لحن څه ته وايي؟ د لحن ډولونه | تجوید
د تجويد اهميت :
د قرآن کريم لوستل په داسې ډول چې له غلطيو مخنيوی وشي يعنی د تجويد د احکامو مراعاتول، که د تجوید احکام مراعات نشي نو لحن مينځ ته راځي او لحن په دوه ډوله دی.
په قرائت کې لحن (غلطي):
په قرائت کې لحن (غلطي ) په دوه ډوله ده : لحن جلي او لحن خفي .
۱- جلي لحن :
داسې ښکاره غلطي ده چې د کلمې په معنی کې بدلون رامينځ ته شي لکه په لاندې حالاتو کې:
الف ) : د يوه حرف بدليدل پر بل حرف باندې مثلاً د “ثاء” حرف په “سين” سره تلفظ يا د “ذال” حرف په “زاء” سره تلفظ کول، داسې چې حرف له خپل مخرج څخه ادا نشي دا يوه ښکاره غلطي ده .
ب ) : د کلمې د حروفو يو حرف کمول لکه “هُمُ الْخَاسِرُونَ” داسې لوستل “هُمُ الْخَاسِرُن” د “و” حرف څرګند نه کړي .
ج ) : په حرکاتو کې بدلون (زور ، زير ،پيښ) مثلاً د “يُوصَلَ” په کلمه کې ” يُوصَلُ” د لام حرف د زور پر ځای پيښ تلفظ شي .
د) : يوه کلمه داسې تلفظ شي چې د هغه د حروفو په تعداد کې زياتوالی راشي ، د مثال په ډول “الحمدلله” د “دال” حرف د پيښ او د “ها”حرف زېر داسې اوچت تلفظ شي چې د “واو” يا “ياء” آواز ترې پيدا شي لکه: په «الحمد» کې د “دال” حرف پيښ دومره کش کړ شي چې «واو» تلفظ شي لکه : الحمدو.
د جلي لحن مرتکب کيدل حرام دي او په ځېنو ځايونو کې د هغه له کبله معنا بدليږي او لمونځ فاسديږي .
خفي لحن :
خفی لحن (پټه غلطي ) د هغو قواعدو پرېښودل چي د تورو د ښايست سره اړه لري .
مثلاً هر کله چې د “را” حرف زور يا پيښ ولري ” را” ډکه لوستل کيږي او که څوک هغه باريکه ولولي پټه غلطي بلل کيږي، یا دا چی په کوم ځای کی اخفاء یا اظهار ونه شي ، او یا دا چې په یوه کلمه کې ادغام کیږي ادغام ونه شي بلکي د ادغام پر ځای اظهار تر سره شي ، چې په پورته صورتونو کې خفي لحن مينځه راځي او داسې کول مکروه دي ځان ساتل ورڅخه پکار دي .