معنی و مفهوم صداقت
صداقت کلمة عربی است که: «دوستی، دوستی از روی راستی و درستی» را معنی میدهد. (2)
زبیدی در تاج العروس در مورد صدق بیان زیبایی را ارائه نموده است: «صدق مطابقت گفتار با ضمیر و رویدادی است که از آن خبر داده میشود، هرگاه یکی از شروط یاد شده متحقق نگردد، سخن گفته شده به شکل کامل صدق نیست، به این صورت که یا اصلاً چنین سخنی را صدق نمیگویند، و یا اینکه ممکن است از یک جهت صدق گفته شود و از جهت دیگر کذب، مانند سخن کافری که بدون اعتقاد بگوید محمد فرستادة الله است، چنین سخنی را از این جهت که در حقیقت راست است، میشود صدق گفت، و از این جهت که سخن گوینده به آنچه در ضمیرش نهفته است موافق نیست، کذب است. به همین دلیل الله تعالی سخن منافقان را که برای پیامبر صلیاللهعلیهوسلم میگفتند تو پیامبر الله هستی، دروغ شمرده و فرموده است:
{وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَكَاذِبُونَ}. (3)
(الله شهادت میدهد که منافقان دروغگو میباشند).
بنابراین مفهوم، صداقت آن است که انسان در تعامل خود با دیگران بهگونهای عمل کند که همة گفتار او در مطابقت با ضمیرش و رویدادهایی قرار داشته باشد که وی از آن سخن میگوید؛ چه در غیر این صورت شخص وارد دایرة کذب گردیده و سخنش قابل اعتماد و باور نیست.
در زبان عربی واژة صداقت به معنای محبت صادقانه و خیرخواهی برای دوست به کار میرود. (4)