دفطرلغوی معنی ده روژه ماتول  اودفطرصدقی معنی ده د روژی ماتولو صدقه  اوپه اصطلاح کی دفطرله صدقی نه مراد هغه واجبه صدقه ده چی د روژی  دمبارکی مياشتی په ختميدو اوروژی ماتولو باندی ورکول کيږی .

دفطر د صدقی حکمت او ګټی :

اول داچه کله مسلمان د رمضان روژه ونيسی  نو دده په زړه کی  خوشحالی او د الله (ج) دشکر جذبه پيداشی چه شکر خدايه ستا په فضل می د رمضان روژه ونيوله  نو دغه صدقه فطر به يوه شکرانه شی د غريبو اوبی وسو به امداد ورباندی وشی .

دوهم داچه که په روژه کی له سړی څخه څه خطاګانی  شوی وی نو صدقه فطر به د هغه کفاره شی .
دحضرت عباس (رض) نه روايت دی  چه (( رسول الله (ص) دفطرصدقه ددی لپاره مقرره کړی ده چه هغه روژه نيوونکی د عبثو او بی ګټی کارونو اودبی حياله لغزشونو څخه پاک کړی  او دغريبو بی وسو دخوراک څښاک څه چاره وشی ، نو څوک چه د اختر دلم انځه نه مخکی سرسايه ورکړی  هغه به د قبليدو غزت تر لاسه کړی او څوک يی چی د اختر تر لمانځه ورسته ورکړی هغه به د يوه عام خيرات اوصدقی په شان وی )) . (ابوداود، ابن ماجه )

د فطر صدقی حکم :

دفطر صدقه په هر هغه مسلمان سړی ،ښځه  او نابالغ باندی واجب ده چی د خپلو اصلی ضرورتونو علاوه دومره مال لرونکی وی چه دزکات نصاب ته ورسيږی  داچی پردغه مال باندی زکات واجبيږی او که نه  ،هغه که سره زر يا سپين زر ،نقدی پيسی يا دضرورت نه علاوه دومره سامان  مثلاً قيمتی جامی ، لوښی ،ميزاوچوکی  او داسی نور  وی که څه هم چه په سامان باندی زکات نشته ، چه د هغه قيمت  د زکات نصاب  ته ورسيږی  چه د زکات نصاب  ۲۰۰ درهم سپين زر چه له ۵۹۵ ګرامه سره برابريږی ديوه ګرام قيمت  دکابل په بازار کی تقريباً ۵۰  افغانی دی  نو ۲۹۷۵۰ يا تقريباً ۳۰۰۰۰ افغانی د زکات نصاب دی .
يا داوسيدو له کور څخه علاوه بل کور ولری خالی پروت وی يا يی په کرايه  ورکړی وی چه قيمت  ۳۰۰۰۰ افغانيو ته ورسيږی فطر صدقه ورباندی واجبه ده .
درسول الله صلی الله عليه وسلم ارشاد دی : (( خبر اوسی ! دفطر صدقه پر هر مسلمان باندی واجب ده ،هغه نر وی که ښځه ،آزاد وی که مريی  بالغ وی که نابالغ )) . (ترمذی )

د فطر صدقی د ادا کيدو وخت :

دصدقه فطر دادا کولو وخت خو داختر دلمانځه نه مخکی دی ليکن غوره داده چه داختر څخه دوه څلور ورځی مخکی اداء شی دپاره ددی چه مستحقين په دی سره خپل ضروريات پوره کړی او د اختر لپاره به دوی هم څه برابر کړی وی .
خوضرور ده چه د اختر تر لمانځه مخکی ورکړ شی .

صدقه فطر دکومو خلکو د طرف نه ورکول واجب دی :

په کومو کسانو چه صدقه فطر واجب ده  هغه به د خپل ځان او خپل نابالغه اولاد صدقه فطر ورکوی .
په مور باندی د اولاد صدقه فطر  لازمه نده ، همدارنګه  دښځی او بالغ صدقه فطر پر سړی لازمه نده  که ښځه وس ولری که خپله صدقه پخپله ورکړی ثواب لری او که وس ونه لری نو بيا دهغه خاوند دخپلی بی بی صدقه فطر ورکوی .

د فطر د صدقی اندازه :

دفطر صدقی مقدار  نيم صاع غنم او يوه صاع خرما ،وربشی يا مميز دی  ، صاع  دپيمانی نوم دی چه د نبوت په زمانه کی ؤ ورسته دغه پيمانه په وزن  اړول شوی  چه په وزن کی يی يو څه اختلاف شته .
ځني علماء يی دوه  ۲  کلو ګرامه عنم بولی او دهغه دوه برابره وربشی ،خرما يا مميز.
خو دافغانستان په مرکزی زون کی   له پخوا څخه  علماوو دغنمو قيمت  ټاکلی دی  دغنمو اندازه يی  خوردکم يوچارک  تعين کړی  چه په همدی ساحو کی مروج من  له ۷ کلو سره برابر دی او يو من بيا څلور چارکه کيږ ی   چه پدی حساب تقريباً   1.64 کلوغنم  يا يوه کلو 640 ګرامو سره سمون خوری  يا دهغه  موجوده نرخ  دی   . والله اعلم .

حمدالله شاکری