نوشته: شیخ عبداللطیف مناحی
ترجمه: عبدالخالق احسان.

اهمیت، فضایل و نقش مساجد در ساختن امت اسلامی و نیز اهمیت و نقش جوانان در خیزش و شکوفایی امت بر کسی پوشیده نیست.

امت اسلامی هرگز ترقی و رشد نمی کند مگر با تحقق این دو پایه از پایه های حرکت و سازنده گی. جوانان دیندار، که به مسجد مرتبط بوده و در مسجد تربیه شوند، اهلیت حمل بیرق شکوفایی اسلام را دارا می باشند. الله متعال می فرماید:
[فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ] (نور/36). ‏

»اگر در جستجوي اين نور پر فروغ هستيد، آن را بجویيد) در خانه‌هایي كه الله اجازه داده است بر افراشته شوند و در آن ها نام الله برده شود (و با ذكر و ياد او، و با تلاوت آيات قرآني، و بررسي احكام آسماني آباد شود. خانه‌هاي مسجد نامي كه) در آن ها سحرگاهان و شام گاهان به تقديس و تنزيه يزدان مي‌پردازند«.‏‏ ‏
[رِجَالٌ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاء الزَّكَاةِ يَخَافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ] (نور/37) »‏مرداني كه بازرگاني و تجارت، آنان را از ياد الله و خواندن نماز و دادن زكات غافل نمي‌سازد. از روزي‌ مي ترسند كه دل ها و چشم ها در آن دگرگون و پريشان مي‌گردد«.‏

[لاَ تَقُمْ فِيهِ أَبَداً لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُواْ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ] (توبه/ 108).
»(اي پيغمبر!) هرگز در آن (مسجد ضرار) نايست و نماز مگذار. مسجدي (مانند مسجد قبا) كه از روز نخست بر پايه ی تقوا بنا گرديده است، سزاوار آن است كه در آن برپاي ايستي و نماز بگزاري. در آنجا كساني هستند كه مي‌خواهند (جسم و روح) خود را (با اداي عبادتِ درست) پاكيزه دارند و الله هم پاكيزه گان را دوست مي‌دارد«.‏

این مردانه گی حقیقی فقط در مسجد ساخته می شود و این حرکت و ترقی مطلوب به بازگشت جوانان به سوی خانه-های الله متعال متحقق می گردد.
امروزه -الحمدلله- همچنان که امت اسلامی مان از خواب عمیق به سوی بیداری گام بر می دارد، می بینیم که اکثر جوانان ما نیز علاقه مندی زیادی به مساجد و حضور در نماز و سهم گیری در امور مسجد دارند که خود نشان بیداری نسل جوان ما است.

اما متاسفانه عده ای از جوانان ما از مساجد تنفر داشته و به مجالس ویژه ی شان و قهوه خانه ها تمایل دارند و در چنین اماکن رفت و آمد می نمایند، حتی بعضی جوانان ما به مساجد نمی روند؛ مگر به مناسبت های مخصوصی مثل: تشییع جنازه یا عقد اردواج یکی از دوستان شان.

مشکل کجاست؟
سؤالی که لازم است به صراحت جواب دهیم این است که مشکل در کجا پنهان شده؟ مشکل در کدام طرف معادله می باشد: مساجد، جوانان یا دعوتگران؟ چه گونه جوانان را دوباره به طرف مسجد بکشانیم تا مساجد را بر مجالس خویش ترجیح دهند؟ گاهی عامل این دوری بعضی امامان مساجد اند! پیام مناسبی که جوانان را امروز در داخل و خارج مساجد مخاطب قرار می دهیم، چگونه است؟ جوانان به مساجد نمی آیند مگر این که در خارج از مسجد به آنان ارتباط داشته و به جلسات شان شرکت کنیم. نقش جوانان دعوتگر و ائمه ی مساجد درین قضیه حساس چیست؟ گاهی مشکل مربوط به مسؤولین در مسجد می شود و گاهی مربوط به نبود برنامه ی تربیتی در خانه و مراحل مختلف آموزشی و رسانه ها می گردد.

