تقسیم میراث مردی که اولاد نه دارد

پرسش: مردی فوت میکند، وراث او عبارتند از : پدر، مادر، زوجه، یک خواهر ابوینی. سهم هرکدام چقدر است؟ جواب: الحمدلله، هرگاه مردی فوت کند و بعد از او (پدر و مادر، و همسرش و خواهرش) بمانند؛ در آنصورت سهم هریک بصورت زیر است : 1- ابتدا یک چهارم کل اموال متوفی به همسرش تعلق می گیرد؛ به دلیل فرموده الله متعال : «وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَکْتُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ وَلَدٌ فَإِنْ کَانَ لَکُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَکْتُمْ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَیْنٍ» (نساء 12). یعنی: و برای زنان شما، یک چهارم میراث شماست، اگر فرزندی نداشته باشید؛ و اگر برای شما فرزندی باشد، یک هشتم از آن آنهاست؛ بعد از انجام وصیتی که کرده‏اید، و ادای دین.

2- آنگاه بعد از دادن سهم همسر متوفی؛ یک سوم کل اموال هم به مادر او تعلق می گیرد، به دلیل فرموده الله متعال : «فَإِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ کَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ» (نساء 11). یعنی: اگر متوفی فرزندی نداشته باشد، و پدر و مادر از او ارث برند، برای مادر او یک سوم است؛ ولی اگر متوفی برادرانی داشته باشد، مادرش فقط یک ششم می‏برد. 3- بعد از آنکه سهم همسر و مادر متوفی به ترتیب فوق جدا شد، هرآنچه باقی می ماند متعلق به پدر متوفی است، و خواهر او ارثی نمی برد، زیرا پدرش او را حجب (منع میراث) می کند. و رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند : «أَلْحِقُوا الْفَرَائضَ بِأَهْلِهَا، فَمَا بَقِیَ فَهُوَ لأَوْلَی رَجُلٍ ذَکَرٍ». (بخاری:6732) یعنی: «سهمیه های معین شده ی ارث را به صاحبان آنها بدهید. و باقیماندة آنرا به نزدیکترین خویشاوندِ مردِ میت بدهید». برای تقسیم می توان کل اموال متوفی را به 12 بخش مساوی تقسیم کرد؛ که از این 12 بخش: 3 بخش برای همسر متوفی، 4 بخش برای مادر متوفی، و مابقی (5 بخش) متعلق به پدر متوفی است. والله اعلم سایت جامع فتاوای اهلسنت