عشق با خداوند؟ (فتوى)
سوال:
السلام علیکم و رحمه الله و برکاته،
در یکی از سایت های اسلامی مطلبی را دیدم بنام عشق خداوند به بندگانش مطابق آیات قرآن. لطفاً برایم بگویيد که آیا استعمال لفظ (عشق) درينجا درست است يا نه.
جواب:
برادر گرامی
علیکم السلام و رحمه الله و برکاته
ما در اصطلاحات قرآن و حدیث كلمه عشق را سراغ نداريم که در موضع مرغوب و جای درست استعمال شده باشد، بلکه ما اگر قرآن کریم را مطالعه کنیم در خواهیم یافت که در بسا موارد کلمه (حب) را به کار برده است مثلا:
(قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ) ال عمران31
ترجمه: بگو ای محمد صلی الله علیه وسلم اگر واقعا شما الله تعالی را دوست میدارید، پس پیروی مرا بجا آورید، او تعالی به شما محبت می نماید و گناهان تان را می امرزد و الله بخشاینده و مهربان است.
همين گونه در حديث مى آيد كه:
(عن أبي قتادة قال: جاء رجل إلى النبي صلى الله عليه و سلم فسأله عن الساعة؟ فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم: فما أعددت لها؟ قال: حب الله عزوجل ورسوله صلى الله عليه وسلم قال: فأنت مع من أحببت) المعجم الکبیر/ الطبرانی ج3ص242
ترجمه: از ابو قتاده روایت است گفت: شخصی نزد نبی صلی الله علیه وسلم آمد و در مورد قیامت ازو سوال نمود. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: چه چیز را به آن روز اماده ساخته اى؟ گفت: محبت الله و رسول الله را به او اماده ساخته ام. رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: شما همراه آنهایې خواهید بود که با آنان محبت داريد.
علماء به این نتیجه رسیده اند که از رسول الله صلی الله علیه وسلم در احادیث صحیحه هرگز یاد لفظ عشق محفوظ نیست و نه این اصطلاح را به کار برده مثلکه گفته شده:
(و لا يحفظ عن رسول الله لفظ (العشق) في حديث صحيح ألبته) تهذیب الداء والدواء ج1ص40
به هر صورت استعمال لفظ عشق نه در قرآن کریم و نه در احادیث گهر بار رسول الله صلی الله علیه وسلم مانوس است.
پس چه باید کرد؟
به نظر بنده اگر ما اصطلاحات قران و احادیث را به کار ببریم برای ما خوبتر خواهد بود و با این سوالیکه این برادر به او روبرو است مواجه نمی شویم، و اگر عشق به معنای محبت استعمال شود کسی بگوید که این کلمه به معنای محبت است باید بداند که عشق در ضمن معنای خود یک معنای دیگر که به غرایز جنسی ارتباط میگیرد نیز در بر دارد ازینرو طبق قاعده:
(یا ایها الذین آمنوا لاتقولوا راعنا و قولوا انظرنا…)
از لفظ عشق در مورد الله جل جلاله و رسولش و در مورد صالحین صرف نظر نموده به لفظ محبت اکتفا می نماییم تا از یک طرف از مشکل خود را رها نمایم و از سوی دیگر اصطلاحات قرانی و مسنون به کار ببریم.
و در اخیر دعاء داؤد علیه السلام را که رسول الله صلی الله علیه وسلم از او یاد اور شده ذکر می کنيم: (عن أبي الدرداء قال: قال رسول الله صلى الله عليه و سلم كان من دعاء داود يقول اللهم إني أسألك حبك وحب من يحبك والعمل الذي يبلغني حبك اللهم اجعل حبك أحب إلي من نفسي وأهلي ومن الماء البارد قال وكان رسول الله صلى الله عليه وسلم إذا ذكر داود يحدث عنه قال كان أعبد البشر)سنن ترمذی ج5ص522 قال الالبانی: ضعيف إلا قوله في داود كان أعبد البشر.
ترجمه: از ابودرداء روایت شده گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: از دعا های داؤد علیه السلام این دعاء بود که می گفت: ای بار الها! ما محبت تو می طلبیم و محبت کسی را که با شما محبت دارد و عملی را خواهانم که به محبت تو ما را میرساند، ای بار الها! محبت خود را برایم از جان ما،اهل ما و از آب سرد کرده محبوب تر بگردان.
رسول الله صلی الله علیه وسلم هر وقتيكه داؤد علیه السلام را یاد میکرد میگفت: او از جمله عابدترین بشر بود.
پس اگر از استعمال لفظ عشق جلوگیری شود خوبتر خواهد بود. و الله ولی التوفیق.
مفتي: مولوى محمد امان رسولي
