الله(ج) فرموده است: “يا يها الذين آمنوا إن تتقوالله يجعل لكم فرقاناً”
اى مؤمنان ! اگر تقواى الهى را اختيار كنيد شناخت راه درست و حق را برايتان آسان مى كنم.
همان طور كه تابلوهاى راهنمايى، مسير حركت جاده را مشخص مى كنند، تقواى الهى باعث نشان دادن راه رسيدن به خدا مى شود. دومين پاداش تقوا، معاف كردن خطاها و لغزش ها و كوتاهى هاست؛”و يكفر عنكم سيئاتكم”، و سومين پاداش آمرزش گناهان است؛ “و يغفر لكم”.
خداوند متعال سپس مى فرمايد: “والله ذوالفضل العظيم” خداوند احسان بزرگ دارد و همه اين پاداش ها را به انسان با تقوا و پرهيزگار مى دهد.
حضرت ابن عباس رضى الله عنهما كه پسر عموى رسول الله صلى الله عليه وسلم بود در كودكى آفتابه اى را براى وضوى پيامبر اكرم صلى الله عليه وسلم آماده كرد و به آنحضرت صلى الله عليه وسلم تقديم كرد و رسول الله دست بر سرش كشيد و فرمود: “اللهم فقهه فى الدين”
خدايا او را فهم دين عنايت كن.
در نتيجه اين دعا خداوند به او علم دين و فهم قرآن عنايت كرد كه در ميان امت به رئيس المفسرين مشهور است و حضرت عمر رضى الله عنه ايشان را در مجلس خويش در كنار خود مى نشاند. صحابه تعجب مى كردند كه چگونه يك نوجوان را بر بسيارى از صحابه بزرگ ترجيح مى دهد؟
حضرت عمر فرمود: به خاطر اينكه او از همه بيشتر در قرآن مهارت دارد.
فردى نزد ابن عباس رضى الله عنهما آمد و گفت: “رجل قليل العمل قليل الذنوب”
كم عمل مى كند و كم گناه مى كند.
فرايض را انجام مى دهد نمى تواند زياد نفل و تلاوت و ذكر داشته اشد، اما در كنار همان فرايض از گناه پرهيز مى كند و گناهانش كم است و حقوق ديگران را زير پا نمى كند، و ديگرى: “رجل كثير العمل كثير الذنوب”: عمل بسيار مى كند و علاوه بر فرايض به نوافل زيادى مى پردازد، اما در كنارش گناه نيز زياد مرتكب مى شود. گناهان زبان، چشم، دست وپا و … از او سر مى زند در مسجد فرشته است و بيرون از مسجد ظلم، دروغ، قسم و… در كنار حج، عمره، زكات و … گناهان زياد انجام مى دهد. حال به نظر شما كداميك از اين دو نفر موفق ترند؟ حضرت ابن عباس رضى الله عنهما فرمود: “لا أعدل بالسلام” من اين دو را يكسان نمى دانم، يعنى يكى از اين دو سالم است و ديگرى مريض است. اگر چه داروهاى زيادى مصرف مى كند اما مريض است. بنابر اين راه موفقيت تنها پرهيز از گناه است.
چهار راه نجات:

اولين راه نجات، اصلاح محيط خانه است:

الله تعالى به رسول الله صلى الله عليه وسلم دستور داد اقارب و
نزديكانش را دعوت خصوصى به دين بدهد، اگرهمسر اصلاح شود فرزند اصلاح مى شود، تدين، عفت، عبادت و اخلاق زيباى مادر باعث اصلاح فرزندان و محيط خانه مى شود، يكى از راههاى اصلاح محيط خانه برگزارى جلسات تعليم دين در خانه و در ميان خانواده است، كتابهاى سيرت رسول الله صلى الله عليه وسلم، صحابه، بزرگان دين و انسان هاى موفق در خانه خوانده شود، بايد با زندگى بزرگان دين و رموز موفقيت شان آشنا شويم، به جاى صرف كردن عمر درمطالعه مجلات كم محتوا يا حل جدول كلمات متقاطع از كتاب هاى مفيد استفاده شود.

دومين راه نجات محاسبه كارهاى روزانه خويش قبل از خواب است:
اعمال خود را محاسبه كنيم چقدر گناه كرديم و چقدر عمل خير انجام داديم.

سومين راه نجات توبه از گناهان است:

به محض اينكه خطا و گناهى از انسان سرزد، بلافاصله توبه و استغفار كند، آثار گناه را با استغفار بشويد. همان طورى كه با مواد شوينده لباس كثيف و آلوده را مى شوييم، نبايد اجازه دهيم چشم، گوش و طبيعت و مزاج انسان به آلودگى عادت كند، زيرا پس از عادت كردن اعضا و جوارح به مرض، ديگر حساسيت خود را از دست مى دهد و بايد تا زمانى كه نسبت به گناه حساسيت دارد و ناراحت و شرمنده مى شود توبه واستغفار كند وگر نه كم كم به راحتى مرتكب گناهان بزرگ مى شود وهيچ پروايى هم ندارد. درحديث آمده است كه رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمودند: “والله إنى لاستغفر الله و أتوب إليه فى كل يوم مائة مرة”. روزى صد بار توبه مى كنيم، درحالى كه رسول الله صلى الله عليه وسلم معصوم است و گناه نمى كند، اما براى تعليم و اصلاح امت و الگو دادن به مسلمانان اين عمل را انجام مى دهد.
چهارمين راه نجات اداى حقوق صاحبان حق است:
علاوه بر پشيمانى از گناه و حق تلفى و علاوه بر توبه نزد خداوند بايد
حق تلف شده ديگران را جبران كنيم، چه حق مادى است و چه حق
معنوى، ندادن حق ديگران خودش جزو بزرگترين گناهان است، بايد از خشم خداوند در روز قيامت ترسيد، روزى كه گفته مى شود “وامتازوا اليوم ايهاالمجرمين” (اى گناهكاران از صالحان و بهشتيان جدا شويد). مبادا جزو مجرمان باشيم.

مولانا احمد نارويى، عالم برجسته اهل سنت ايران

سرچینه: اصلاح انلاین