د سترګې اناتومي جوړښت
Hornhinnen (Cornea) قرنیه
➢ داپټ دسترګې ګاټي مخته راوتلي پوټکي قرنیه اودیوه څټ سپین رنګه پوټکي صلبیه پوښ جوړوي . صلبیه دسترګې دګاټي بهرنۍ سپین اوکلک کروي شکله پوښ دی چې پرته له قرنیې دسترګې ګاټی ګردچاپیره پاتې برخه ان تراپتیک عصب پورې پوښ کوي .
➢ قرنیه د پنځو طبقو څخه جوړه شوې ده . اندازه یې پنځه ملي متره ده. ➢ ملتحمه یوه نازکه اوشفافه مخاطي غشاده چې دصلبیي قدامي سپینه سطحه اوهمدارنګه دسترګې لیمو دننه سطحه یي پوښ کړي ده . د ملتحمه سطحې موکوزي غشاحجرې یوډول سریښناکه مایع افرازکوي چې سترګه ورباندي غوړه ساتل کیږي .
➢ دقرنیې دنده داده چې دنوروړانګې فوکس کړي ، انکسارورکړي اوپریږدي چې سترګې ته ورڅخه تیرې شي .
کسۍ/ مردمک/Pupillen:
➢ کسۍ په سترګو کې یوه توره دایره ده.
➢ د عنبیې په مرکزي برخه کې سوری دسترګې د کسۍ څخه عبارت دی. د کسۍ شاته محدبه عدسیه وجود لري. د مشیمې عضلې د سترګو کسي د سوري د تنګیدو او پراخیدو المل ګرځي. ➢ د عنبیې په مرکزکې دکسي تور ګردسوری پروت دی . د عنبیه دنده داده چې دحلقوي اوشعاعي عضالتوپه مرسته درڼاپه ترځ کې دکسي سوري قطر کوچنی اودتیاره په ترځ کې دکسي سوري قطر پراخ وساتي اوپه دې توګه دنورشدت کنترول کوي .
➢ دعنبیې ترشادسترګې شفافه بلوري محدب الطرفین عدسیه پرته ده او دباڼه ایزعضالتو په واسطه ځونډه ده . عدسیه دباڼه ایزعضالتو په واسطه په اوږدمحور څکول کیږي اویاراټولیږي اوپه همدې کړنالره سره دعدسیي انحناتغیرکوي .
عدسیه /Linsen
➢ دعنبیې ترشادسترګې شفافه بلوري محدب الطرفین عدسیه پرته ده او دباڼه ایزعضالتو په واسطه ځونډه ده .
➢ عدسیه دباڼه ایزعضالتو په واسطه په اوږدمحور څکول کیږي اویاراټولیږي اوپه همدې کړنالره سره دعدسیي انحناتغیرکوي .
➢ په پایله کې دعدسیې فوکس ټکی تغیرکوي اودهرواټن لپاره دجسم تصویرپه شبکیه باندي جوت فوکس کیږي .
عدسیه /Netthinnen
➢ دا دسترګې ننني او حساسه برده ده. د رڼا د سترګو له کسي څخه تیریږي او په عدسیې لګیږي چې د هغې تر شا موقعست لري. عدسیه تصویر د شبکې پردې،چې د سترګو د نننۍ برخې پرده ده،په چپه او اصلي شي څخه کوچنۍ ډول تشکیلوي.
➢ دا تصویر د لیدلو د عصب په وسیله مغز ته لیږدول کیږي. شبکه دوه ډوله مخروطي او استوانه یي حجرې لري چې استوانه یي حجرې په ضعیفې رڼا او مخروطي حجرې په قوي رڼا ډیرې تحریکیږي.
➢ دشبکیې هغه برخه چې د اپتیک عصب ورڅخه وځي د لنډه نقطهپه نامه یادیږي .
صلبیه او مشبیه/årehinnen og Senehinnen
➢ دصلبیې پرده: د سترګو د کرې پوښوونکې پرده ده، سپین رنګ لري. مخکینسۍ راوتلې او شفافه برخه یې قرنیه نومیږي. نور په آسانه ورڅخه تیریږي.
➢ صلبیه دسترګې دګاټي بهرنۍ سپین اوکلک کروي شکله پوښ دی چې پرته له قرنیې دسترګې ګاټی ګردچاپیره پاتې برخه ان تراپتیک عصب پورې پوښ کوي .
