دشنام دادن كار شيطان است
مسلمان عفيف اللسان ميباشد و اين عفت زبان برايش اجازه نمي دهد كه سخنان ناشايسته را حتي در حالات عادي استعمال نمايد ، چه رسد كه سخنان زشت و نا مرغوب را براي کسي ديگري استعمال كند، و دشنام ها غالبا با دروغ هاي بسيار بزرگ و زشت مخلوط مي باشد ، آناني كه در هنگام مزاح و يا هم در حالات مخاصمت ديگران را دشنام ميدهند و از الفاظ زشت و غير اخلاقي استفاده ميكنند خود را از دايره انسانيت كشيده صفت شيطان را بخود ميگيرند. حضرت عياض(رضي الله عنه) روايت ميکند: روزي به حضرت محمد (صلى الله عليه وسلم) عرض کردم که اي رسول خدا ( صلى الله عليه وسلم): شخصي از قوم من دشنامم ميدهد حالانکه او ازمن ضعيف تر است آيا از او انتقام بگيرم؟ حضرت نبي اکرم ( صلى الله عليه وسلم ) فرمود: آن دوشخص که به يکديگر ناسزا ميگويند دو شيطاني اند که به يکديگر فحش و دروغ ميگويند .
بعضي از انسانهاي بد اخلاق با مزاح هاي خارج چوكات ، استعمال دشنام هاي غيرانساني با دوستان فكر ميكنند كه بسيار خوب معلوم ميشوند ، و هنگام ملاقات با دوستان صميمي خويش الفاظ زشت را نثار آنان ميكنند كه اين الفاظ زشت او را از انسانيت و اخلاق كشيده در زمره شيطانان حساب ميكند ، و هرگاه دوستش نيز با استخدام چنين الفاظ با او همنوا گردد، هر دو شيطاناني ميشوند كه در جدول انسانهاي با اخلاق و نيك هيچ جايي نخواهند داشت .
حضرت جابر پسر سليم (رضي الله عنه ) فرمود که به حضرت محمد ( صلى الله عليه وسلم ) عرض کردم که به من نصيحتي کن ، فرمود : (هيچ کسي را دشنام مده) منهم بعد از آنروز ، هيچکسي از مردم آزاد وغلامان و حتي شتران و گوسفندان را دشنام ندادم .
در دين مقدس اسلام نه تنها دشنام دادن به انسان ( قصدي باشد يا براي مزاح ) تجاوز برحق انساني و اخلاقي اوست بلكه براي حيوانات نيز دشنام دادن يك بخش از بد اخلاقي است كه حقوق حيوان را خدشته دار ميسازد ، و متأسفانه بعضي از انسانهاييكه اخلاق شان بسيار ضعيف و ياهم فاقد اخلاق ميباشند در حالات عادي زنده گي خواهران و مادران يكديگر را دشنام ميدهند ، وفكر ميكنند كه صميمت خويش را ازين طريق ثابت نمايند ، در حاليكه اين عمل شان آبروي فاميل جانب مقابل را ميريزد ، و خودش را در صف شيطانان قرار ميدهد ، هر كه با مزاح هاي غليظيكه به خواهر ، مادر ، خانم , ودخترش استعمال ميشود غضبناك نشده ، سخنان اورا با مزاح هاي همگون پاسخ گويد در صف ديوثان ثبت ميگردد و پيامبر( صلى الله عليه وسلم ) ميفرمايد : ( لايدخل الجنة اثنان الجاسوس و الديوث) دوكس داخل جنت نمي شوند يكي جاسوس و ديگرش ديوث كه ما در زبان دري به آن دووس ميگوييم . خداوند متعال (جل جلاله ) ما را به حفظ زبان از چنين الفاظ غير اخلاقي و غير انساني توفيق عنايت فرمايد (آمين)
حضرت ابي هريره (رضي الله عنه ) روايت ميکند که شخصي در مقابل حضرت محمد ( صلى الله عليه وسلم ) به ابا بکر (رضي الله عنه) دشنام داد ، پيامبر( صلى الله عليه وسلم ) نظرميکرد و تبسم مينمود ، چون آن شخص در بدگويي زيادت نمود حضرت ابوبکرصديق(رضي الله عنه) نيزبعضي ازسخنان آن شخص را تکرار کرد ، درين حالت پيامبر(صلى الله عليه وسلم) غضبناک شده از مجلس برخاست . حضرت ابوبکر به تعقيب پيامبر رفته بر ايش عرض نمود که اي رسول الله (صلى الله عليه وسلم): زماني آن شخص مرا ناسزا ميگفت شما نشسته بوديد و هرگاه من جوابش را گفتم از مجلس برخاسته و غضبناک شديد . حضرت محمد (صلى الله عليه وسلم) فرمود : در آنزمان فرشتهء موجود بود که از خودت دفاع مينمود، و زماني خودت جواب آن شخص را گفتي (آن فرشته رفت) شيطان در وسط آمد و من با شيطان نمي نشينم ، (بدين سبب برخواستم) ورفتم ، بعد از آن رسول الله (صلى الله عليه وسلم) ارشاد فرمود ند : اي ابا بکر ! سه سخن است که همه حق هستند :
1- هربندهء که بالايش ظلم گردد و او بخاطر خداوند(جل جلاله) از آن بگذ رد (انتقام نگيرد) در عوض آن الله تعالي او را کمک و مدد فرموده وقوي ميفرمايد .
2- هرشخصي که براي صله رحم دروازهء خود را باز ميکند الله (جل جلاله) عوض آن را به اوبسيار زياد خواهد داد .
3- هر کسي که براي اضافه کردن ثروت گدايي و خيرات خوري ميکند الله (جل جلاله) ثروت او را ناقص ميکند . (مسند احمد)
ازحديث فوق معلوم ميگردد كه درمجالسي كه دشنام ها رد و بدل ميشوند ، خواه به صورت جنگ و مخاصمت باشد و يا هم براي مزاح و خوش گذراني شيطان فورا در آن مجلس حاضر شده و ملائكه هاي رحمت الهي آنجا را ترك ميكنند. بنابرين، هر مسلماني كه در چنين مجالس نشسته باشد يا مانع دشنام آنان گردد وياهم اگر توان ممانعت را نداشت خود آن مكان را ترك نمايد.
خداوند (جل جلاله) در وصف چنين اشخاص ميفرمايد ( و إذا مروا باللغو مروا كراما ) مؤمنان حقيقي و پرهيزگار هرگاهي در مجالس لغو گويي قرار گيرند ، كريمانه مرور نموده خود را درجريمه شان شريك نمي سازند .
عبدالظاهر داعي استاد پوهنحي شرعيات پوهنتون كابل.