مسؤولیت خانواده:
• باید خانواده نقش تربیتی و ایمانی خویش را از خلال روش عملی ایفا نماید طوریکه پدر به ادای نماز جماعت حریص بوده و فرزندان خویش را نیز با خود به مسجد ببرد.

• نقش مادر را در علاقه مند کردن فرزندان به سوی مسجد از یاد نبریم که مادر با ترغیب و تشویق های خویش و طرح سؤالات مثل: کدام یک از شما به تکبیر احرام رسید؟ کی صف اول را دریافت کرد؟، می تواند فرزندان را به مسجد بفرستد.

• بیان فضیلت نماز در مسجد و نوشتن احادیث نماز جماعت و نصب آن بر جریده ی دیواری خانه تا حفظ و عمل شود، نیز از جمله مسؤولیت های خانواده درین مورد می باشد.

مسؤولیت دعوتگران و مربیان:
• اهتمام ريشه يی و ايماني به جوانان و وابسته كردن شان به مسجد از خلال فعاليت ها و وسايل گوناگون.
• راه اندازي مسابقات و فستيوال هاي ورزشي مربوط به مسجد مثل:‌ جام مساجد كه هر تيم به نام يكي از مساجد شهر و قريه نام گزاري گردد.
• تشكيل گروه هاي فعالي از جوانان به نام هاي مساجد مثل: گروه سخنراني، شعر و شاعري، سرود، ترانه و…
• تشكيل گروه هاي از جوانان به منظور اجراي خدمات عامه به نام مسجد مثل:‌ نظافت محله، محو بي سوادي، اهداي خون و…
• بهره گيري از فرصت هاي جوانان در انترنت و ایجاد سايت يا وبلاگ و يا صفحه ای در فيس بوك به نام مسجد كه يك مسؤول و چند همكار داشته باشد.
• گزينش جوانان خوش نويس به منظور راه اندازي جريده ی مسجد و نوشتن احاديث و دعا و مقالات خواندني و مفيد.
• برگزاري كنفرانس هاي ويژه ی جوانان و قضاياي مخصوص شان مثل: عوامل پيشرفت در دروس، چه گونه گي تنظيم وقت و چه گونه گي آماده گي به امتحانات و…
• خطيب و امام مسجد در صحبت خويش، احساسات جوانان را رعايت كرده و موضوعات مربوط نوباوگان را به صورت ويژه بيان كند.
• فرصت دادن به جوانان با استعداد در سخنراني ها و پيش نماز كردن جوانان خوش صدا در نمازها به خصوص نماز تراويح؛ تا استعداد های شان رشد و رونق یابد.
مسؤوليت رسانه و نظام آموزشي:‌
• بايد درهر محل آموزشي مسجد وجود داشته باشد و نقش مسجد در هر مؤسسه ی تعليمي و در تمام مراحل فعال نگهداري شود.
• تنظيم ساعات درسي و برنامه هاي آموزشي با در نظر داشت اوقات نماز.
• رسانه ها برنامه هايی را براي بيان فضيلت مساجد و نقش جوانان در ساختن آن و فضيلت اداي نماز به جماعت، اختصاص دهند.
• كشف علل دوري جوانان از مساجد و دريابي وسايلي كه جوانان را به مساجد نزديك مي سازد.
• برگزاري مباحثه ها و گفتگوها همراه دعوتگران براي آگاهي از نظريات جوانان در خصوص پيوند با مسجد.
در اخير از شما خواننده ي گرامي انتظار داريم كه با افكار، وسايل و فعاليت هاي خويش به ما كمك كنيد تا جوانان به مساجد بر گردند و سخن رسول الله صلی الله علیه وسلم تحقق يابد »هفت شخص اند كه در سايه ی عرش الهی به سر مي برند؛ روزي كه جز سايه ی عرش الهی سايه ای وجود ندارد و از جمله ی اين هفت: جواني كه در طاعت خدا رشد نمايد و مردي كه قلب او به مساجد متعلق باشد« (مسلم).
پروردگارا! ما را در سايه ی عرش خود جاي بده و روزي كه جز سايه ی عرش تو سايه ی و جود ندارد، جوانان ما را هدايت كن و آنان را به سوي دين واقعي بر گردان! اي پروردگار جهانيان!