➢ ملتحمه یوه نازکه اوشفافه مخاطي غشاده چې دصلبیي قدامي سپینه سطحه اوهمدارنګه دسترګې لیمو دننه سطحه یي پوښ کړي ده . د ملتحمه سطحې موکوزي غشاحجرې یوډول سریښناکه مایع افرازکوي چې سترګه ورباندي غوړه ساتل کیږي .
➢ د مشیمیې پرده: د سترګې منځني الندې واقع ده. د مشیمیې مخکینۍ برخه چې رنګه حجرې لري او د سترګو رنګ؛ تعینوي د عنبیې په نوم یادیږي.د عنبیې په مرکزي برخه کې سوری دسترګې د کسۍ څخه عبارت دی. د کسۍ شاته محدبه عدسیه وجود لري. د مشیمې عضلې د سترګو کسي د سوري د تنګیدو او پراخیدو المل ګرځي.
د لیدلوعصب/Synsnerven
➢ د لیدلو عصب هغه برخه ده چې سترګې مغز سره نښلوي.
➢ د لیدلو عصب تقریبا 5.4 سانتي متره اوږدوالی لري.
➢ عدسیه تصویر د شبکې پردې،چې د سترګو د نننۍ برخې پرده ده،په چپه او اصلي شي څخه کوچنۍ ډول تشکیلوي.
➢ دا تصویر د لیدلو د عصب په وسیله مغز ته لیږدول کیږي.
➢ کله چې دنوروړانګې د قرنیې اودسترګې ګاټې څخه تیرې شي نوپه شبکیه باندې لګیږي . په شبکیه کې دیوه جسم تصویرمنځ ته راځي .
➢ د لیدلو مرکزد مغزپه شا کې موقعیت لري.
➢ کله چې دنوروړانګې د قرنیې اودسترګې ګاټې څخه تیرې شي نوپه شبکیه باندې لګیږي . په شبکیه کې دیوه جسم تصویرمنځ ته راځي او تصویر د لیدلو د عصب په وسیله مغز ته لیږدول کیږي. .
مخروطي او استوانه یي حجرې /tapper og Staver
➢ شبکه دوه ډوله مخروطي او استوانه یي حجرې لري چې استوانه یي حجرې په ضعیفې رڼا او مخروطي حجرې په قوي رڼا ډیر تحریکیږي.
➢ شبکه دري ډوله مخروط لري چې هر یو یې نور یا مخصوص رنګ سور،شین او ابي تشخیصوي.
➢ مخروطي حجرې په قوي رنګونه د ورځې لخوا تحریکیږي.
➢ استوانه یي حجرې په ضعیفې رنګونه لکه خړ، تور او سپین د شپېې لخوا تحریکیږي.
➢ استوانه یی حجرې دشبکیې په خارجی برخه کې پروت دی . مخروطي حجرې دشبکیې په مرکزي برخه کې په زیړداغ کې پروت دی .
➢ دمخروطي حجروشمېر په سترګو کې تر)۶۰۰۰) پورې رسیږی. نږدې لیدونکی/Nærsynthet
➢ که د سترګو کره له حده ډیر کوچني وي،د نږدې شیانو تصویر د شبکې شاته جوړیږي چې شخص نږدې شیان په واضع ډول نشي لیدالي او نږدې لیدلو په ناروغۍ اخته وي. نږدې لیدلو په ناروغۍ اخته د محدبو عدسیو عینکو ته اړتیا لري.
➢ یو مقعرر لینز یو تیت و پرک لینز ده.
➢ د لنز په واسطه د نږدې شیانو تصویر د شبکې په منځ کې جوړیږي چې شخص نږدې شیان په واضع ډول لیدالي شي.
➢ دا عینک د منفي عینک په نامه یادیږي. لرې لیدونکی /Langsynthet
➢ که د سترګو د کرې قطر له اندازې څخه ډیر لوی شي، د لیرې شیانو تصویر د شبکې په مخ کې جوړیږي، په نتیجه کې شخص نشي کوالی چې لیرې شیان په واضع ډول وویني او د لیرې لیدلو په ناروغۍ اخته وي. د لیرې لیدلو په ناروغۍ اخته د مقعرو عدسیو عینکو ته اړتیا لري.
➢ یو محدب لنز یو جمع کوونکې لنز ده.
➢ د لنز په واسطه د لیرې شیانو تصویر د شبکې په منځ کې جوړیږي، په نتیجه کې شخص کوالی شی چې لیرې شیان په واضع ډول وویني .
➢ دا عینک د مثبت عینک په نامه یادیږي.
پي ډی اف بڼه له دې ځای ښکته کړئ.