ارثي صفتونه
فرض کړئ تاسو غواړئ په ارث اخېستل شوې د يو خاص صفت څرنګوالی لکه خضري يا البينو Albino )مورذاتي د بدن د پوستکي او ټولو ويښتانو سپينوالی دی) مطالعه کوئ. ددې کار لپاره بايد له ارثي نسبنامې يا جرړې )شجره) )Pedigree) څخه کار واخېستل شي.
له جرړې څخه د غيرعادي صفتونو او ارثي يا جنتيکي ناروغيو په باره کې د څړېنې لپاره کار اخېستل کېږي او موږ سره مرسته کوي تر څو په دي احتمال پوه شو چې يو وګړی د کومې خاېص ناروغۍ ناقل يا لېږدوونکی دی. او کچه يې څومره ده؟ ناقل يا لېږدوونکي هغه وګړو ته ويل کېږي چې د ناروغيو توليدوونکي اليلونه ولري، خو ظاهري بڼه يا فينوټايپ يې د هغې ناروغۍ ښکارندوی نه وي.
د بېلګې په توګه: که يو څوک د خضري صفت له پلوه ناخالص وي فينوټايپ يې د هغه صفت ښکاروندی نه وي خو دا امکان لري دغه صفت خپل اولاد ته ولېږدوي چې دې شخص ته د خضري ناروغۍ ناقل وايي. خضري خلک نشي کولی، هغه انزايم چې په بدن کې د رنګ د توليد لامل کېږي، توليد کړي. له دې کبله ويښتان، پوستکي او سترګې يې بې رنګه پاتې کېږي. ځينې حيوانات هم خضري وي.
د جنتيک د علم پوهان له نسبنامې يا جرړې څخه ګټه اخلي. د جنس پورې تړلي صفتونه د اليلونو غالبوالی او مغلوبوالی د وګړو خالص والي پورې اړونده معلومات لاسته راوړي. ددې څپرکي په لوستلو سره به وکولائ شئ چې: د بارزيت اهميت، د جنس تعين او ډون سنډروم باندې پوه شئ، اهميت به يې درک کړئ او توضېح به يې کړای شئ.
