د عربي ژبې حروف، حرکات اوهیجایي طریقه | تجوید لومړی لوست
لومړی درس:
عربي ژبې حروف (توري):
د عربي ژبې ۲۸ حروف دي چې په لاندې ډول دي :
ا (الف)، ب (با)، ت (تا)، ث (ثا)، ج (جتیم)، ح (حا)، خ (خا)، د(دال)، ذ (ذال)، ر (را)، ز (زا)، س (سین)، ش(شین)، ص (صاد)،ض (ضاد)، ط (طا)، ظ (ظا)، ع (عین)، غ (غین)، ف (فا)، ق(قاف)، ک (کاف)، ل (لام)، م(میم)، ن (نون)، ه (ها)، و (واو)، ی(یا).
دوهم درس:
مرکب ( يو ځای شوي او پيوسته ) حروف :
ا ، ب ، ت ، ث … جلا حروف دي مګر په کلماتو کې اکثراً پيوسته او يو ځای ليکل کيږي ځکه کلمې او جملې د حروفو له يو ځای کولو څخه جوړيږي لکه :
حمد (ح ، م ، د ) حروفو څخه جوړ شوی دی .
الله ( ا ، ل ، ل ، ه ) حروفو څخه جوړ شوی دی .
بس ( ب ، س ) حروفو څخه جوړ شوی دی .
قال ( ق ، ا ، ل ) حروفو څخه جوړ شوی دی .
ت |
ث |
ن |
ى |
تا |
يا |
ثا |
بس |
تس |
ثس |
ثج |
تح |
بج |
يـم |
بم |
نـم |
دريم درس:
حرکات:
په عربي ژبه کې دری حرکتونه دي لکه :
۱- فتحه (زبر ) ،چې د حرف د پاسه ليکل کيږي = ـــَـــ
۲- کسره (زير) ،چې د حرف لاندې ليکل کيږي = ـــِـــ
۳- ضمه ( پيښ) ،چې د حرف د پاسه ليکل کيږي = ـــُـــ
مثال :
أَ أِ أُ
چې عربي کې د هجاء په طريقه داسې ويل کيږي :
همزة فتحة أَ – همزة كسرة إِ : أَ إِ همزة ضمة أُ = ( أَ إِ أُ )
او پښتو کې داسې ويل کيږي :
الف زبر اَ الف زير اِ الف پښ اُ = اَ اِ اُ
لاندې جدول ولولئ :
أَ خَ ذَ |
صَ بَ رَ |
أَ همزة فتحة ءَ، خا فتحة خَ : أَخَ، ذال فتحة ذَ = : أَخَذَ |
صاد فتحة صَ، با فتحة با صَبَ را فتحة رَ = : صَبَرَ |
أَ همزة زبر ءَ، خا زبر خَ : أَخَ، ذال زبر = أَخَذَ |
صاد زبر صَ، با زبر با صَبَ را زبر رَ = صَبَرَ |
سکون :
سکون د حرکت (زبر ، زير او پښ ) نه لرلو منعی لري چې علامه يې کوچنی دايره ده چې د حرف د پاسه ليکل شوي وي (ـْ).
أَ بْ: همزة فتحة با سكون أَبْ
همزه زبر با سکون = أَبْ
إِبْ: همزة كسرة با سكون إِبْ .
همزه زير با سکون = إِبْ
أُبْ : همزة ضمة با سكون أُبْ .
همزه پيښ با سکون = أُبْ
تنوين :
تنوين دوه زبرونه ، دوه زيرونو او دوه پيښونو (ــًــ ،ــٍـــ ،ــٌــ) ته وايي .
مًا |
مٍ |
مٌ |
بًا |
بٍ |
بٌ |
وًا |
وٍ |
وٌ |
فًا |
فٍ |
فٌ |
ميم فتحتين : مَنْ ميم كسرتين : مِنْ ميم ضمتين : مُنْ ثم ننطق : مًا، مٍ : مٌ
ميم دوه زبر : مَنْ ، ميم دوه زير : مِنْ ، ميم دوه پيښ : مُنْ = ماً مٍ مٌ ٌ
الشَّدَّةُ (شد )
شد د دو حروفو يو په بل کې د داخلېدو معنی لري چې علامه يې د
کوچنی سين (ــّـ) ده .
یعنې شد د حروفو د تکرار نښه ده چې په شدت سره تلفظ کيږي داسې لکه دوه حروف لکه : مدَ = مدَدَ = مدّ
مثالونه :
( اَ بَّ ) : همزة فتحة بْا سكون = ( اَبَّ ) .
( اَ بَّ ) : همزة زبر بْا سكون = ( اَبَّ ) .
( اِ بِّ ) : همزة كسرة بْا سكون = ( اِبِّ ) .
( اُ بُّ ) : همزة ضمة بْا سكون = ( اُبُّ ) .