سیارې

سیارې

• لمر او د هغه ۹ سیارې چې د هغه په شاوخوا ګرځي، شمسي منظومه جوړوي.
• ددې منظومې مرکز لمر دی.
• د شمسي نظام ټولې سیاري خپله رڼا او تودوخه له لمر څخه ترلاسه کوي.
• هره یوه سیاره د لمر په شاوخوا په یو ځانګړی تګلوري کې خوځیږي چي دې تګلورې ته د سیارې مدار وایي.
• د لمر په شاوخوا کې د سیارو خوځیدنه د انتقالي حرکت په نامه یادیږي.
• هغه موده چې یوه سیاره یي د لمر په شاوخوا کې سرته رسوي د کال په نامه یادیږي.
• د شمسي نظام خورا لویه سیاره مشتري دی.
• د شمسي نظام خورا کوچنۍ سیاره پلوتو دی
• له لمر نه خورا لیری پلوتو او خورا نږدې عطارد دي.

زمونږ شمسي نظام

د لمر شاوخوا کې نور جسمونه، لکه ځمکه هم شته چې د هغه شاوخوا څرخیږي او یو نظام یې را منځته کړي دی. ددې نظام نوم شمسي نظام دی.

کهکشان

• د شپې د اسمان په یوه برخه کې د نوراني ګرد او دوړو په شان لیدل کیږي چي د ستورو یوه لویه مجموعه ده چې د کهکشان په نامه یادیږي.

شیري خط د لاري یا دلدل د لاري

• هغه کهکشان چې مونږ یې په شپه کې وینو د (شیري خط د لاري یا دلدل د لاري) کهکشان نومیږي.
• زمونږ شمسی نطام هم په دغه کهکشان کې دی.

سپوږمۍ

• سپوږمي یوه کوچنۍ کره ده.
• سپوږمۍ وضعي او لیږدونکي حرکت لري یعنې د ځمکې په چاپیر ګرځي.
• د سپوږمۍ او ځمکې حرکت په خپل شاوخوا او هم د لمر په چاپیر ددې سبب کیږي چې د سپوږمې ډول ډول شکلونه ولیدل شي.

• له یوه هلال څخه تر بل او له یوه بدر څخه تر بله بدره پورې ۲۹،۵۳ ورځې دي چې دغې مودې ته یوه قمري میاشت وایي.

لمریز نظام

• لمریز نظام د شمسي منظومې ټولې سیارې او نورو اجرام دي چې نهه اصلي سیارې لري:

عطارد، زهره، ځمکه، مریخ، مشتري، زحل، اورانوس، نپتون او پلوتو یي کوچني اسماني اجرام دي.

عطارد

• لمرته نږدې سیاره عطارد دی. د هغه د لیدلو ښه وخت سهار وختي او مازدیګر مهال وي.

• عطارد لمر ته ډیر نږدې دی او تودوخه یي د سانتي ګراد ۴۲۷ درجو پورې رسیږي.

• د عطارد د تودوخه د ورځې له خوا په منځنۍ توګه د سانتي ګراد ۱۹۰ څخه تر ۴۵۰ درجو پورې او د شپې له خوا منفي ۱۸۰ درجي د سانتي ګراد سړه وي.

• عطارد جامد دی او مخ یې لکه سپوږمۍ په شان د ژورو کندو لرونکی دي.

ځمکه

• ځمکه د شمسي نظام یوه سیاره ده چې له درېو اساسي برخو

• ځمکه یوازینۍ سیاره ده چې ژوند کول کې شونی دی. پر ځمکې د ژوند کولو اصلي سرچینه لمر دی.

• ځمکه له لمر څخه د واټن له مخې درېیمه سیاره ده چې دا واټن ۱۴۹،۶ ملیون کیلو متره دی.

• د ځمکې یوه ورځ ۲۴ ساعته او کال یې هم ۳۶۵ ورځې دی.

• په اصل کې د ځمکې د محوري حرکت سرعت دی. له همدې محوري حرکت څخه شپه او ورځ جوړېږي او له شپو او ورځو څخه بیا اوونۍ، میاشت او کال جوړېږي.

• د ځمکې د ننه برخه ډیر توده ده،خو د هغې بهرني مخ چې مونږ ورباندې ژوند کوو برابره تړده ده، د ځمکې نور طبقات دادي:سیال،سیما،منتل او د ځمکې د ننه هسته.

څخه جوړه ده؛ جامد برخه، مایع برخه او هوا .

مریخ

• مریخ د ځمکې به پرتله سوړ او سور رنګ لري او وروسته تر ځمکه بله کوچنۍ سیاره ده.

• د مریخ تودوخې منځنۍ اندازه یي د سانتي ګراد منفي ۵۵ درجو ته رسیږي.

• په دغه سیاره کې اور غورزونکې غرونه، دښتې او پر مخ اوبه هم شته.

مشتري

• مشتري د شمسي منظومې دیر غټ او ځلیدونکی سیارې دی .

• مشتری د خمکې به پرتله یوولس ځله غټ دی.

• د مشتری مخ د اورینو ویلې شویو ګازونو(هایدروجن او هیلیو) څخه جوړ دی.

• مشتري یو شمیر کمرنګه کړیو یو کمربند لري چي پر شاوخوایې د سوځیدو په حالت کې را چاپیر دی.

• د مشتري مخ یخني یې د سانتي ګراد منفې ۱۵۰ درجې او د منځ تودوخه یې ۲۰۰۰۰ درجې ده.

زحل

• زحل په لمریز نظام کی د دوهم لویه سیاره ده. • د زحل سطح د گازونو څخه تشکیل شوی ده. • زحل د لمریز نظام یو ښکلې سیارې دی او زحل یوه کړۍ لري.

• دغه لویې کړۍ له زرګونو کوچنیو نورو کړیو څخه جوړې دي.

• ددغه سیارې د مخ یخني د سانتی ګراد منفي ۱۸۰ درجې ده.

اورانوس

• اورانوس دلمریز دریمه لویه سیاره ده.

• اورانوس دهایدروجن، هیلیوم او میتان له ګازونو څخه جوړه شوې دی.

• د اورانوس رنګ شین ښکاریږي چې لامل یې هایدروجن او میتان ګاز دی.

• د اورانوس د مخ یخني منفي ۲۱۰ درجې ده.

نپتون

• نپتون د لمریز نظام وروستۍ ګازلرونکې

سیاره ده. • د نبتون اتمسفیر یوه اندازه ګاز لري. • ددغه سیارې مخ شین رنګ لري.

پلوتو

• پلوتو عجیبه سیاره ده چې اندازه یې کوچنۍ ده قطر یې د ځمکې له قطر څخه پنځه ځله کوچنی دی او له ځمکې څخه ډیر لرې او کوچني دی خو سره له دې هم ستورو پیژندونکو هغه په 1930 وپیژندل.

your ads

Advertisement | Why Ads? | Advertise here

پوهنتون چینل

پوهنتون چینل درسره سبسکرایب او شریک کړئ

سبسکرایب Subscribe


Editorial Team

د واسع ویب د لیکوالۍ او خپرونکي ټیم لخوا. که مطالب مو خوښ شوي وي، له نورو سره یې هم شریکه کړئ. تاسو هم کولی شئ خپلې لیکنې د خپرولو لپاره موږ ته راولېږئ. #مننه_چې_یاستئ

خپل نظر مو دلته ولیکئ

wasiclinic.com
Back to top button
واسع ویب