منزلت لا اله الا الله در زندگي مسلمان

لا إله إلاَّ الله كلمه اي است كه مسلمان در أذان و اقامهء نماز و در خطبه ها و گفتگوي خود اعلان مى كند، و بوسيله لا إله إلاَّ الله آسمانها و زمين بر پا شد، و به سبب آن تمامي مخلوقات آفريده شدند، و بوسيلهء آن پيامبران عليهم السلام فرستاده شدند، و كتابهاي آسماني نازل گرديد، و حكم و شريعت الهي بر پا شد، و براي اين كلمه ترازوي اعمال و كردار بنیآدم گمارده شد، و روزنامه ها بر قرار شد،  بازار بهشت و دوزخ بنا شد، و بخاطر اين كلمه خلقت به دو گروه مؤمن و كافر تقسيم شدند.
پس آن سرچشمهء خلق و طاعت و ثواب و كيفر و عقاب مى باشد، و آن حقي است كه براي جهانيان آفريده شد، و از اين كلمه و حقوق آن پرسيده خواهند شد، و بر آن ثواب و عقاب خواهند ديد، و بر آن قبله بر پا شد، و بر آن ملتها بنيان شدند، و بخاطر آن در راه خدا شمشير كشيده شد، و اين كلمه حق خدا براي تمامي بندگان خداست، پس اين كلمهء اسلام و كليد بهشت مى باشد، و از آن اولين و آخرين مخلوقات سؤال خواهند شد، و دو پاي بنیآدم از جاي خود سپري نمى شود و نمى گذرد تا اينكه از دو چيز پرسيده شوند: چه كسي را مى پرستيديد، و چه جواب پيامبران را داديد؟
جواب اولي حقيقت (لا إله إلاَّ الله) اقرار به آن، و درك به آن، و عمل به آن است.
و جواب دومي: حقيقت أنَّ محمداً رسول الله، درك و مطيع بودن و اطاعت از اوست. [زاد المعاد 1/2].

فارق اسلام و كفر

كلمه لا إله إلاَّ الله جدا كننده بين اسلام و كفر است، و آن كلمهء تقوي و پرهيزگاري است، و آن حلقه عهد و پيمان است، إبراهيم (ع) آنرا كلمه ماندگار قرار داده است، چنانكه خداوند مى فرمايد: )كلمة باقية في عقبه لعلهم يرجعون(. [الزخرف 28].
[و (خداوند) آن (سخن) را سخني ماندگار در (ميان) فرزندانش قرار داد، باشد كه آنان بازگردند].
و مى فرمايد: )شهد الله أنَّه لا إله إلاَّ هو والملائكة وأولو العلم قائماً بالقسط لا إله إلاَّ هو العزيز الحكيم(. [آل عمران 18].
[خداوند كه(همه امور هستي) را تدبير مى كند و فرشتگان و عالمان، گواهي دهند كه معبود (حقي) جز او نيست، (آري) معبود (حقي) جز او (كه) پيروزمندِ فرزانه است، نيست].
و اين كلمهء اخلاص و گواهي حق، و دعوت بسوي آن حق، و براءت از مشركان است، و به همين سبب خداوند مخلوقات را آفريده است، چنانكه مى فرمايد: )وما خلقت الجن والإنس إلاَّ ليعبدون(. [الذاريات 56].
[و جن و انس را جز براي آنكه مرا بندگي كنند نيافريده ام].
و به سبب همين كلمه است كه پيامبران فرستاده شده اند، خداوند مى فرمايد: )وما أرسلنا من قبلك من رسول إلاَّ نوحي إليه أنَّه لا إله إلاَّ أنا فاعبدون(. [الأنبياء 25].
[و هيچ رسولي را پيش از تو نفرستاديم مگر آنكه به او وحي مى كرديم كه معبود (حقي) جز من نيست، پس مرا بپرستيد].
و مى فرمايد: )ينزل الملائكة بالروح من أمره على من يشاء من عباده أن أنذروا أنَّه لا إله إلاَّ أنا فاعبدون(. [النحل 2].
[به اراده خويش فرشتگان را با وحي بر هركس از بندگانش كه بخواهد، نازل مى كند (با اين پيام) كه: هشدار دهيد: هيچ معبودِ (حقي) جز من نيست، پس از من پروا بداريد].
(سفيان بن عيينه رحمه الله گويد: خداوند بهترين نعمتها كه بر بندگان خود عطا فرموده اين است كه: (لا إله إلاَّ الله) را به آنها آموخته است، و كلمه (لا إله إلاَّ الله) براي بهشتيان مانند آب يخ، براي اهل دنياست). [كلمة الإخلاص لابن رجب ص52ـ53].
پس كسيكه آنرا بگويد جان و مال او مصون و محفوظ خواهد بود، و كسيكه از آن اعراض كند جان و مال او مصون نخواهد بود، بلكه جان مال او هدر است، چنانكه رسول الله (ص) مى فرمايد: ((من قال لا إله إلاَّ الله وكفر بما يعبد من دون الله، حرم ماله ودمه وحسابه على الله)). [مسلم].
كسيكه (لا إله إلاَّ الله) بگويد، و به آنچه كه غير از خدا عبادت شود كفر ورزد، جان و مال او مصون بوده و اجر و پاداش او نزد خداست.
هنگام دخول كافر در دين اسلام اولين چيزي كه از او خواسته مى شود همين كلمه است، چنانكه رسول اكرم (ص) معاذ بن جبل را بطرف يمن فرستاد و به او چنين فرمود: ((إنَّك تأتي قوماً من أهل الكتاب فليكن أول ما تدعوهم إليه شهادة أن لا إله إلاَّ الله …)). [متفق عليه].
تو بر اهل كتاب (يهود و نصاري) وارد خواهي شد، پس اولين چيزي كه آنها را بسوي آن دعوت مى كني گواهي دادن به اين كلمه است كه: معبودي بحق جز خداي يكتا نيست.
پس به آنچه گذشت منزلت و مقام و اهميت اين كلمه را در زندگي پي مى بريم كه اولين واجبات بر بندگان است، و پايه و ستوني است كه همه اعمال و كردار بر آن بنا و ساخته مى شود.

