده است). رسول خداصلی الله علیه وسلم مي‌فرمايد: «إنَّ عِظَمَ الجزاءِ مَعَ عِظَم البَلاء وإنَّ الله ذإ أحَبَّ قوماً ابتلاهُم فَمَنْ رضِيَ فله الرِّضا ومَنْ سخَط فَلَهُ السَّخَط». «همانا براي (كسي كه) بلاها و مصيبت‌هاي بزرگ (را تحمل مي‌كند) پاداش‌هاي بزرگ در نظر گرفته شده و چنانچه خداوند قوم يا طائفه‌اي را دوست بدارد آن‌ها را به بلا (و مصيبت) دچار مي‌سازد (تا آزمايششان كند و ماجورشان سازد). آنكه در مقابل اين مصيبت‌ها صبر پيشه سازد خداوند از وي راضي شده ماجورش مي‌كند و آنچه بي‌صبري كرده (و به جزع و فزع بپردازد) خداوند نيز از او ناخرسند شده (وي را عذاب خواهد كرد.»
3- صبر پيشه كرده با خداوند رابطه (و تعلق) برقرار سازيم و ضمن انتظار فرُج از جانب خداوند سبحان به خاطر صبر در مقابل مصيبت از او اجر و پاداش انتظار داشته باشيم. بدون شك اين كار از بهترين عبادت‌هاست. همچنين ضمن اينكه در برابر مصيبت و بيماري صبر مي‌كنيم بايد دعا كنيم تا خداوند ما را رهايي بخشد و عافيت را نصيب ما گرداند. رسول خدا مي‌فرمايد: «سلوا الله العافية في الدنيا والأخرة». «در دنيا و آخرت عافيت را از خداوند مطالبه كنيد».
آداب تعويذ شرعي (رقيه) و آنچه در هنگام تعويذ بايد رعايت شود
آداب و مواردي كه هنگام مستفيذ شدن از تعويذ شرعي بايد رعايت شود عبارتند از:
1- وضو گرفتن راقي و مرقي در صورت امكان و دوري هر دو از حدث اكبر و اصغر.
2- روي آوردن به سوي قبله در صورت امكان.
3- لزوم خشوع و تدبر در اثناي تلاوت آيات (و ادعيه) و استحضار عظمت الهي و استعانت از او.
4- دميدن (بر مريض) در اثناي قراءت (آيات و ادعيه) و پس از آن. البته اگر اين كار ترك شود نيز اشكالي نخواهد داشت.
5- در صورت امكان بهتر است شخص راقي دست خويش را در اثناي قراءت آيات و…. بر پيشاني يا موضع درد مريض قرار دهد. لازم به ذكر است چنانچه شخص مريض زني نامحرم باشد راقي مجاز نيست با دتس موضع درد يا پيشاني را لمس كند مگر اينكه ميان دست او و عضو زن حايلي باشد.
6- همچنين بهتر است هر از گاهي در اثناي رقيه قراءت آيات با صدايي آرام و معتدل در گوش راست يا چپ مريض انجام پذيرد.
7- چنانچه در خلال تعويذ (رقيه) مشخص شود مريض مورد نظرِ راقي از برخي آيات بيشتر منتفع مي‌شود اشكالي نخواهد داشت كه راقي حسب نياز مريض و ملاحظه‌ي درجه‌ي استجابت، پنج يا هفت بار آن آيات را تكرار كند.
8- اينكه شخص راقي نيت كند با رقيه (تعويذ) به برادرش نفعي برساند و آرزو كند خداوند برادر مسلمانش را از آن مصيبت رهايي بخشد و سختي‌ها را بر وي آسان كند. همچنين بر راقي است كه هدايت برادر مسلمانش را از خداوند مطالبه كند، به خصوص كه وقتي يقين كند با بيماري جن زده مواجه شده كه شياطين جني او را از راه بي‌راه كرده‌اند ضروري است مشتاقانه در پي دعوت و ارشاد جني به تقوي و استقامت بر دين الهي برآيد و اين مطلبي بسيار مهم است كه نبايد شخص راقي از آن غافل بماند.
بي‌ترديد رسالت اساسي كه بر عهده‌ي هر مسلمان نهاده شده همانا دعوت به سوي خداوند است. خداوند متعال مي‌فرمايد: ﴿قُلۡ هَٰذِهِۦ سَبِيلِيٓ أَدۡعُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِۚ عَلَىٰ بَصِيرَةٍ أَنَا۠ وَمَنِ ٱتَّبَعَنِيۖ﴾ [يوسف: 108].
«بگو اين راه من است كه من (مردمان را) با آگاهي و بينش به سوي خدا مي‌خوانم و پيروان من هم (چنين مي‌باشند».
يك مسلمان در وهله‌ي اول (و قل از هر چيز) يك داعي است و بنابراين شايسته است شخص راقي در حالي رقيه‌ي (تعويذ) خود را آغاز كند در سينه آرزوي هدايت و شفاي برادر مسلمانش (مرقي) را دارد. شايسته نيست كه راقي به منظور هدايت يا درمان به آزار و اذيت جني بپردازد مگر اينكه ناچار شود و ساير راه‌هايي كه براي هدايت او بكار مي‌برد كارساز نباشد.
9- حسب مورد ضروري است شخص راقي افعال و ضمايري را كه به كار مي‌برد صحيح و مطابق قواعد عربي باشد. به عنوان مثال براي مذكر فعل و ضمير مذكر و براي مونث فعل و ضمير مونث بكار ببرد و در ضماير جمع، تثنيه و مفرد نيز دقت كند.
10- گاه ممكن است رقيه يك هفته كم‌تر يا بيشتر طول بكشد و البته اين به حال و موقعيت مريض بستگي دارد و به اقتضاي حال وي ادامه خواهد يافت تا به اذن و اراده‌ي الهي به شفاي تام و كامل منجر گردد.
11- راقي مي‌تواند به اقتضاي حال مريض آيات (و ادعيه‌ي) م عيني را انتخاب كند و از رقيه‌هاي موجز كار گيرد. بديهي است نوع سوم رقيه (رقيه‌ي مطول) كه طولاني و مفصل است و وقت زيادي را نيز مصروف مي‌دارد را نمي‌توان در هر جا (به راحتي) به كار برد. انواع رقيه (رقيه‌ي موجز، متوسط و مطول) را انتخاب و يا اگر رقيه‌اي طولاني را برگزيده آن را در چند مرحله انجام دهد و به مريض خود در بين فُرجه و استراحت دهد.
12- راقي مختار است تنها از آيات قرآن براي تعويذ استفاده كند و يا تنها تعويذهاي نبوي (كه در احاديث بدان اشاره شده) را بكار ببرد اما بهتر است بين اين دو جمع كند و از هر دو نوع آن‌ها هماهنگ استفاده ببرد.
13- راقي مجاز است آيات قرآني را كه جهت تعويذ استفاده مي‌كند آهسته و يا بلند تلاوت كند اما اگر بلند (جهر) بخواند بهتر است، زيرا در اين صورت شخص مرقي (مريض) نيز به آيات گوش فرا دهد و بدين ترتيب بر تاثير آيات افزوده شده شخص مرقي بهره‌ي بيشتري مي‌برد.
در ادامه‌ي بحث در سه فصل مجزا به تفصيل مصاديق انواع رقيه را متذكر خواهيم شد.
ـــــــــــــــــــــــــــــ
از کتاب: خودتان، خودتان را مداوا كنيد (ترجمة أرق نفسك بنفسك)
مؤلف: خالد الجريسى
ترجمه: اسحاق دبيرى /
