حــياء عامل بازدارنده از گناه
شرم و حيا يک صفت اخلاقي بسيار مهم دين مقدس اسلام ميباشد ، حضرت زيد(رضي الله عنه ) روايت ميکند که پيامبر( صلى الله عليه وسلم ) ارشاد فرمودند:هر ديني اخلاق دارد واخلاق دين اسلام حيا ميباشد .(رواه مالک) در حديث ديگري حضرت ابي هريره (رضي الله عنه ) روايت ميکند که پيامبر (صلى الله عليه وسلم) ارشاد فرمودند: ايمان داراي هفتاد و چند شعبه ميباشد ، بهترين شعبات ايمان گفتن (لا إله إلا الله) ، وپايانترين شعبات دين دور نمودن اشياي مضر از راه ميباشد ، و حيا يک شعبهء از ايمان است .
حضرت محمد ( صلى الله عليه وسلم ) درحديث شريف ديگري ميفرمايد:(خلاصة ما جاء به الأنبياء إذا لم تستح فاصنع ما شئت) خلاصهء آنچه را پيامبران آورده اند اينست که:هرگاه حيا نداشتي هر چيزي خواستي انجام ده .
حيا در حقيقت اساس تمامي فضايل اخلاقي ميباشد ، وانسان با حياست که ازمفاسد اخلاقي اجتناب ميورزد و اين حيا را ميتوان به بخش هاي مختلف تقسيم نمود :
1- حيا ازخداوند (جل جلاله) :
هرگاه انسان خداوند (جل جلاله) را در تمامي حالات زنده گي حقيقتا شاهد و حاضر بداند ،واز خداوند (جل جلاله) حيا داشته باشد ، هيچگاهي به کدام عمل اجرامي دست نميزند .
2- حيا از ملائکه ها:
ما همه مسلمانان معتقديم که با هر انسان دو ملائکه بنام (کراما کاتبين) در بيست وچهار ساعت زنده گيش همراه ميباشد ، اين دو فرشته وظيفه دارند تا تمام اعمال انسان را از نيک و بد حفظ نمايند ، و در روز بازپرس منحيث شاهدان الهي همه را به رخ انسان بياورند ، تا در دادگاه الهي بصورت عادلانه هرکسي به عاقبت اعمالش برسد.هرگاه انسان ازين دوفرشته الهي حيا نمايد ،هيچگاهي به اعمال غير انساني واجرامي دست نخواهد زد .
3- حيا از مردم:
هرگاه انسان درارتكاب هرعملي از مردم شرم و حيا نمايد ،مرتکب اعمالي نميشود که مخالف اخلاق اسلامي باشد .
اکنون سؤال بايد نمود که حيا چه معيار دارد ؟ در پاسخ ميتوان گفت که معيار حيا ايمان است ، به عباره ديگر حيا به اندازه قوت ايمان انسان قوي شده و هر قدريکه ايمان ضعيف گردد ، قوه شرم وحياي انسان نيز ضعيف ميباشد .