فضيلت لا إله إلاَّ الله

كلمه (لا إله إلاَّ الله) فضيلتهاي بسيار دارد و نزد خداوند مكانت و منزلت عظيم و بزرگي ايفا مى كند، و كسيكه آنرا بطور يقين و صادقانه از قلب بگويد خداوند او را به بهشت وارد مى كند، و كسيكه آنرا بطور دروغين بگويد در دنيا جان و مال او مصون بوده، ولي كيفر خود را در روز قيامت خواهد ديد، و (لا إله إلاَّ الله) كلمه اي كوتاه و مختصري است و حروف آن بر زبان سبك است، ولي در ترازوي اعمال سنگين مى باشد، چنانكه أبوسعيد الخدرى (رض) از رسول اكرم (ص) روايت مى كند كه فرمود: ((قال موسي يا رب علمني شيئاً أذكرك وأدعوك به، قال يا موسي: قل لا إله إلاَّ الله، قال: كل عبادك يقولون هذا، قال: يا موسي لو أنَّ السموات السبع وعامرهن غيرى، والأرضين السبع في كفة ولا إله إلاَّ الله في كفة، مالت بهنَّ لا إله إلاَّ الله)). [الحاكم وابن حبان في مواد الظمآن 2324] موسي (ع) بخداوند گفت: خدايا! بمن چيزي بياموز تا با آن تو را يادآوري كنم، خداوند فرمود: بگو: (لا إله إلاَّ الله)، موسي (ع) گفت: تمامي بندگانت آنرا مى گويند، خداوند فرمود: اي موسي اگر آسمانهاي هفتگانه و آنچه در آن است از كوكب و تمامي هستىها غير از خدا، و زمينهاي هفتگانه در يك طرف ترازو و (لا إله إلاَّ الله) در طرف ديگر ترازو باشند، (لا إله إلاَّ الله) بر طرف ديگر غلبه خواهد كرد (سنگين) خواهد شد.
پس اين حديث بر اين دلالت مى كند كه كلمهء (لا إله إلاَّ الله) بهترين ورد مى باشد.
و عبدالله بن عمر رضي الله عنهما روايت مى كند كه رسول اكرم (ص) فرمودند: ((خير الدعاء دعاء يوم عرفة، وخير ما قلت أنا والنبيون من قبلي لا إله إلاَّ الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد، وهو علي كل شيء قدير)). [أحمد والترمذي].
بهترين دعاها دعاي روز عرفه است، و بهترين چيزي كه من و پيامبران قبل از من مى گفتند: لا إله إلاَّ الله وحده لا شريك له، له الملك، وله الحمد، وهو علي كل شيء قدير است.
و همچنين از آنچه بر سنگيني آن در ترازوي اعمال افزون مى كند حديث ديگري است كه عبدالله بن عمرو رضي الله عنهما روايت كرده كه رسول اكرم (ص) فرمودند: ((يصاح برجل من أمتي علي رؤوس الخلائق يوم القيامة فينشر له تسعة وتسعون سجلاً، كل سجل منها مد البصر، ثم يقال أتنكر من هذا شيئاً، فيقول لا يا رب، فيقال: ألك عذر أو حسنة، فيهاب الرجل فيقول لا، فيقال: بلي إنَّ لك عندنا حسنات، وإنَّه لا ظلم عليك، فيخرج له بطاقة فيها أشهد أن لا إله إلاَّ الله، وأشهد أنَّ محمداً عبده ورسوله، فيقول يا رب ما هذه البطاقة مع هذه السجلات، فيقال: أنَّك لا تظلم، فتوضع السجلات في كفة والبطاقة في كفة فطاشت السجلات وثقلت البطاقة)). [الترمذي، والحاكم وغيرهما].
