شروط وفاء داری به عهد وپیمان
آن چنان كه قَسم بايد بجا گردد ، عهد نيز بايد اتمام يابد وبر مفاد آن وفا صورت گيرد . اما بايد توجه داشت كه وفا كردن به عهدي وبرآوردن مفاد قسمي برين نكته بستگي دارد كه اين دو در كار خير بوده و با احكام دين در تضاد نباشد در غير آن در موارد عصيان وگناه ، وفا كردن به هيچ عهدي و بجا آوردن هيچ قسمي درست نمي باشد . پيامبر گرامي اسلام صلی الله علیه وسلم درين مورد مي فرمايد:
“مَنْ حَلفَ عَلی يَمِيْنٍ فَرَأی غَيْرهَا خَيْراً فَيُلكَفِّرعَن يَمِيْنِه فَليَفْعَل الذي هُو خَيْر” (صحيح مسلم ، عن أبي هريرة)
” كسي كه بر چيزي سوگند خورد وبعد از آن ديد كه غير آن بهتر وخير است بايد در بدل قسم خود كفاره پرداخته وآن كاري را كه بهتر است انجام دهد ”
بنابرين اصل شرعي براي هيچكسي مجاز نمي باشد كه بر وفا كردن به قسمی كه در آن گناهي متصور بوده و حانث شدن بهتر ميباشد ، اصرار بورزد . چنانچه در حديث ديگري درين مورد ميخوانيم :
” لأن يَلِجَ أحَدَكُم في يَمِيْنِيه فِي أهله آثِمٌ له عندالله تعالي مِنْ أن يُعْطِي كفَّارته التي فَرَضَ الله عَليه ” (متفق عليه)
“آنكه در قسمي كه با اهل خود خورده است ، لجاجت ورزيده وبه آن استمرار مي ورزد ، گناه كار تر است از آنكه قسم خود را شكستانده وكفاره اي را كه الله ِ مقرر كرده است بدهد ”
بنابرين هيچ عهد وپيماني جز در موارد نيك وپسنديده ملزم نمي باشد ، ولي زماني كه انسان در موارد خير و معروف عهدي كرد وپيماني بست بايد تا آخرين رمق حيات در تحقق آن همت بگمارد وبايد بداند كه منطق مردانگي وهدايت الهي مجال شك وتردد را درين موارد برايش نميگذارد.
