د تندي او مخ کونځي
د تندي او مخ کونځي عموماً په زړښت کې پیداکیږي خو ځیني وختونه کیدای سي دا ګونځي تر زړښت مخکي هم پیدا سي. په ورځني ژوند کې ستړیا او دماغي فشار ستاسو دغو ګونځو ته پراختیا ورکوي. په اوس وخت کې دا ستونزه تر ډیره عامه سوې ده نو ځکه تاسو اړ نه یاست چې په اړه یې ډیر اندېښمن سی د لته یې پر ځینو لاملونو او د حل پر لارو ږغېدلي یو.
لاملونه:
۱ – د لمر وړانګي:
د لمر وړانکي نه یوازي ستاسو د مخ یا تندي په ګونځو کې مهم رول لري، بلکي کیدای سي ستاسو د مخ د پوست د سرطان لامل هم وګرځي، نو د لمر په وړاندي تر ګرځیدلو مخکي باید د لمر ضد کریم وکاروی، پدې ډول به وتوانیږی پوست ته مو د رسېدونکي زیان او د ګونځو د زیاتېدو کچه را کمه کړی.
۲ – د سګریټو څکول:
د تندي او مخ د ګونځو د پراختیا تر ټولو لوی عامل د سګریټو څکول دي، ځکه په سګریټو کې موجود نیکوتین د ظاهري زړتوب اصلي عامل بلل کیږي، نو اړینه ده چې دغه ناوړه عادت ژر تر ژره پرېښودل سي.
۳ – د خوب نشتوالی:
که چيري تاسو په کافي اندازه خوب ونه کړی، نو ستاسو بدن نسي کولای چې ستاسو د بدن مړې حجرې را ژوندۍ کړي، نو ځکه تاسو باید د شپږ څخه تر اته ۶-۸ ساعتو پوري په شپه او ورځ کې خوب وکړی نو پدې ډول سره به د ګونځو د پراختیا مخنیوی وکړی.
۴ – د نلونو په اوبو زیات مخ پریمنځل:
د هغه نلونو د اوبو څخه باید په زیاته اندازه د مخ پریمنځلو لپاره کار وا نه خیستل سي چې د اوبو ذخیره ور څخه لیري وي، ځکه چې دغه اوبه د زیات وخت لپاره په نلونو کې وي او کیدای سي په زهرجنو موادو باندي ککړي وي، مګر په اوسني وخت کې دا چاره نا شونې ده چې د نلونو د اوبو څخه دي کار وانخلو خو که چیري د کوهې (څاه/برمې) تازه اوبو ته لاسرسی ولرو نو د مخ پریمنځلو لپاره باید له دې اوبو څخه ګټه واخلو، او همدارنګه د ډول ډول صابونونو استعمال هم ستاسو د مخ طبعي غوړ له منځه وړي نو باید په مخ پریمنځلو کې مو له ډیر احتیاط څخه کار واخلی او په ډیرو تيزابي خاصيت لرونکو صابونونو مخ ونه مینځی او تر مینځلو وروسته باید پاک دستمال(ځان پاک) باندې خپل مخ وچ کړی.
حل لاري:
۱ – د مطالعي طرز مو سم کړی:
کتاب ډیر له نږدي مه لولی که چیری په لیدولو کې کومه ستونزه ولری نو کوښښ وکړی چې د سترګو پر نمبر مو برابري عینکي وکاروی، ځکه کتاب ته ډیر نږدې کتل هم ستاسو د تندي او مخ د ګونځو په پراختيا کي مهم رول لري.
۲ – د لمر ضد عینکي وکاروی:
د لمر ضد عینکي استعمالول ستاسو د مخ د ګونځو د پراختیا مخنیوی کوي.
۳ – منظم تمرین وکړی:
په ورځ کې ۳۰ دقیقی قدم ووهی او ددې سره، سره په اونۍ کې یوه ورځ لږ سخت تمرین وکړی که شوني وي پر سر ودریږی ځکه پر سر دریدل ستاسو د بدن عضلات دې ته مجبوروي چې استراحت وکړي.
۴ – منظم غذائي رژیم:
یو متوازن غذائي رژیم ستاسو د ټول وجود د سالم والي سربیره ستاسو د پوست په سالم والي کې هم مهم رول لري، کوښښ وکړی په زیاته اندازه میوه، سابه او د کب غوښه وخوری.
۵ – مستې:
مستې د ګونځو د ورکولو لپاره یو له مهمو موادو ګڼل کیږي.
تګلاره: یوه کاچوغه مستې راواخلی او یو څه اندازه میده کورکمن ورسره کډ کړی او وروسته يې دمخ په کونځو سو ځایونو ووهی.
۶ – د زیتون تیل:
د زیتون تیل یوله ډیرو ګټورو تیلو څخه ګڼل کیږي.
ګونځي سوي ځایونه د زیتون په تیلو غوړول (مساجول) د ګونځو په کمښت کي مهم رول لري.
۷ – مڼه (سیب):
یوه دانه مڼه راواخلی په اوبو کې وایشوی او تر هغه وروسته یې میده کړی، یوه کاچوغه عسل او یوه کاچوغه وچي شیدې ورسره ګډي کړی او وروسته به مخلوط سوی محلول په ګونځو سوو ځایونو ووهی.
په ورځني ژوند کې په ډیرو ساده بدلونونو سره کولای سی په ژوند کې مو ستر بدلون راولی، ځوان به ښکاره سی او پر خپل ځان به مو باور زیات سي.
ژباړه: صالح محمد هوتک