بر مردي از امت من در بين خلايق فريادي كرده و نود نه صحيفه(كارنامه) اعمال و كردار او را پهن كنند، و درازي اين صحيفه ها تا آنجا كه چشم مى بيند دور است، سپس گفته مى شود: آيا چيزي از اين گناهان را انكار مى كني؟ در جواب مى گويد: خير اي پروردگار! گفته مى شود: آيا عذري و يا حسنه اي داري؟ آنمرد ترسيده و مى گويد: خير، گفته مى شود: بلى حسنات و نيكىهاي بسياري براي تو نزد ماست، هرگز بر تو ظلم نمى شود، سپس يك كارت براى او بيرون آورده مى شود كه در آن نوشته: أشهد أن لا إله إلاَّ الله، وأشهد أنَّ محمداً عبده ورسوله، آنمرد مى گويد: خدايا! اين كارت مقابل اين همه صحيفه چه مى شود! به او گفته مى شود: بتو ظلم نمى شود، پس آن كارت را در يك كفه ترازو، و آن صحيفه ها در كفه ديگر ترازو مى گذارند، آن همه صحيفه بالا آمده، و آن كارت از سنگينى به پايين مى رود.
و اين كلمه بزرگ فضايل بسياري در بر دارد كه الحافظ ابن رجب در رساله خود بنام (كلمة الإخلاص) آنرا آورده، و بر هر فضيلت آن دليلي ذكر كرده است كه من جمله چنين است:
اينكه بهاي بهشت است و كسيكه آخرين كلام و سخن او در دنيا لا إله إلاَّ الله باشد به بهشت وارد مى شود، و رهائي از آتش جهنم است، و سبب مغفرت و بخشيدن گناهان مى باشد، و بهترين نيكیهاست، و گناهان و خطايا را محو و نابود مى كند، و ايمان را در قلب تجديد مى نمايد، و صحيفهء اعمال را سنگين مى كند، پرده ها را گشوده تا به خدا برسد، و كلمه اي است كه خداوند قائل آن را تصديق مى نمايد، و آن بهتريـن كلمه است كه پيامبران بر زبان آورده اند، و بهترين وردهاست، بهترين اعمال وكردارهاست كه چند برابر مى شود، وبا آزاد كردن برده اي در اجر ثواب دارد، پناه دهنده از شياطين است، امان از وحشت قبر و هول و سختي روز محشر است، و آن شعار مؤمنين هنگام برخواستن از قبرهاست، و از جمله فضيلتها آن، اينكه دروازهاي هشتگانه بهشت را بر گوينده آن باز شده و از هر دري كه بخواهد داخل مى شود، و از فضايل آن اين است كه: اگر هم اهل اين كلمه بسبب تقصير در حقوق آن به دوزخ وارد شوند حتماً از آن خارج خواهند شد و در آن مندگار نمى شوند، اين مطالبي است كه ابن رجب در كتاب خود ذكر كرده و براي هر يك از آن دليل آورده است. [كلمة الإخلاص ص54 ـ 66].

گرفته شده از کتاب: معناى لا إله إلاَّ الله و مستـلزمات و تأثـير آن در فرد و جامعه اسلامى

ترتیب :حجت الله جسيمي

نوشته: دكتر صالح بن فوزان الفوزان
ترجمه: إسحاق بن عبدالله بن محمد الدبيرى العوضي